Ζοχράν Μαμντάνι – Ελλάδα: Ένα κύμα ενθουσιασμού χωρίς παραλήπτη

Η εκλογή του Ζοχράν Μαμντάνι στη δημαρχία της Νέας Υόρκης έγινε δεκτή στην Ελλάδα σαν απόηχος μιας μακρινής, σχεδόν μυθικής πολιτικής δυνατότητας. Ένας νέος πολιτικός, προϊόν των μεταναστευτικών κοινοτήτων, ανοιχτά σοσιαλιστής, με λόγο που δεν φοβάται να κατονομάσει την οικονομική συγκέντρωση ως απειλή για τη δημοκρατία και μεθοδολογία που βασίστηκε στη γειτονιά και όχι στα δημόσια θεάματα, κατάφερε να επικρατήσει σε μία από τις πιο σύνθετες πόλεις του κόσμου. Η εικόνα αυτή μεταφέρθηκε αμέσως στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό ως υπενθύμιση ότι η κοινωνική κινητοποίηση μπορεί ακόμη να δημιουργεί ανατροπές.

Ο Αλέξης Τσίπρας είδε στην επικράτηση του Μαμντάνι μια νίκη απέναντι σε «ολιγαρχίες και πολιτικές δυναστείες», τοποθετώντας τον νέο δήμαρχο σε μία ευρύτερη αφήγηση επιστροφής της πολιτικής των πολλών. Ο Γιώργος Παπανδρέου, από μία διαφορετική διαδρομή αλλά με συγγενή διατύπωση, μίλησε για ένα διεθνές μήνυμα δημοκρατικής ανάκτησης απέναντι σε παγκοσμιοποιημένα συμφέροντα που, όπως υποστήριξε, απειλούν τη δημοκρατική αρχή τόσο στις ΗΠΑ όσο και αλλού. Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, έσπευσε να συνδέσει τη δική του αυτοδιοικητική παρουσία με ένα «νέο προοδευτικό κύμα» που, όπως υποστήριξε, στηρίζεται σε καθαρές πολιτικές θέσεις, ανεπηρέαστες από μεγάλα οικονομικά κέντρα.

Την ίδια στιγμή, ο Σωκράτης Φάμελλος επισήμανε ότι η νίκη του Μαμντάνι δημιουργεί ευθύνες στον προοδευτικό χώρο ως σύνολο, ενώ ο Αλέξης Χαρίτσης ανέδειξε την ανάγκη η πολιτική να αποδράσει από τη φθορά των λόγων και να ξαναγίνει πράξη με κοινωνική βάση, θέτοντας έμμεσα ζήτημα σαφούς στρατηγικού προσανατολισμού για την ελληνική Αριστερά. Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, ο Παύλος Χρηστίδης υπογράμμισε ότι το στοιχείο της μαζικής συμμετοχής των πολιτών είναι το κρίσιμο μήνυμα της νίκης, ενώ ο Κώστας Τσουκαλάς επανέφερε τη συζήτηση στο ζήτημα της σύνδεσης πολιτικής δράσης και καθημερινών προβλημάτων, παρουσιάζοντας τον Μαμντάνι ως παράδειγμα πολιτικού που άκουσε κοινωνικές ανάγκες αντί να ανακυκλώσει ιδεολογικά σχήματα.

Από πλευράς Νέας Δημοκρατίας, ο Άγγελος Συρίγος σχολίασε τη χαρισματική παρουσία του νέου δημάρχου, αποφεύγοντας υπερβολές, αλλά κρατώντας επιφυλάξεις για τη δυνατότητα εφαρμογής των δεσμεύσεών του σε ένα περιβάλλον με ισχυρές δομές εξουσίας. Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος εστίασε στη δημιουργία μιας «νέας κοινωνικής συμμαχίας» που συνενώνει διαφορετικές κοινότητες και εργατικά στρώματα, επισημαίνοντας ότι η εκστρατεία του Μαμντάνι απέφυγε τον επιφανειακό ακτιβισμό και επικεντρώθηκε σε υλικά κοινωνικά ζητήματα όπως η στέγαση και οι μεταφορές.

Όλες αυτές οι τοποθετήσεις έχουν κοινή μία διαπίστωση: η εκλογική νίκη του Μαμντάνι ήταν προϊόν κινητοποίησης από τα κάτω. Και ακριβώς εδώ εμφανίζεται το χάσμα με την ελληνική πραγματικότητα. Στην Ελλάδα, οι προοδευτικές δυνάμεις, αντί να επενδύουν σε καθημερινή παρουσία σε χώρους δουλειάς, γειτονιές, σωματεία και κοινότητες, καταφεύγουν συχνά σε εσωστρεφή οργανωτικά μοντέλα, άναρθρα καλέσματα ενότητας και πολιτική που εξαντλείται σε συμβολικές διακηρύξεις. Η πολιτική δεν «ζει» μέσα στην κοινωνία, αλλά αναπαράγεται στα κομματικά γραφεία. Ο Μαμντάνι υπενθύμισε ότι η πολιτική νίκη δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή. «Το ζήτημα δεν είναι να θυμόμαστε τη νίκη. Είναι να τη ζήσουμε». Η ελληνική Αριστερά, αν πραγματικά εμπνέεται από το παράδειγμα της Νέας Υόρκης, οφείλει να μεταφράσει αυτή τη φράση σε πράξη: όχι άλλες προσδοκίες ανάθεσης, όχι άλλη νοσταλγία για παλιές στιγμές, όχι άλλο κυνήγι συμμαχιών χωρίς κοινωνική βάση.