Το σπάνιο “τριχωτό” σαλιγκάρι: Επιστήμονες και εθελοντές ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αποτρέψουν την εξαφάνισή του

Το γερμανικό τριχωτό σαλιγκάρι, ένα από τα πιο απειλούμενα μαλάκια στο Ηνωμένο Βασίλειο, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας μεγάλης προσπάθειας διάσωσης, καθώς επιστήμονες και δεκάδες εθελοντές ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αποτρέψουν την εξαφάνισή του. Παρά το μέγεθός του – δεν ξεπερνά το μέγεθος ενός ανθρώπινου νυχιού – το μικροσκοπικό αυτό πλάσμα κουβαλά χιλιάδες χρόνια παρουσίας στα ποτάμια και τους υγροτόπους της Ευρώπης. Περισσότεροι από 100 πολίτες-επιστήμονες συμμετέχουν σε καταγραφές υπό την καθοδήγηση του Citizen Zoo και της Zoological Society of London (ZSL), με στόχο να χαρτογραφήσουν τα τελευταία σημεία όπου επιβιώνει το είδος και να ενισχύσουν τις δράσεις διατήρησης. Η αναζήτηση μόνο εύκολη δεν είναι, καθώς το σαλιγκάρι είναι τόσο μικρό και σπάνιο που συχνά περνά απαρατήρητο ακόμη και από έμπειρα μάτια.

Ο Joe Pecorelli από τη ZSL περιγράφει το είδος ως ένα «γοητευτικό μικρό σαλιγκάρι» που ζει σε παρόχθιες ζώνες εδώ και χιλιετίες. Αν και εντοπίστηκε επισήμως στη Βρετανία μόλις το 1982, απολιθωμένα κατάλοιπα αποδεικνύουν ότι υπήρχε στην περιοχή από τη Νεολιθική εποχή, πιθανότατα ήδη από την τελευταία Εποχή των Παγετώνων. Το όνομα του είδους προέρχεται από τις μικροσκοπικές τρίχες στο κέλυφός του, που βοηθούν στη συγκράτηση υγρασίας και στη σταθερή πρόσφυση πάνω στη βλάστηση, από την οποία τρέφεται. Όμως η απώλεια ενδιαιτημάτων και η αυξανόμενη ρύπανση έχουν οδηγήσει τον πληθυσμό σε δραματική συρρίκνωση. Σήμερα στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται πως επιβιώνει μόνο σε λίγες διάσπαρτες τοποθεσίες κατά μήκος του Τάμεση.

Για τους επιστήμονες, οι καταγραφές αποτελούν κρίσιμο εργαλείο, όχι μόνο για τη διάσωση του σαλιγκαριού αλλά και για την προστασία των πράσινων χώρων της πόλης. «Μας βοηθούν να κατανοήσουμε την κατάσταση του είδους και να διασφαλίσουμε το μέλλον του, αλλά και να διατηρήσουμε ζωντανά τα οικοσυστήματα του Λονδίνου για τις επόμενες γενιές», λέει ο Pecorelli. Ήδη η ομάδα έχει εντοπίσει το σαλιγκάρι σε αρκετές περιοχές, όπως στο Richmond upon Thames, στο Isleworth Ait και κοντά στο Kew. Για τον Elliot Newton του Citizen Zoo, η πρώτη του συνάντηση με το σπάνιο είδος ήταν «στιγμή ενθουσιασμού», χαρακτηρίζοντάς το «όμορφο και παράξενο στην όψη». Όπως επισημαίνει, η συνεργασία φορέων και πολιτών αποκαλύπτει τον πλούτο της «κρυμμένης βιοποικιλότητας» της πόλης και ενισχύει τη συλλογική προσπάθεια να προστατευτεί ό,τι έχει απομείνει από αυτήν. Οι δράσεις συνεχίζονται, με στόχο όχι μόνο την καταγραφή, αλλά και την ουσιαστική ενίσχυση του πληθυσμού ενός είδους που η φύση κράτησε ζωντανό επί χιλιετίες και που σήμερα χρειάζεται τη βοήθεια του ανθρώπου για να μην χαθεί οριστικά.