Σουδάν πόλεμος: Βίντεο με ένοπλο να σκοτώνει άοπλο και να χαμογελά στην κάμερα

Νέα συγκλονιστικά βίντεο που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτυπώνουν με φρικιαστική λεπτομέρεια τη βαρβαρότητα του πολέμου στο Σουδάν. Στα πλάνα, που φέρεται να έχουν καταγραφεί στο Ελ-Φάσερ, πρωτεύουσα του Βόρειου Νταρφούρ, μαχητές των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) εικονίζονται να εκτελούν αιχμαλώτους, άοπλους άνδρες και τραυματίες μετά την κατάληψη της πόλης στα τέλη Οκτωβρίου. Σε μία από τις πιο σοκαριστικές σκηνές, ένας παραστρατιωτικός πυροβολεί εξ επαφής έναν άοπλο άνδρα και στη συνέχεια χαμογελά στην κάμερα, σε μια πράξη απανθρωπιάς που προκαλεί διεθνή αποστροφή. Σύμφωνα με ανεξάρτητους ερευνητές, τα βίντεο είναι γνήσια και ενισχύουν τις καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου εκ μέρους των RSF. Από τις 26 Οκτωβρίου, οπότε και οι RSF κατέλαβαν το Ελ-Φάσερ έπειτα από πολιορκία 18 μηνών, έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 2.000 άμαχοι, ανάμεσά τους ασθενείς και ιατρικό προσωπικό που δολοφονήθηκαν μέσα σε νοσοκομεία. Δορυφορικές εικόνες δείχνουν σωρούς από πτώματα θαμμένα πρόχειρα στην άμμο, επιβεβαιώνοντας τις αναφορές για μαζικές εκτελέσεις και σεξουαλική βία.

Οι RSF αρνούνται τις κατηγορίες, ισχυριζόμενες ότι τα βίντεο αποτελούν «σκηνοθετημένη προπαγάνδα» ή «μεμονωμένα περιστατικά». Ωστόσο, οργανώσεις όπως οι Human Rights Watch και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα απορρίπτουν τους ισχυρισμούς αυτούς και ζητούν ανεξάρτητη διεθνή έρευνα. Εν τω μεταξύ, χιλιάδες πολίτες εγκαταλείπουν την πόλη, προσπαθώντας να σωθούν μέσα από τις ερήμους του Νταρφούρ. Την ίδια ώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εντείνουν τις διπλωματικές τους παρεμβάσεις, επιδιώκοντας ανθρωπιστική εκεχειρία που θα επιτρέψει την αποστολή βοήθειας και θα ανοίξει τον δρόμο για κατάπαυση του πυρός. Ο ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Μασάντ Μπούλος, επιβεβαίωσε στο Sudan Tribune ότι ο σουδανικός στρατός και οι RSF έχουν συμφωνήσει κατ’ αρχήν σε ένα πλαίσιο για παύση των συγκρούσεων. Όπως είπε, «καμία πλευρά δεν έχει προβάλει αντίρρηση» και πλέον απομένει η διαμόρφωση των λεπτομερειών.

Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη Διεθνή Τετράδα (ΗΠΑ, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ), που από τον Σεπτέμβριο είχε ζητήσει τρίμηνη ανθρωπιστική εκεχειρία με στόχο τη μεταφορά τροφίμων και ιατρικού υλικού. Παράλληλα, προβλέπεται εννεάμηνο μεταβατικό στάδιο για τη συγκρότηση ανεξάρτητης πολιτικής κυβέρνησης στο Σουδάν. Ο Μπούλος περιέγραψε την κατάσταση στο Ελ-Φάσερ ως «επείγουσα και οδυνηρή», επιβεβαιώνοντας τις καταγγελίες για φρικαλεότητες κατά αμάχων. «Η κύρια ανησυχία μας είναι να αντιμετωπιστεί άμεσα η ανθρωπιστική κρίση και να διατηρηθεί η ενότητα του Σουδάν», ανέφερε, ενώ σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ καταδίκασε τα «ειδεχθή εγκλήματα στο Ελ-Φάσερ».

Ο εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν, που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2023, έχει ως πρωταγωνιστές τον σουδανικό στρατό και την παραστρατιωτική οργάνωση RSF, που προήλθε από τα υπολείμματα της διαβόητης πολιτοφυλακής Janjaweed. Η τελευταία είχε αιματοκυλίσει το Νταρφούρ τη δεκαετία του 2000, προκαλώντας γενοκτονία έως και 300.000 ανθρώπων. Οι RSF κατηγορούνται πλέον για νέα κύματα εθνοτικής εκκαθάρισης, κυρίως κατά των κοινοτήτων Μασαλίτ και άλλων μη αραβικών πληθυσμών του Νταρφούρ. Τον Απρίλιο φέτος, σφαγίασαν περίπου 2.000 εκτοπισμένους στον καταυλισμό Ζαμζάμ, όπου στεγάζονταν πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώποι. Η διεθνής κοινότητα επιχειρεί να μεσολαβήσει χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Παρά τις διασκέψεις και δεσμεύσεις βοήθειας από 17 χώρες, την Ε.Ε. και την Αφρικανική Ένωση, η βία συνεχίζεται ανεξέλεγκτα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν κατηγορηθεί για παροχή όπλων στις RSF, κατηγορία που αρνούνται, παρότι έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ εντόπισε πτήσεις με πολεμικό υλικό από βάσεις στο Τσαντ προς το Νταρφούρ.

Η σχέση των ΗΑΕ με τις RSF ανάγεται στον πόλεμο της Υεμένης (2015), όταν οι Σουδανοί παραστρατιωτικοί στρατολογήθηκαν για να πολεμήσουν στο πλευρό της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων. Το ενδιαφέρον των τελευταίων για το Σουδάν σχετίζεται επίσης με τον τεράστιο ορυκτό πλούτο της χώρας, κυρίως τον χρυσό, του οποίου η μεγαλύτερη ποσότητα καταλήγει τα τελευταία χρόνια στα ΗΑΕ. Περισσότερο από ενάμιση χρόνο μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου, το Σουδάν βρίσκεται στα πρόθυρα κρατικής κατάρρευσης. Οι μάχες έχουν αφήσει χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια εκτοπισμένους και ολική κατάρρευση των δημόσιων υπηρεσιών. Η φρίκη του Ελ-Φάσερ συμβολίζει τη διάλυση μιας χώρας που βυθίζεται σε ανθρωπιστικό εφιάλτη, ενώ η διεθνής κοινότητα παλεύει να συγκρατήσει μια κρίση που απειλεί να μετατραπεί στη χειρότερη γενοκτονία του 21ου αιώνα.