Μίστι Κόπλαντ: Η μαύρη πρίμα που άλλαξε για πάντα το μπαλέτο αποχαιρετά τη σκηνή

Η Μίστι Κόπλαντ, η γυναίκα που διέλυσε τον «λευκό» μύθο του κλασικού μπαλέτου και έγινε σύμβολο επιμονής και συμπερίληψης, αποχαιρετά το American Ballet Theatre και μαζί του μια ολόκληρη εποχή. Η πρώτη μαύρη πρίμα μπαλαρίνα στην ιστορία του φημισμένου θεάτρου ολοκληρώνει μια καριέρα που ξεπέρασε τα όρια της τέχνης και μετατράπηκε σε κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο. Με μια λαμπερή αποχαιρετιστήρια βραδιά στη Νέα Υόρκη, παρουσία προσωπικοτήτων όπως η Όπρα Γουίνφρεϊ και η Ντέμπι Άλεν, η Κόπλαντ θα χορέψει για τελευταία φορά αποσπάσματα από τα έργα Ρωμαίος και Ιουλιέτα και Sinatra Suite, αλλά και μια νέα χορογραφία του Κάιλ Έιμπραχαμ — μια καλλιτεχνική αναδρομή στη ζωή της, από την αγωνία της επιβίωσης μέχρι την κορυφή.

«Αποχωρώ από τη σκηνή, όχι όμως από την αποστολή μου. Θέλω το μπαλέτο να γίνει ένας χώρος όπου όλοι ανήκουν», έγραψε συγκινημένη στο Instagram, ευχαριστώντας όσους τη στήριξαν στο μακρύ ταξίδι της. Η ιστορία της ξεκινά στην Καλιφόρνια, όπου άρχισε να χορεύει στα 13 — ηλικία που θεωρείται «πολύ αργά» για τα πρότυπα του κλασικού χορού. Το 2001 εντάχθηκε στο American Ballet Theatre, και το 2015 έγινε η πρώτη μαύρη principal dancer στην ιστορία του. Είχε ήδη διακριθεί το 2007 ως δεύτερη Αφροαμερικανίδα σολίστ του θεάτρου.

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του ABT, Σούζαν Τζάφι, τη χαρακτήρισε «μια γυναίκα που έσπασε φραγμούς, ενέπνευσε γενιές και άλλαξε τον ορισμό της μπαλαρίνας». Και πράγματι, η Κόπλαντ δεν υπήρξε απλώς μια ταλαντούχα χορεύτρια· έγινε πρόσωπο-σύμβολο, μια ζωντανή απόδειξη ότι το χρώμα του δέρματος δεν καθορίζει την τέχνη. Η πορεία της δεν ήταν εύκολη. Απορρίφθηκε πολλές φορές, άκουσε ότι «δεν ταιριάζει στην αισθητική του μπαλέτου» και της ζητήθηκε να αλλάξει το χρώμα του δέρματός της για να «δένει» με τις υπόλοιπες χορεύτριες. Για χρόνια υπήρξε η μοναδική μαύρη γυναίκα σε σύνολο εκατό μελών του ABT. Την εποχή που το Dance Theatre of Harlem είχε αναστείλει τη λειτουργία του, εκείνη έγινε ορατή φωνή μιας γενιάς που διεκδικούσε θέση στη σκηνή.

Η διεθνής της αναγνώριση εκτοξεύτηκε όταν συνεργάστηκε με τον Prince σε περιοδεία, ενώ η επιτυχία της ανανέωσε το κοινό του ABT, φέρνοντας νέα, πιο πολυπολιτισμική γενιά θεατών στο μπαλέτο. Το 2023, ένα βίντεο στο TikTok, όπου η Κόπλαντ έβαφε τις ροζ πουέντ της με make up για να ταιριάζουν στο χρώμα του δέρματός της, έγινε viral. Από εκεί γεννήθηκε η εκστρατεία «Let’s Make a Pointe!», που ζητούσε περισσότερες αποχρώσεις στο emoji του παπουτσιού μπαλέτου – μια μικρή αλλά ουσιαστική νίκη για τη διαφορετικότητα.

Πέρα από τη σκηνή, η Κόπλαντ ίδρυσε το Misty Copeland Foundation, που προσφέρει πρόσβαση στη χορευτική εκπαίδευση σε παιδιά από μη προνομιούχα περιβάλλοντα. Για πολλούς, η μεγαλύτερη προσφορά της δεν είναι οι ερμηνείες της, αλλά οι πόρτες που άνοιξε. «Πριν από τη Μίστι, δεν μας έβλεπαν καν ως πιθανές πρωταγωνίστριες», είπε η Ίντια Μπράντλεϊ, πρώτη μαύρη σολίστ στο New York City Ballet. Στη συνέντευξή της στο BBC, η Κόπλαντ μίλησε με ωμή ειλικρίνεια για την απόφασή της να αποσυρθεί: «Έχω περάσει δεκάδες τραυματισμούς, αλλά έμαθα να ακούω το σώμα μου. Η απόσυρση δεν είναι τέλος, είναι συνέχεια με άλλον τρόπο». Η χορεύτρια υπέστη κάταγμα οσφυϊκής μοίρας στα 19, υπέμεινε χειρουργεία και χρόνια αποκατάστασης, αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ τη σκηνή.

Σήμερα, στα 42 της, δηλώνει «πλήρης και περήφανη». Μητέρα πλέον, αφιερωμένη στο ίδρυμά της και στις παραγωγές της εταιρείας της, βλέπει την αποχώρησή της ως φυσική εξέλιξη: «Έχω τόσα πολλά στη ζωή μου που αντικαθιστούν τη σκηνή — και όμως, το μπαλέτο θα είναι πάντα μέσα σε όλα αυτά». Η εικόνα της στο Firebird του 2012, με το Lincoln Center να φωτίζεται από την παρουσία της, έμεινε σύμβολο μιας αλλαγής που ξεκίνησε από μία γυναίκα. «Εκείνη τη νύχτα υπέφερα από έξι κατάγματα στην κνήμη μου», θυμήθηκε. «Κι όμως, για μένα, ήταν η πιο φωτεινή στιγμή». Η Μίστι Κόπλαντ δεν χορεύει πια, αλλά ο απόηχος των βημάτων της θα συνεχίσει να αντηχεί σε κάθε σκηνή όπου ένα κορίτσι με διαφορετικό χρώμα δέρματος θα τολμά να πιστέψει πως μπορεί να είναι κι εκείνο μπαλαρίνα.