Βιβλίο Τσίπρα: Δεν κατεβάζει το δημοσίευμα ο Βαξεβάνης

Μια υπόθεση με έντονο πολιτικό και θεσμικό ενδιαφέρον βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, μετά την απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών να κάνει δεκτό το αίτημα προσωρινής διαταγής που κατέθεσε ο εκδοτικός οίκος Gutenberg κατά της Documento Media. Η αντιπαράθεση αφορά τη δημοσιοποίηση αποσπασμάτων από το νέο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα με τίτλο «Ιθάκη», το οποίο δεν έχει ακόμη κυκλοφορήσει επισήμως στην αγορά.

Σύμφωνα με πληροφορίες από δικαστικές πηγές, ο πρόεδρος υπηρεσίας διέταξε σειρά περιοριστικών μέτρων που ισχύουν μέχρι την εκδίκαση των ασφαλιστικών στις 20 Απριλίου 2026. Η διαταγή προβλέπει:

– Άμεση απόσυρση κάθε ήδη δημοσιευμένου αποσπάσματος του βιβλίου.

– Απαγόρευση νέων δημοσιεύσεων, είτε έντυπων είτε ψηφιακών, μέχρι τη νόμιμη κυκλοφορία του.

– Απαγόρευση αναπαραγωγής και διάθεσης αποσπασμάτων με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής αξιοποίησης.

Μπράβο στον @atsipras . Κατάφερε κρυπτόμενος να πετύχει δια του εκδοτικού του, την πρώτη στην Ελλάδα απόφαση προληπτικής λογοκρισίας. Πρέπει να κατεβάσουμε το άρθρο , να απέχουμε από μελλοντικές δημοσιεύεις αποσπασμάτων του βιβλίου μέχρι να πάει στα βιβλιοπωλεία και να…

— Kostas.Vaxevanis (@KostasVaxevanis) November 14, 2025

Η δικαστική αυτή κίνηση αντιμετωπίζεται από τον εκδοτικό οίκο ως αναγκαίο μέτρο προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων και της συμβατικής τους σχέσης με τον συγγραφέα. Η απόφαση, ωστόσο, άναψε αμέσως τη σπίθα μιας νέας αντιπαράθεσης. Ο εκδότης του Documento, Κώστας Βαξεβάνης, επιτέθηκε με σκληρή γλώσσα στον Αλέξη Τσίπρα, χαρακτηρίζοντας τη δικαστική εξέλιξη «προληπτική λογοκρισία» και μιλώντας για πρωτοφανή θεσμικό περιορισμό στη δημοσιογραφική λειτουργία. Σε ανάρτησή του, ο Βαξεβάνης κατηγόρησε τον πρώην πρωθυπουργό ότι «πετυχαίνει δια του εκδοτικού του την πρώτη απόφαση προληπτικής λογοκρισίας στην Ελλάδα». Ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να συμμορφωθεί και ότι θα συνεχίσει να δημοσιεύει αποσπάσματα, θέτοντας προκλητικά θέμα σύλληψής του: «Ο Τσίπρας ξέρει πού μένω. Ας στείλει να με συλλάβουν», ανέφερε χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για πλήγμα εναντίον της ελευθερίας του Τύπου και του δικαιώματος ενημέρωσης. Παράλληλα σημείωσε ότι, σύμφωνα με την προσωρινή διαταγή, η μη συμμόρφωση συνεπάγεται ακόμη και χρηματικό πρόστιμο 1.500 ευρώ ημερησίως, κάτι που χαρακτήρισε «αδιανόητο για ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου».

Απέναντι σε αυτές τις αντιδράσεις, ο εκδοτικός οίκος Gutenberg επιμένει ότι η δικαστική ενέργεια ήταν μονόδρομος για την προστασία του έργου πριν από τη διάθεσή του στο ευρύ κοινό. Υπενθυμίζει ότι, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας περί πνευματικών δικαιωμάτων, ο κάτοχος των δικαιωμάτων έχει πλήρη ελευθερία να ελέγχει τη δημοσίευση αποσπασμάτων έως την κυκλοφορία του βιβλίου. Νομικοί κύκλοι σημειώνουν ότι η υπόθεση εγείρει ενδιαφέροντα ζητήματα σχετικά με τα όρια μεταξύ πνευματικής ιδιοκτησίας και δημοσιογραφικής χρήσης υλικού, αλλά και κατά πόσον μπορεί μια προσωρινή διαταγή να χαρακτηριστεί ως «προληπτική λογοκρισία». Αν και η έννοια αυτή δεν υφίσταται θεσμικά, η συζήτηση δείχνει να αποκτά έντονη πολιτική φόρτιση. Η υπόθεση λαμβάνει ειδικό βάρος λόγω του προσώπου του συγγραφέα. Το βιβλίο «Ιθάκη» αποτελεί την πρώτη εκτενή καταγραφή της πολιτικής διαδρομής και των εμπειριών του Αλέξη Τσίπρα μετά την περίοδο της διακυβέρνησης. Η απαγόρευση δημοσίευσης αποσπασμάτων πριν την επίσημη κυκλοφορία του δημιουργεί ένα ασυνήθιστο πολιτικό προηγούμενο, καθώς εμπλέκει τη σφαίρα της δημόσιας συζήτησης με το νομικό πλαίσιο περί προστασίας δημιουργικού έργου. Η συνέχεια της υπόθεσης θα κριθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης την άνοιξη του 2026.