Γυναίκες στον πόλεμο της Ουκρανίας: Από τα μετόπισθεν στα κέντρα ελέγχου

Καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οδεύει προς τον τέταρτο χρόνο της, ένα νέο δεδομένο διαμορφώνει τη σύνθεση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων: ολοένα περισσότερες γυναίκες μπαίνουν στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Η σύγχρονη μορφή των επιχειρήσεων και η τεχνολογία έχουν ανοίξει ρόλους που για δεκαετίες θεωρούνταν ανδροκρατούμενοι, με αποτέλεσμα η γυναικεία συμμετοχή να αυξάνεται θεαματικά.

Η κρυφή κόρη του Πούτιν δέχθηκε επίθεση στον δρόμο από οργισμένο Ουκρανό

Ηχηρή προειδοποίηση Ρούτε στην Ευρώπη

Σύμφωνα με το ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας, το 2025 υπηρετούν περισσότεροι από 70.000 γυναίκες στις ένοπλες δυνάμεις — αριθμός αυξημένος κατά περίπου 20% σε σχέση με το 2022. Τότε, στις πρώτες εβδομάδες της ρωσικής εισβολής, οι εικόνες έξω από τα στρατολογικά γραφεία ήταν κυρίως νεαροί άνδρες που έσπευδαν να καταταγούν με κύμα εθνικού ενθουσιασμού. Η πραγματικότητα του πολέμου, όμως, υπήρξε σκληρή: ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει παραδεχθεί φέτος ότι περίπου 45.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους και άλλοι 390.000 έχουν τραυματιστεί.

Μπροστά στις απώλειες και στις ανάγκες ενός πολέμου μεγάλης διάρκειας, ο ουκρανικός στρατός προσανατολίστηκε σε νέες μορφές στελέχωσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη στρατολόγηση γυναικών. Η ανάπτυξη τηλεχειριζόμενων συστημάτων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) επέτρεψε την ένταξη γυναικών σε μάχιμους ρόλους, χωρίς απαραίτητα φυσική παρουσία στην πρώτη γραμμή. Οι χειρίστριες drones αποτελούν πλέον έναν από τους πιο δημοφιλείς τομείς για τις νεοεισερχόμενες.

«Το γεγονός ότι μπορούμε να μεταφέρουμε πυρομαχικά χωρίς να πρέπει να τα κουβαλήσουμε στο μέτωπο είναι απίστευτο», δηλώνει η 26χρονη Μόνκα, μέλος του Τρίτου Σώματος Στρατού και πιλότος drones πρώτου προσώπου (FPV). Για την Ουκρανία, τα drones εξελίχθηκαν σε κρίσιμο εργαλείο: μικρά, ευέλικτα, χαμηλού κόστους, ικανά να πλήξουν εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου βαθιά στη ρωσική επικράτεια — πυλώνες που χρηματοδοτούν τη ρωσική πολεμική μηχανή. Η επιλογή αυτή δεν ήταν μόνο στρατηγική, αλλά και ανάγκη. Η έλλειψη πυρομαχικών από ΗΠΑ και Ευρώπη οδήγησε σε επιτάχυνση της εγχώριας παραγωγής drones. Από αυτοσχέδιες κατασκευές, η Ουκρανία εκτόξευσε μια βιομηχανία που πλέον παράγει συστήματα πολλαπλών χρήσεων: καμικάζι drones που συγκρούονται με στόχους και εκρήγνυνται, μοντέλα που ρίχνουν εκρηκτικά και επιστρέφουν, καθώς και συστήματα αναγνώρισης για εντοπισμό εχθρικών θέσεων.

Η 25χρονη στρατιώτης Γιαχά, χειρίστρια drones βομβαρδισμού στην 9η Ταξιαρχία, περιγράφει με λιτότητα την απόφασή της: «Μου άρεσε ότι μπορούσαμε να πλήξουμε τον αντίπαλο από απόσταση. Σκέφτηκα ότι αυτό είναι το μέλλον. Ο πόλεμος δεν έχει τίποτα γοητευτικό· είναι πόνος, απώλεια. Το κάνεις γιατί θες να αλλάξεις την πραγματικότητα». Περισσότερες από 5.500 γυναίκες βρίσκονται αναπτυγμένες στο μέτωπο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ενώ χιλιάδες άλλες συμμετέχουν σε υποστηρικτικούς ρόλους: από επισκευές και συντήρηση UAV έως ανάλυση δεδομένων και επιχειρησιακό συντονισμό. Δεν υπάρχουν όμως επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των γυναικών που έχουν σκοτωθεί στις μάχες. Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται χωρίς διαφανούς λήξη, η εικόνα μιας καθαρά ανδρικής στρατιωτικής δύναμης στην Ουκρανία υποχωρεί. Τη θέση της παίρνει μια νέα πραγματικότητα: γυναίκες με στολή παραλλαγής μπροστά σε οθόνες ελέγχου, με χειριστήρια drones, με όπλα, με αντοχή και αποφασιστικότητα.