Στη φυλακή και ο συνοδηγός: Σταθμός στη νομολογία για την οδική ευθύνη

Για πρώτη φορά στα ελληνικά δικαστικά χρονικά, επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης όχι μόνο στον οδηγό, αλλά και στον συνοδηγό οχήματος που ενεπλάκη σε θανατηφόρο τροχαίο. Πρόκειται για μια πρωτοφανή απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Ναυπλίου, που σηματοδοτεί νέα εποχή στην απόδοση ευθυνών για επικίνδυνη οδήγηση και τραγικά δυστυχήματα. Η υπόθεση αφορά τον θάνατο της 37χρονης Νάντιας Κυριακού, μητέρας δύο παιδιών, η οποία έχασε τη ζωή της όταν το αυτοκίνητό της παρασύρθηκε από όχημα που κινείτο με υπερβολική ταχύτητα στη λεωφόρο Νέας Κίου – Ναυπλίου το 2024. Το τροχαίο προκάλεσε σοκ στην τοπική κοινωνία της Αργολίδας και συγκλόνισε ολόκληρη τη χώρα.

Περίπου έναν χρόνο μετά το τραγικό συμβάν, το Δικαστήριο καταδίκασε τον οδηγό του οχήματος σε κάθειρξη 18 ετών, ενώ επέβαλε ποινή 15 ετών και στον συνοδηγό, κρίνοντάς τον άμεσο συνεργό στην πράξη της επικίνδυνης οδήγησης με θανατηφόρα κατάληξη. Καμία από τις δύο πλευρές δεν έλαβε ελαφρυντικά, ενώ δεν δόθηκε ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, γεγονός που καθιστά την απόφαση εξαιρετικά αυστηρή. Η κρίσιμη καινοτομία της υπόθεσης έγκειται στην αναγνώριση ευθύνης και στον συνοδηγό – κάτι που έως τώρα δεν είχε εφαρμοστεί στην ελληνική ποινική πρακτική. Η απόφαση εδράζεται στο πνεύμα του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, ο οποίος εισάγει ρητές κυρώσεις για τους συνοδούς, αναγνωρίζοντας ότι η παρουσία και η στάση τους στο όχημα μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην επικίνδυνη συμπεριφορά του οδηγού.

Ο αναθεωρημένος ΚΟΚ καθιστά πλέον σαφές ότι και οι επιβάτες φέρουν ευθύνη για την τήρηση των κανόνων ασφαλείας. Η μη χρήση ζώνης ασφαλείας, για παράδειγμα, αποτελεί παράβαση όχι μόνο για τον οδηγό αλλά και για τον συνοδηγό, με πρόστιμο 150 ευρώ για τον καθένα. Αν κανείς από τους επιβάτες δεν φορά ζώνη, το συνολικό πρόστιμο μπορεί να φτάσει τα 750 ευρώ. Ακόμη αυστηρότερες είναι οι διατάξεις για το κάπνισμα εντός οχήματος παρουσία ανηλίκου κάτω των 12 ετών. Ο αντικαπνιστικός νόμος προβλέπει πρόστιμο 1.500 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για έναν μήνα, ενώ το ποσό διπλασιάζεται αν καπνίζουν δύο άτομα. Σε όχημα δημόσιας χρήσης, το πρόστιμο φτάνει τα 3.000 ευρώ.

Ο νόμος προβλέπει επίσης ποινική ευθύνη του συνοδού στις περιπτώσεις συνοδευόμενης οδήγησης από ανήλικους 17 ετών. Ο ενήλικος συνοδηγός έχει ρόλο επιβλέποντα και καθοδηγητή – όχι απλού παρατηρητή. Αν ο ανήλικος υποπέσει σε παράβαση, τιμωρείται και ο ίδιος και ο συνοδός του. Για υπέρβαση ταχύτητας άνω των 200 χλμ./ώρα, το πρόστιμο φτάνει τα 2.000 ευρώ και η άδεια αφαιρείται για έναν ολόκληρο χρόνο και από τους δύο. Η απόφαση του Εφετείου Ναυπλίου αποτελεί νομικό σταθμό, καθώς αναγνωρίζει ότι η συνενοχή στην οδική παραβατικότητα δεν περιορίζεται στο τιμόνι. Οι συνοδηγοί που ενθαρρύνουν, αδιαφορούν ή ανέχονται επικίνδυνη οδήγηση, μπορεί πλέον να αντιμετωπίσουν βαριές ποινικές συνέπειες. Με τον τρόπο αυτό, η ελληνική δικαιοσύνη στέλνει σαφές μήνυμα για την ατομική ευθύνη όλων όσοι βρίσκονται μέσα σε ένα όχημα – όχι μόνο του οδηγού, αλλά και όσων συμμετέχουν, σιωπηρά ή ενεργά, σε συμπεριφορές που θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο.