Οι Κολοσσοί του Μέμνονα ξαναστέκονται στο Λούξορ

Ύστερα από ένα μακρόχρονο και απαιτητικό πρόγραμμα αποκατάστασης που διήρκεσε σχεδόν είκοσι χρόνια, η Αίγυπτος παρουσίασε εκ νέου στο κοινό δύο από τα πιο εμβληματικά μνημεία της αρχαιότητας: τους Κολοσσούς του Μέμνονα, τα μνημειώδη αγάλματα του Φαραώ Αμενόφι Γ΄, που δεσπόζουν στη δυτική όχθη του Νείλου, απέναντι από το σύγχρονο Λούξορ. Τα αγάλματα, κατασκευασμένα από αιγυπτιακό αλάβαστρο και ύψους 14,5 και 13,6 μέτρων αντίστοιχα, επανασυναρμολογήθηκαν έπειτα από δεκαετίες αρχαιολογικής έρευνας και εργασιών αποκατάστασης, σε μια προσπάθεια να αποδοθεί όσο το δυνατόν πιστότερα η αρχική εικόνα του νεκρικού ναού του Αμενόφι Γ΄, ενός από τους σημαντικότερους ηγεμόνες της αρχαίας Αιγύπτου. Ο Αμενόφις Γ΄ κυβέρνησε μεταξύ 1390 και 1353 π.Χ., σε μια περίοδο που θεωρείται από τις πιο ειρηνικές και ευημερούσες του Νέου Βασιλείου. Η βασιλεία του συνδέθηκε με μεγάλης κλίμακας οικοδομικά έργα, διπλωματική ισχύ και καλλιτεχνική άνθηση. Ο νεκρικός του ναός, στην είσοδο του οποίου υψώνονται οι Κολοσσοί του Μέμνονα, θεωρείται ότι υπήρξε το μεγαλύτερο και πλουσιότερο λατρευτικό συγκρότημα της εποχής του, με έκταση που ξεπερνούσε τα 350.000 τετραγωνικά μέτρα.

Σύμφωνα με τις αιγυπτιακές αρχές, τα αγάλματα κατέρρευσαν περίπου το 1200 π.Χ., έπειτα από ισχυρό σεισμό που προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές στον ναό. Τα κολοσσιαία γλυπτά αποσπάστηκαν από τα βάθρα τους και διαλύθηκαν σε χιλιάδες θραύσματα, πολλά από τα οποία χάθηκαν ή επαναχρησιμοποιήθηκαν σε άλλα μνημεία, όπως στον ναό του Καρνάκ. Άλλα, ωστόσο, παρέμειναν διάσπαρτα στον χώρο και αποτέλεσαν τη βάση για το σύγχρονο εγχείρημα ανασύνθεσης. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ξεκίνησε συστηματική εργασία στον χώρο από αιγυπτιογερμανική αρχαιολογική αποστολή, υπό την καθοδήγηση της αιγυπτιολόγου Χούριχ Σουρουζιάν. Στόχος του προγράμματος ήταν όχι απλώς η αποκατάσταση των αγαλμάτων, αλλά η διάσωση και ανάδειξη των τελευταίων σωζόμενων στοιχείων ενός ναού που κάποτε αποτελούσε σύμβολο βασιλικής ισχύος και θρησκευτικού κύρους.

Auferstanden nach mehr als 3000 Jahren. In Luxor hat ein Team um die Ägyptologin Hourig Sourouzian zwei monumentale Statuen des Pharaos Amenhotep III. rekonstruiert und wiederaufgerichtet.https://t.co/PhjQHoBLeq pic.twitter.com/a3cI0C8m7b

— Moritz Behrendt (@BehrendtMoritz) December 16, 2025

Οι Κολοσσοί απεικονίζουν τον Φαραώ καθισμένο, με τα χέρια ακουμπισμένα στους μηρούς, φορώντας το χαρακτηριστικό βασιλικό κάλυμμα κεφαλής «νέμες» και το πλισέ κιλτ της φαραωνικής ενδυμασίας. Τα πρόσωπά τους είναι στραμμένα προς τον Νείλο και τον ανατέλλοντα ήλιο, στοιχείο με έντονο συμβολισμό, που συνδέεται με την αναγέννηση και το πέρασμα στη μεταθανάτια ζωή. Η ολοκλήρωση του έργου αποκατάστασης εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική της Αιγύπτου για την ανάδειξη της πολιτιστικής της κληρονομιάς και την ενίσχυση του τουρισμού, ο οποίος αποτελεί βασικό πυλώνα της εθνικής οικονομίας. Ο τομέας είχε δεχθεί ισχυρά πλήγματα την προηγούμενη δεκαετία, λόγω πολιτικής αστάθειας, περιφερειακών εντάσεων και της πανδημίας, ωστόσο τα τελευταία χρόνια εμφανίζει σημάδια ισχυρής ανάκαμψης. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2024 καταγράφηκε αριθμός-ρεκόρ επισκεπτών, με περίπου 15,7 εκατομμύρια τουρίστες, ενώ οι αιγυπτιακές αρχές θέτουν ως στόχο την προσέλκυση έως και 30 εκατομμυρίων επισκεπτών μέχρι το 2032. Η επαναφορά των Κολοσσών του Μέμνονα στο αρχαίο τους μεγαλείο φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως ακόμη ένα ισχυρό σύμβολο της πολιτιστικής αναγέννησης της χώρας και της διαρκούς γοητείας του αιγυπτιακού πολιτισμού.

Proud of our AEF grantees! Dr. Hourig Sourouzian and her team unveiled two restored colossal alabaster statues of Amenhotep III at his Luxor West Bank mortuary temple, under supervision of@TourismandAntiq, SCA & DAI.

https://t.co/YPboApvFDr

All photos © @TourismandAntiq pic.twitter.com/9R9HREEHud

— American Research Center in Egypt (@ARCENational) December 15, 2025