Ο Ζελένσκι στην Αθήνα: Προγραμματίζεται νέα επίσκεψη μετά το 2023

Επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα αναμένεται να πραγματοποιήσει μέσα στον Νοέμβριο ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σύμφωνα με ενημέρωση από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Η ακριβής ημερομηνία της άφιξής του δεν έχει ακόμη οριστεί, ενώ είναι σαφές ότι, όπως και στην προηγούμενη επίσκεψή του τον Αύγουστο του 2023, τα ζητήματα ασφαλείας θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στον προγραμματισμό. Η επερχόμενη επίσκεψη πραγματοποιείται σε μια συγκυρία όπου οι σχέσεις Αθήνας–Κιέβου παραμένουν στενές, τόσο στο διπλωματικό επίπεδο όσο και στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής. Παράλληλα, η Ουκρανία λαμβάνει σημαντική πολιτική στήριξη από τις Βρυξέλλες για την ενταξιακή της πορεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση στην οποία σημειώνει ότι η Ουκρανία έχει σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την έκθεση, η διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μπορεί πλέον να προχωρήσει σε νέο στάδιο, δεδομένου ότι το Κίεβο έχει υλοποιήσει μεγάλο μέρος των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει.

Ο πρόεδρος Ζελένσκι, σχολιάζοντας το περιεχόμενο της έκθεσης, υπογράμμισε ότι η Ουκρανία «προχωρά με αποφασιστικότητα» στην ευρωπαϊκή της πορεία, επισημαίνοντας ότι αναμένει από την ΕΕ τα βήματα που θα άρουν πολιτικά εμπόδια και θα επιτρέψουν την ομαλή συνέχιση της διαδικασίας. Παρά τη θετική αποτίμηση, η Κομισιόν καταγράφει ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία των θεσμών καταπολέμησης της διαφθοράς στην Ουκρανία. Η πρόσφατη απόπειρα περιορισμού των αρμοδιοτήτων των ανεξάρτητων αρχών προκάλεσε πολιτικές αντιδράσεις τόσο εντός της χώρας όσο και στην ΕΕ, με αποτέλεσμα η επίμαχη ρύθμιση να αποσυρθεί. Οι Βρυξέλλες τονίζουν ότι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και η ενίσχυση του κράτους δικαίου αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις, ιδίως με δεδομένο τον στόχο του Κιέβου να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις έως το 2028.

Η μετάβαση στο επόμενο στάδιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών. Η Ουγγαρία εξακολουθεί να διατηρεί επιφυλάξεις –θεωρούμενες ως πολιτικά συνδεδεμένες με τις σχέσεις της με τη Ρωσία– γεγονός που επηρεάζει τόσο την Ουκρανία όσο και τη Μολδαβία, η οποία διαπραγματεύεται παράλληλα. Η Κομισιόν καταγράφει παράλληλα διαφορετικές ταχύτητες στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Το Μαυροβούνιο και η Αλβανία εμφανίζουν πρόοδο, ενώ η Γεωργία έχει απομακρυνθεί από τον στόχο της ένταξης λόγω επιλογών της κυβέρνησής της. Στη Βοσνία και τη Σερβία, οι πολιτικές εντάσεις και η αναβλητικότητα στις μεταρρυθμίσεις έχουν επιβραδύνει σημαντικά τη διαδικασία. Η επίσκεψη του Ζελένσκι στην Αθήνα αναμένεται να ενταχθεί στο ευρύτερο πλαίσιο της ευρωπαϊκής και περιφερειακής συζήτησης για την ασφάλεια, την ενέργεια και τη σταθερότητα. Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα από τις Βρυξέλλες είναι ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας παραμένει ανοικτή — αλλά εξαρτάται πλέον από την επιμονή στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις και την πολιτική συνεννόηση εντός και εκτός συνόρων.