Η γηραιότερη γυναίκα στην Ισπανία: 112 χρόνια ζωής στο ίδιο σπίτι, με ένα ποτήρι κρασί σε κάθε γεύμα

Στην Ισπανία των ταχύτατων αλλαγών και της γήρανσης του πληθυσμού, μια γυναίκα από ένα μικρό χωριό της επαρχίας Λεόν στέκεται σαν ζωντανή υπενθύμιση του πόσο μακριά μπορεί να φτάσει μια ανθρώπινη ζωή. Η Τερέσα Φερνάντεθ Κασάδο είναι σήμερα η γηραιότερη γυναίκα της χώρας, έχοντας συμπληρώσει 112 χρόνια ζωής, χωρίς να έχει εγκαταλείψει ποτέ το σπίτι όπου γεννήθηκε. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής της Ισπανίας, στη χώρα ζουν σχεδόν 14.000 γυναίκες που έχουν ξεπεράσει τα 100 χρόνια. Η Τερέσα, ωστόσο, ξεχωρίζει όχι μόνο για την ηλικία της, αλλά και για τον τρόπο ζωής της: σε ηλικία 112 ετών, το μοναδικό φάρμακο που λαμβάνει είναι ένα χάπι για τη χοληστερίνη. Η ζωή της εκτυλίχθηκε ολόκληρη στο Ζαμπρονθίνος ντελ Πάραμο, μια μικρή κοινότητα που ανήκει στον δήμο Ζότες ντελ Πάραμο. Εκεί γεννήθηκε το 1913 και εκεί παραμένει μέχρι σήμερα, έχοντας δει να περνούν μπροστά της πόλεμοι, κοινωνικές ανατροπές, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και τεχνολογικές επαναστάσεις. Από τα επτά παιδιά που απέκτησε, δύο βρίσκονται ακόμη εν ζωή, ηλικίας 92 και 93 ετών.

Ο μεγαλύτερος γιος της, ο Άνχελ, κατέχει ένα σπάνιο ρεκόρ: θεωρείται ο γηραιότερος Ισπανός που έχει ακόμη ζωντανή μητέρα. Η οικογένεια της Τερέσα περιλαμβάνει έντεκα εγγόνια, εννέα δισέγγονα και δύο τρισέγγονα — τέσσερις γενιές που συνυπάρχουν γύρω από μια γυναίκα που αποτελεί το σταθερό τους σημείο αναφοράς. Η επίσημη αναγνώρισή της ως γηραιότερης γυναίκας της Ισπανίας ήρθε πρόσφατα, μετά τον θάνατο της προηγούμενης κάτοχου του τίτλου. Με την επικύρωση της ηλικίας της, η Τερέσα συγκαταλέγεται πλέον και ανάμεσα στα δέκα μακροβιότερα άτομα της Ευρώπης, ενώ βρίσκεται περίπου στην πεντηκοστή θέση παγκοσμίως. Για τους ανθρώπους του χωριού της, η Τερέσα δεν είναι απλώς μια υπεραιωνόβια. Τα παιδιά της τη θυμούνται ως το «ζωντανό αρχείο» της περιοχής, το πρόσωπο στο οποίο απευθύνονταν όλοι όταν ήθελαν να επιβεβαιώσουν ημερομηνίες, γεγονότα ή οικογενειακές ιστορίες που είχαν χαθεί στον χρόνο. Η μνήμη της υπήρξε για δεκαετίες σημείο αναφοράς για τη συλλογική ταυτότητα της κοινότητας.

Παρά την ηλικία της, η καθημερινότητά της παραμένει αξιοσημείωτα απλή. Τρώει κανονικά, κοιμάται καλά και διατηρεί μικρές συνήθειες που δεν θέλησε ποτέ να εγκαταλείψει. Ανάμεσά τους και το κρασί: ένα ποτήρι στα γεύματα και, σε γιορτινές στιγμές, ένα μικρό ποτήρι από βότανα, πάντα με την οικογένεια γύρω της. Μια τελετουργία που επαναλαμβάνεται χωρίς σκέψη, χωρίς θεωρίες, ως μέρος μιας ζωής που κυλά με ρυθμό ανθρώπινο. Όταν πριν από δύο χρόνια χρειάστηκε να νοσηλευτεί, οι γιατροί διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε ουσιαστικά ιατρικό ιστορικό για να εξετάσουν. Η απουσία σοβαρών παθήσεων αποτέλεσε έκπληξη ακόμη και για τους ίδιους.

Το κρασί, άλλωστε, έχει επανειλημμένα συνδεθεί με αφηγήσεις μακροζωίας, ιδίως σε περιοχές που οι ερευνητές αποκαλούν «μπλε ζώνες» — μέρη του κόσμου όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Σε αυτές τις κοινωνίες, η μέτρια κατανάλωση κρασιού αποτελεί συχνά μέρος της καθημερινότητας, χωρίς να αντιμετωπίζεται ως μυστικό μακροζωίας αλλά ως στοιχείο κοινωνικής ζωής. Οι ειδικοί, ωστόσο, επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει μαγική συνταγή. Η ηλικία της Τερέσα δεν μπορεί να αποδοθεί σε έναν μόνο παράγοντα. Ο συνδυασμός σταθερής ζωής, κοινωνικών δεσμών, απλότητας, μέτρου και συνέχειας φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο.