Μη καταβολή Δώρου Χριστουγέννων νομοθεσία: Στο αυτόφωρο όσοι δεν το “βάλουν”

Σε αυστηρή επιτήρηση μπαίνει η αγορά εργασίας τις ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, με το μήνυμα της Πολιτείας να είναι σαφές: η μη καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων έως τις 21 Δεκεμβρίου δεν θα μείνει ατιμώρητη. Οι εργοδότες που θα παραβούν τη νομοθεσία θα έρχονται αντιμέτωποι ακόμη και με τη διαδικασία του αυτοφώρου, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ένα εκτεταμένο «σαφάρι» ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας, με αιχμή τα ψηφιακά εργαλεία. Κλιμάκια της Επιθεώρησης Εργασίας, βάσει επιχειρησιακού σχεδιασμού, συνεχίζουν στοχευμένους ελέγχους σε όλους τους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας. Ιδιαίτερη προτεραιότητα δίνεται σε τομείς με αυξημένο δείκτη παραβατικότητας, σε επιχειρήσεις που έχουν εντοπιστεί παραβατικές σε προηγούμενους ελέγχους, αλλά και σε επιχειρήσεις εποχικής λειτουργίας, όπου παραδοσιακά καταγράφονται αυξημένες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας.

Κεντρικός άξονας των ελέγχων είναι η έγκαιρη και ορθή καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, το οποίο, σύμφωνα με τον νόμο, πρέπει να καταβληθεί το αργότερο έως τις 21 Δεκεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι το Δώρο Χριστουγέννων καταβάλλεται αποκλειστικά σε χρήμα και όχι σε είδος. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί μη καταβολή εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, οι Επιθεωρητές Εργασίας θα παρεμβαίνουν άμεσα, προχωρώντας σε ελέγχους και σε εργατικές διαφορές, ενώ θα βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την εφαρμογή όλων των προβλεπόμενων κυρώσεων.

Η μη καταβολή του Δώρου συνιστά ποινικό αδίκημα και ενεργοποιεί τη διαδικασία του αυτοφώρου, όπως αυτή προβλέπεται από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Οι εργαζόμενοι που δεν λαμβάνουν το Δώρο Χριστουγέννων έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν καταγγελία είτε επώνυμα είτε ανώνυμα, μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 1555. Εφόσον υπάρξει προσφυγή στην αρμόδια, βάσει τόπου εργασίας, Επιθεώρηση Εργασίας, συντάσσεται μηνυτήρια αναφορά, η οποία διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά του εργοδότη ή του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης. Παράλληλα, η αναφορά αποστέλλεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα, προκειμένου να κινηθεί η αυτόφωρη διαδικασία.

Οι εργαζόμενοι και τα σωματεία τους διατηρούν επίσης το δικαίωμα να απευθυνθούν απευθείας στο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή του αυτοφώρου. Για τη διευκόλυνση της διαδικασίας, στη μηνυτήρια αναφορά είναι κρίσιμο να αναγράφονται όσο το δυνατόν πιο αναλυτικά τα στοιχεία της επιχείρησης και η κατοικία του εργοδότη. Στόχος της εντατικοποίησης των ελέγχων, όπως επισημαίνεται από την Επιθεώρηση Εργασίας, είναι η αυστηρή εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας, η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, η διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας.

Ψηφιακά εργαλεία στο επίκεντρο των ελέγχων

Στο πλαίσιο αυτό, ο αναπληρωτής διοικητής της Επιθεώρησης Εργασίας, Χαράλαμπος Βούρτσης, τονίζει ότι η στρατηγική της Αρχής βασίζεται τόσο στην αύξηση του αριθμού των ελέγχων όσο και στην ποιοτική αναβάθμισή τους. Όπως επισημαίνει, στόχος είναι ο πιο αποτελεσματικός εντοπισμός της παραβατικότητας μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων, αξιοποιώντας την εμπειρία των στελεχών και σύγχρονα ψηφιακά μέσα. Η ανάλυση δεδομένων, η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας και η συνεχής διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων – ακόμη και κατά τη διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων – έχουν ενισχύσει σημαντικά την αποδοτικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών. Καθοριστικό ρόλο παίζει και το σύστημα Business Intelligence (BI), το οποίο επιτρέπει την ανίχνευση παραβάσεων τόσο σε σχέση με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας όσο και με άλλες διατάξεις του κανονιστικού πλαισίου. Όπως διευκρινίζεται, τα ψηφιακά εργαλεία δεν υποκαθιστούν τον φυσικό έλεγχο, αλλά λειτουργούν συμπληρωματικά, ενισχύοντας τη δυνατότητα της Επιθεώρησης να παρεμβαίνει με ακρίβεια και ταχύτητα, προς όφελος των εργαζομένων αλλά και των συνεπών εργοδοτών που πλήττονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

Τα στοιχεία του 2025 δείχνουν νέο ρεκόρ ελέγχων

Τα μέχρι στιγμής στοιχεία επιβεβαιώνουν την αυξημένη ένταση των ελέγχων. Από τον Ιανουάριο έως και τον Νοέμβριο του 2025 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 75.120 έλεγχοι, επιβλήθηκαν 16.049 κυρώσεις και τα πρόστιμα ανήλθαν σε 48,6 εκατ. ευρώ. Αρμόδια στελέχη εκτιμούν ότι μέχρι το τέλος του έτους οι έλεγχοι θα ξεπεράσουν τους 80.000, καταγράφοντας νέο ετήσιο ρεκόρ. Ειδικότερα, στο 11μηνο του 2025, η Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων πραγματοποίησε 42.499 ελέγχους και επέβαλε 11.498 κυρώσεις, η Επιθεώρηση Υγείας και Ασφάλειας διενήργησε 26.567 ελέγχους με 3.634 κυρώσεις, ενώ οι Ειδικοί Επιθεωρητές πραγματοποίησαν 6.054 ελέγχους και επέβαλαν 917 κυρώσεις.