Έλον Μασκ για εργασία: «Αν δουλεύεις 100 ώρες την εβδομάδα ενώ οι άλλοι 50, κάνεις τα διπλάσια»

Η εικόνα του Έλον Μασκ να κοιμάται στο πάτωμα ενός εργοστασίου της Tesla έχει γίνει σχεδόν θρύλος στη Silicon Valley. Για τον ίδιο, όμως, δεν αποτελεί σύμβολο αυτοθυσίας αλλά μια αυτονόητη πρακτική. Από τα πρώτα βήματα της επιχειρηματικής του πορείας μέχρι τους σημερινούς, σχεδόν υπερπλανητικούς στόχους της Tesla, ο Μασκ έχει μετατρέψει την ακραία προσήλωση στη δουλειά σε ιδεολογικό πυλώνα. Ο Μασκ έχει εξηγήσει επανειλημμένα ότι η επιτυχία του χτίστηκε σε εβδομάδες εργασίας που ξεπερνούσαν συστηματικά τις 90 ή 100 ώρες. Στις πρώτες startups κοιμόταν στο γραφείο και έκανε ντους στο γυμναστήριο. Το επιχείρημά του παραμένει αμετάβλητο: «Αν δουλεύεις διπλάσιες ώρες από τον ανταγωνιστή, θα προχωράς με διπλάσια ταχύτητα». Το ίδιο μοτίβο επαναλήφθηκε το 2018, όταν η Tesla προσπαθούσε να σταθεροποιήσει την παραγωγή του Model 3. Ο Μασκ, αντί για ξενοδοχείο, προτίμησε ένα πρόχειρο στρώμα στο εργοστάσιο, ώστε να βρίσκεται κυριολεκτικά δίπλα στη γραμμή παραγωγής.

Το 2024, η σχέση Μασκ–Tesla έφτασε σε νέα κλίμακα. Η έγκριση του πακέτου αποδοχών του ύψους έως 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, ενός από τα μεγαλύτερα στην ιστορία της παγκόσμιας επιχειρηματικότητας, έφερε στο προσκήνιο ένα φιλόδοξο – και για πολλούς ουτοπικό – πλάνο ανάπτυξης. Για να ενεργοποιηθούν αυτές οι αποδοχές, ο Μασκ καλείται να επιτύχει εντυπωσιακά ορόσημα: δεκάδες εκατομμύρια αυτοκίνητα ετησίως, δίκτυα ρομποταξί, εκατομμύρια συνδρομητές στο πλήρως αυτόνομο λογισμικό FSD, ανθρωποειδή ρομπότ που θα λειτουργούν σε κλίμακα, και μία χρηματιστηριακή αξία που θα φέρει την Tesla δίπλα στους μεγαλύτερους τεχνολογικούς κολοσσούς όλων των εποχών. Ο ίδιος παραδέχεται ότι το βουνό είναι πολύ ψηλό. Ωστόσο, θεωρεί πως «η υπερβολική ποσότητα δουλειάς» είναι η μόνη ρεαλιστική στρατηγική για να φτάσει κανείς σε κορυφές αυτού του μεγέθους.

Για πολλούς νέους επιχειρηματίες, η επιθετική εργασιακή ηθική του Μασκ λειτουργεί ως υπόδειγμα αποφασιστικότητας. Για άλλους, όμως, συμβολίζει μια επικίνδυνη αποθέωση της αυτοεξουθένωσης. Όταν ο ίδιος υποστήριξε ότι «κανείς δεν άλλαξε τον κόσμο δουλεύοντας 40 ώρες την εβδομάδα», η αντίδραση οργανώσεων εργαζομένων ήταν εξίσου ηχηρή. Συνδικάτα όπως η United Auto Workers υπενθύμισαν πως το 40ωρο θεσπίστηκε χάρη σε ανθρώπους που κυριολεκτικά θυσίασαν τη ζωή τους για να σταματήσει η εργασιακή εκμετάλλευση. Έτσι γεννήθηκε μια διαρκής, βαθιά αντιπαράθεση: είναι η ακραία εργασία θεμέλιο της καινοτομίας, ή σύμπτωμα ενός συστήματος που μετατρέπει την εξουθένωση σε αρετή;

Παρά την κριτική, ο Μασκ δείχνει αμετακίνητος. Σε δημόσιες τοποθετήσεις του καλεί τους μικροεπενδυτές να «έρθουν για τη διαδρομή», θεωρώντας ότι τα επόμενα χρόνια η Tesla θα δοκιμάσει τα όρια της αυτοκίνησης, της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής. Το αν αυτά τα σχέδια θα υλοποιηθούν ή αν θα αποτελέσουν ακόμη ένα παράδειγμα του «μεγαλύτερου οράματος από την πραγματικότητα», μένει να φανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η εμμονή στη σκληρή δουλειά παραμένει το κέντρο μιας κουλτούρας που προκαλεί θαυμασμό και ταυτόχρονα ανησυχία.

H Billie Eilish αποκάλεσε τον Έλον Μασκ «αξιοθρήνητο δειλό» – Η απάντησή του