Πιερρακάκης Eurogroup: Η «επιστροφή» της Ελλάδας στο κέντρο της Ευρώπης

Η εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup αντιμετωπίζεται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ως ένα γεγονός με έντονο συμβολικό φορτίο, που υπερβαίνει τα στενά όρια μιας θεσμικής εναλλαγής. Δέκα χρόνια μετά την κορύφωση της ελληνικής κρίσης και τη δραματική συζήτηση περί εξόδου από την Ευρωζώνη, η Ελλάδα επιστρέφει όχι απλώς ως ισότιμο μέλος, αλλά ως χώρα που αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στο πλέον κρίσιμο οικονομικό όργανο της ζώνης του ευρώ. Κοινός παρονομαστής στις διεθνείς αναλύσεις είναι η έννοια της «αντιστροφής της ιστορίας». Η χώρα που βρέθηκε στο επίκεντρο των πιο σκληρών διαπραγματεύσεων, των μνημονίων και της επιτήρησης, βρίσκεται πλέον στη θέση εκείνου που συντονίζει τις συζητήσεις για τη δημοσιονομική πορεία της Ευρωζώνης. Για πολλούς σχολιαστές, η εξέλιξη αυτή αποτυπώνει μια μορφή πολιτικής και οικονομικής εξιλέωσης, αποτέλεσμα μακράς προσαρμογής, μεταρρυθμίσεων και κοινωνικών θυσιών.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρονική σύμπτωση: μια δεκαετία μετά τις κλειστές πόρτες των Eurogroup, όπου ελήφθησαν αποφάσεις που καθόρισαν τη μοίρα της Ελλάδας, ένας Έλληνας υπουργός αναλαμβάνει την προεδρία του ίδιου θεσμού. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται ως σαφής ένδειξη ότι η αντίληψη για την ελληνική οικονομία έχει αλλάξει ριζικά. Από παράδειγμα προς αποφυγή, η Ελλάδα παρουσιάζεται πλέον ως υπόδειγμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και σταθερής ανάπτυξης σε ένα περιβάλλον ευρωπαϊκής αβεβαιότητας. Οι αναφορές στον ίδιο τον Κυριάκο Πιερρακάκη δεν περιορίζονται στη θεσμική του ιδιότητα. Τα διεθνή μέσα υπογραμμίζουν το τεχνοκρατικό του προφίλ, τη διαδρομή του στις ψηφιακές μεταρρυθμίσεις και τον ρόλο του στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Η εικόνα που προβάλλεται είναι αυτή ενός πολιτικού που συνδυάζει τεχνογνωσία, ευρωπαϊκή κουλτούρα και ικανότητα συνεννόησης, στοιχεία που θεωρούνται κρίσιμα για τη διαχείριση των ισορροπιών μεταξύ των κρατών-μελών.

Παράλληλα, δεν λείπουν οι συγκρίσεις με το παρελθόν. Η περίοδος του 2015, οι εντάσεις, οι προσωπικές αντιπαραθέσεις και η αμφισβήτηση της ίδιας της Ευρωζώνης επανέρχονται ως σημείο αναφοράς, ακριβώς για να αναδειχθεί το μέγεθος της αλλαγής. Εκεί όπου κυριαρχούσε η καχυποψία και η σύγκρουση, σήμερα προβάλλεται η εικόνα συναίνεσης και εμπιστοσύνης προς την ελληνική πλευρά. Σημαντικό στοιχείο των διεθνών σχολίων είναι και το ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Σε μια περίοδο κατά την οποία μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές πιέσεις, πολιτικές δυσκολίες και επιβράδυνση της ανάπτυξης, η ανάδειξη της Ελλάδας σε θεσμικό ρόλο ερμηνεύεται ως μήνυμα ανανέωσης και αλλαγής αφηγήματος. Η Ευρώπη φαίνεται να επιλέγει συνειδητά να αναδείξει μια ιστορία ανάκαμψης, ως αντίβαρο στην απαισιοδοξία που κυριαρχεί. Τελικά, η εκλογή Πιερρακάκη δεν παρουσιάζεται απλώς ως προσωπική επιτυχία ή διπλωματική νίκη της Αθήνας. Αντιμετωπίζεται ως πολιτικό ορόσημο που συμπυκνώνει τη διαδρομή της χώρας από την κρίση στην κανονικότητα και, πλέον, στη συμμετοχή στον πυρήνα των ευρωπαϊκών αποφάσεων. Για τα διεθνή μέσα, η Ελλάδα δεν είναι πια το «πρόβλημα» της Ευρωζώνης, αλλά μέρος της λύσης και, σε κάποιο βαθμό, της ηγεσίας της.