ΟΠΕΚΕΠΕ και μπλόκα πυροδοτούν πολιτική κρίση

Σε μετωπική πολιτική αντιπαράθεση εξελίσσεται το ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ και των αγροτικών κινητοποιήσεων, με το ΠΑΣΟΚ να επιχειρεί να συνδέσει θεσμικά και πολιτικά τις δύο υποθέσεις, ασκώντας έντονη πίεση στην κυβέρνηση τόσο εντός όσο και εκτός Βουλής. Αφορμή αποτέλεσε η κατάθεση σιωπής του Γιώργου Ξυλούρη, γνωστού ως «Φραπέ», στην Εξεταστική Επιτροπή, γεγονός που η Χαριλάου Τρικούπη αξιοποιεί ως κεντρικό στοιχείο μιας ευρύτερης αφήγησης περί κρίσης διαφάνειας και εμπιστοσύνης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της στρατηγικής ήταν η ομιλία της Μιλένας Αποστολάκη κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού. Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, η οποία έχει πρωταγωνιστήσει στις εργασίες της Εξεταστικής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, υποστήριξε ότι οι μαζικές αγροτικές κινητοποιήσεις δεν αποτελούν απλώς αντίδραση σε επιμέρους μέτρα, αλλά αντανάκλαση μιας βαθύτερης κρίσης εμπιστοσύνης απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, μίλησε για «θεσμική και πολιτική κρίση», υποστηρίζοντας ότι οι αγρότες απορρίπτουν το κυβερνητικό δίλημμα «σταθερότητα ή πολιτική αλλαγή», το οποίο χαρακτήρισε προσχηματικό.

Η κριτική της κ. Αποστολάκη κλιμακώθηκε με αιχμές για τον τρόπο λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ τα προηγούμενα χρόνια, κάνοντας λόγο για μηχανισμούς που –κατά το ΠΑΣΟΚ– λειτούργησαν εις βάρος των τίμιων αγροτών και των ευρωπαϊκών πόρων. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και άλλες παρεμβάσεις στελεχών του κόμματος, με τη Χαριλάου Τρικούπη να απορρίπτει κάθε προσπάθεια «συμψηφισμού» και να ζητά σαφείς απαντήσεις για την εμπλοκή προσώπων που εμφανίζονται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, να έχουν στενές σχέσεις με κυβερνητικά στελέχη. Ενδεικτική ήταν η αναφορά στον αγροτοσυνδικαλιστή Μύρωνα Χιλετζάκη, με το ΠΑΣΟΚ να επικαλείται δημόσιες εμφανίσεις και φωτογραφικά στιγμιότυπα από περιοδείες και πολιτικές εκδηλώσεις, επιχειρώντας να αντικρούσει τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για «αδρανές» κομματικό στέλεχος. Παράλληλα, ο Παύλος Χρηστίδης αμφισβήτησε ευθέως τη θέση της κυβέρνησης ότι η ένταξη του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ αποτελεί εγγύηση διαφάνειας, θέτοντας το ερώτημα πώς ένας μηχανισμός που –κατά την αντιπολίτευση– δεν εντόπισε παρανομίες τα προηγούμενα χρόνια, θα καταφέρει να το πράξει στο μέλλον.

Στην ίδια συζήτηση, ο Γιώργος Μουλκιώτης ανέδειξε τη συχνή εναλλαγή υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και προέδρων του ΟΠΕΚΕΠΕ από το 2019 έως σήμερα, συνδέοντάς τη με την αίσθηση διοικητικής αστάθειας που, κατά το ΠΑΣΟΚ, επιβαρύνει τη σχέση του κράτους με τον αγροτικό κόσμο. Από την πλευρά της κυβέρνησης, το στίγμα είναι σαφές: αναγνώριση της ανάγκης στήριξης του πρωτογενούς τομέα, αλλά εντός συγκεκριμένων θεσμικών, ευρωπαϊκών και δημοσιονομικών ορίων. Μετά το αδιέξοδο στον διάλογο που προκάλεσε η άρνηση του συντονιστικού των αγροτών στη Νίκαια να προσέλθει στο Μέγαρο Μαξίμου, το κυβερνητικό επιτελείο επεξεργάζεται απαντήσεις στη λίστα των αιτημάτων, με κοστολόγηση μέτρων και σαφείς «κόκκινες γραμμές».

Κεντρική επιλογή παραμένει η ένταξη του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, την οποία ο Πρωθυπουργός έχει χαρακτηρίσει αδιαπραγμάτευτη, ως βασικό εργαλείο εξυγίανσης και θεσμικής θωράκισης του οργανισμού. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε απόκλιση από τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες, όπως το πάγωμα επιδοτήσεων, ενώ τονίζουν ότι οι παροχές προς τους αγρότες πρέπει να κινούνται εντός των αντοχών της οικονομίας. Στο τραπέζι βρίσκονται ήδη συγκεκριμένες προτάσεις για τη μείωση του κόστους παραγωγής, όπως η διατήρηση χαμηλής τιμής στο αγροτικό ρεύμα, η αναζήτηση τεχνικά εφικτής λύσης για το πετρέλαιο και στοχευμένες παρεμβάσεις σε καλλιέργειες που αντιμετωπίζουν οξυμένα προβλήματα, ιδιαίτερα στη φυτική παραγωγή και την κτηνοτροφία. Την ίδια στιγμή, κυβερνητικά στελέχη προειδοποιούν ότι η παρατεταμένη και άκαμπτη στάση ορισμένων μπλόκων, ιδίως όταν συνοδεύεται από κλείσιμο δρόμων και τελωνείων, μπορεί να φέρει τους αγρότες σε αντιπαράθεση με άλλες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες.

Στο φόντο αυτό, η πολιτική σύγκρουση για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις αγροτικές κινητοποιήσεις ξεπερνά τα στενά όρια ενός κλαδικού αιτήματος και μετατρέπεται σε πεδίο ευρύτερης θεσμικής αντιπαράθεσης. Από τη μία, η αντιπολίτευση επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει τη δυσαρέσκεια και να αναδείξει ζητήματα διαφάνειας και ευθύνης. Από την άλλη, η κυβέρνηση επιδιώκει να ισορροπήσει ανάμεσα στη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και στη διασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας και της θεσμικής τάξης, επιμένοντας ότι ο διάλογος παραμένει ανοιχτός, αλλά δεν μπορεί να διεξάγεται υπό όρους πίεσης και τελεσιγράφων.