Χρηματοδότηση Ουκρανίας: Κρίσιμη σύνοδος ΕΕ για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να λάβουν καθοριστικές αποφάσεις για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, εξετάζοντας το ενδεχόμενο αξιοποίησης παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, προκειμένου να εξασφαλιστούν δάνεια δισεκατομμυρίων ευρώ για τη συνέχιση της πολεμικής προσπάθειας του Κιέβου. Η σύνοδος κορυφής στις Βρυξέλλες θεωρείται κρίσιμη δοκιμασία για τη συνοχή και την πολιτική ισχύ της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει τον πόλεμο της Ρωσίας ως άμεση απειλή για τη δική της ασφάλεια και επιδιώκει να διατηρήσει τόσο τη χρηματοδότηση όσο και την αμυντική ικανότητα της Ουκρανίας. «Απλώς δεν μπορούμε να αποτύχουμε. Πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε ισχυροί», δήλωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, τονίζοντας ότι οι ηγέτες είναι διατεθειμένοι να παραμείνουν στις Βρυξέλλες όσο χρειαστεί για να βρεθεί λύση. Παράλληλα προειδοποίησε ότι «ο Βλαντίμιρ Πούτιν στοιχηματίζει στην αποτυχία μας».

«Χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εισηγηθεί τη χρήση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ως εγγύηση για ένα μεγάλο δάνειο προς την Ουκρανία. Ωστόσο, το Βέλγιο εκφράζει έντονες ανησυχίες για νομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους, ενώ επιφυλάξεις έχουν διατυπωθεί και από άλλα κράτη-μέλη, όπως η Ιταλία. Καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες προσέρχονταν στη σύνοδο, υπογράμμισαν την ανάγκη να υπάρξει άμεσα λύση, επιδιώκοντας ταυτόχρονα να αναδείξουν την αποφασιστικότητα της Ευρώπης, μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε την ΕΕ «αδύναμη». «Τώρα έχουμε μια απλή επιλογή: είτε χρήματα σήμερα είτε αίμα αύριο», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, προσθέτοντας ότι το διακύβευμα αφορά συνολικά την Ευρώπη.

Πίεση για συμφωνία από την Κομισιόν

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να αποχωρήσει από τη σύνοδο χωρίς συμφωνία για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία τα επόμενα δύο χρόνια. Τόνισε, ωστόσο, ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες του Βελγίου, υπογραμμίζοντας πως οι κίνδυνοι από την αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να επιμεριστούν μεταξύ όλων των κρατών-μελών. Στη σύνοδο συμμετέχει αυτοπροσώπως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, γεγονός που αναδεικνύει το αίσθημα κατεπείγοντος από την πλευρά του Κιέβου, καθώς αρχικά είχε προγραμματιστεί να συνδεθεί μέσω τηλεδιάσκεψης.

Το Βέλγιο ζητά διασφαλίσεις

Ο Βέλγος πρωθυπουργός, Μπαρτ ντε Βέβερ, δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι δεν έχει λάβει ακόμη επαρκείς εγγυήσεις για την κάλυψη των νομικών και των κινδύνων ρευστότητας που ενδέχεται να προκύψουν. Την ίδια στιγμή, η ρωσική κεντρική τράπεζα χαρακτηρίζει τα σχέδια της ΕΕ παράνομα και προειδοποιεί ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για την προστασία των συμφερόντων της. Η Μόσχα έχει ήδη καταθέσει αγωγή, διεκδικώντας αποζημιώσεις ύψους 230 δισ. δολαρίων από τη Euroclear, εξέλιξη που αυξάνει περαιτέρω την ανησυχία για τις πιθανές συνέπειες.

Υψηλό το διακύβευμα για την Ουκρανία

Σύμφωνα με το Reuters, χωρίς τη χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ, η Ουκρανία κινδυνεύει να ξεμείνει από χρήματα το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου έτους, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ήττα στον πόλεμο. Μια τέτοια εξέλιξη, όπως φοβάται η ΕΕ, θα έφερνε πιο κοντά τον κίνδυνο ρωσικής επιθετικότητας κατά της ίδιας. Η Κάγια Κάλας εκτίμησε τις πιθανότητες συμφωνίας στο «50-50», ενώ ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, δήλωσε αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί συμβιβασμός. Από την πλευρά του, ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον χαρακτήρισε τη σύνοδο την πιο σημαντική από την έναρξη του πολέμου. «Πιστεύω και ελπίζω ότι μπορούμε να βρούμε τεχνικές λύσεις στα ζητήματα που εξακολουθεί να θέτει το Βέλγιο, αλλά θα ήθελα να τονίσω ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί», ανέφερε.

Η «μοναδική ρεαλιστική λύση»

Εναλλακτικές επιλογές, όπως ο δανεισμός της ΕΕ με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό ή η αυτόνομη άντληση κεφαλαίων από πρόθυμα κράτη, αντιμετωπίζουν σοβαρά πολιτικά και δημοσιονομικά εμπόδια, με την Ουγγαρία να έχει ήδη προαναγγείλει βέτο στην πρώτη περίπτωση. Διπλωμάτες εκτιμούν ότι η χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποτελεί τη «μοναδική ρεαλιστική λύση», καθώς εξασφαλίζει σημαντικούς πόρους χωρίς αύξηση των εθνικών χρεών. Για να προχωρήσει, ωστόσο, απαιτείται να πειστεί το Βέλγιο —που διακρατά το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων κεφαλαίων— ότι δεν θα επωμιστεί μόνο του τις πιθανές απώλειες.

Προειδοποίηση Ζελένσκι

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε ότι χωρίς απόφαση για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, η Ουκρανία θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα, τονίζοντας παράλληλα ότι νέες συνομιλίες με τις ΗΠΑ θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες ημέρες στο πλαίσιο των προσπαθειών για τον τερματισμό του πολέμου.