ΟΠΕΚΕΠΕ Εξεταστική: Διαξιφισμοί, αποχωρήσεις και θεσμικό αδιέξοδο

Η ένταση που σιγοβράζει εδώ και εβδομάδες στην εξεταστική επιτροπή για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ κορυφώθηκε με τρόπο θεαματικό: ο Γιώργος Ξυλούρης, γνωστός στους τηλεθεατές και στα ρεπορτάζ ως «Φραπές», αρνήθηκε να καταθέσει, επικαλούμενος το συνταγματικό δικαίωμα της σιωπής. Η κίνησή του προκάλεσε θεσμικό αδιέξοδο, πολιτικές καταιγίδες και σφοδρές λεκτικές συγκρούσεις, εκθέτοντας ταυτόχρονα και τις βαθιές γραμμές αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η πλειοψηφία, δια του εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας Μακάριου Λαζαρίδη, υποστήριξε πως δεν μπορεί η επιτροπή να επιβάλει ποινές και ότι, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο, μόνο ο εισαγγελέας μπορεί να αποφασίσει αν ο μάρτυρας δικαιούται να σιωπήσει ή αν έχει τελέσει απείθεια. Ο Λαζαρίδης υπογράμμισε ότι η αντιπολίτευση, η οποία επί μήνες χαρακτηρίζει τον Ξυλούρη ύποπτο, τώρα εμφανίζεται να τον αντιμετωπίζει ως απλό μάρτυρα, κάνοντας λόγο για «φθηνά σόου» και αντιφάσεις.

Απέναντι σε αυτή τη γραμμή, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης τάχθηκαν υπέρ της άμεσης έκδοσης εντάλματος βίαιης προσαγωγής, χωρίς διαμεσολάβηση εισαγγελέα. Όπως τόνισαν οι εκπρόσωποί τους, η επιτροπή έχει απολύτως το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση, να εξασφαλίσει την παρουσία του μάρτυρα ενώπιόν της. Η αντιπολίτευση αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας από την ψηφοφορία, καταγγέλλοντας «θεσμική εκτροπή» και «παράβαση καθήκοντος» από την πλειοψηφία. Στο επίκεντρο βρέθηκε και η θέση του προέδρου της εξεταστικής, Ανδρέα Νικολακόπουλου, ο οποίος εξήγησε ότι η επιτροπή δεν έχει τη δυνατότητα επιβολής ποινών ή αυτόνομης έκδοσης εντάλματος, καθώς αρμόδιο για τέτοιες πράξεις είναι αποκλειστικά το εισαγγελικό σώμα. Το επιχείρημα αυτό κατηγορήθηκε από την αντιπολίτευση ως «υπεκφυγή» και μέθοδος καθυστέρησης.

Η ένταση αυξήθηκε ακόμη περισσότερο όταν κατατέθηκε το υπόμνημα του Γιώργου Ξυλούρη. Σε αυτό, ο μάρτυρας υποστηρίζει ότι ο ίδιος αναφέρεται συστηματικά στη δημόσια σφαίρα ως ύποπτος για σειρά αδικημάτων, χωρίς να έχει πρόσβαση στα έγγραφα που υποτίθεται ότι τον «ενοχοποιούν». Επικαλείται διαρροές από την Αρχή για το Ξέπλυμα Χρήματος και μιλά για παραβίαση των δικαιωμάτων του. Ο Ξυλούρης αναπτύσσει αναλυτικά τη νομική του θέση: ως πιθανός ύποπτος ή μελλοντικός κατηγορούμενος, έχει δικαίωμα να μην αποκαλύψει στοιχεία που μπορεί να χρησιμοποιηθούν εναντίον του σε ποινική διαδικασία, επισημαίνοντας ότι η παρουσία του σε δημόσια συνεδρίαση, όπου θα δεχθεί ερωτήσεις υπό την ιδιότητα του μάρτυρα, θα τον υποχρεώσει να απαντήσει σε ζητήματα που ενδεχομένως να τον εκθέσουν, κάτι που αντίκειται τόσο στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας όσο και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Μετά την αποχώρηση της αντιπολίτευσης και την υπερψήφιση της κυβερνητικής πρότασης, το υπόμνημα διαβιβάζεται πλέον στον εισαγγελέα, ο οποίος θα αποφασίσει αν στοιχειοθετείται απείθεια και αν πρέπει να εκδοθεί ένταλμα βίαιης προσαγωγής.

Την ίδια ώρα, η επιτροπή προχώρησε στην εξέταση του επόμενου μάρτυρα, του Ανδρέα Στρατάκη, γνωστού από τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ ως «χασάπη». Σε αντίθεση με τον Ξυλούρη, ο ίδιος όχι μόνο δεν επικαλέστηκε σιωπή, αλλά εμφανίστηκε αποφασισμένος να μιλήσει για όλα όσα έχουν ειπωθεί γύρω από το όνομά του. Περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στην προσωπική του ζωή μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις ως «κατάρρευση», σημειώνοντας ότι η οικογένειά του ζει καθημερινά με το στίγμα της ενοχοποίησης. Αναφέρθηκε εκτενώς στη διαδρομή του στον αγροτικό χώρο, στον ρόλο του σε συνεταιριστικά όργανα και στη μικρή αλλά θεσμική συνεργασία του με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επί Μάκη Βορίδη. Η αναφορά του για το ΠΑΣΟΚ προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση: παραδέχθηκε ότι υπήρξε μέλος του κόμματος «επί Ανδρέα Παπανδρέου», ενώ σχολίασε ότι «όταν πέθανε ο Ανδρέας, πέθανε και το ΠΑΣΟΚ για εμάς», προκαλώντας γέλια και αποδοκιμασίες από την αντιπολίτευση, η οποία έσπευσε να τον χαρακτηρίσει «γενίτσαρο».

Η κατάθεση Στρατάκη πυροδότησε επίσης σφοδρή λογομαχία με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστα Μπάρκα. Ο μάρτυρας τον κατηγόρησε ότι έχει συμβάλει στην «ηθική εξόντωσή» του μέσω τηλεοπτικών τοποθετήσεων, με τον Μπάρκα να ζητά να ανακαλέσει και να επιμένει πως ο ίδιος απλώς αναφέρεται στη δικογραφία. Ο Στρατάκης απαντούσε ότι το όνομά του δεν υπάρχει πουθενά στα στοιχεία της υπόθεσης. Αξιοσημείωτο είναι πως, μετά τη μακρά κατάθεση Στρατάκη, αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης έδειξαν να μετακινούνται από τις αρχικές τους θέσεις. Εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ, της Νέας Αριστεράς και άλλων κομμάτων αναγνώρισαν ότι δεν έχουν εντοπιστεί στοιχεία που να συνδέουν τον μάρτυρα με αδικήματα, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τη μέχρι πρότινος ρητορική τους. Σε πολιτικό επίπεδο, η αντιπαράθεση για τον «Φραπέ» αποκαλύπτει πολλά περισσότερα από μια διαδικαστική διαφορά. Στην πραγματικότητα, αγγίζει το βαθύτερο ζήτημα της αξιοπιστίας των εξεταστικών επιτροπών, της εργαλειοποίησης της διαδικασίας, αλλά και της διαρκούς προσπάθειας των κομμάτων να επιβάλουν τη δική τους εκδοχή για την υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ — ένα σκάνδαλο που έχει ήδη προκαλέσει αναταράξεις στην πολιτική ζωή και βαρύνει το δημόσιο διάλογο. Το επόμενο διάστημα, η απόφαση του εισαγγελέα για το αν ο Ξυλούρης θα προσέλθει βιαίως ή αν θα γίνει δεκτό το αίτημα της σιωπής αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της επιτροπής, αλλά και στον πολιτικό αντίκτυπο της υπόθεσης.