Νύχτα χωρίς όρια

Η τραγωδία στο Γκάζι με τον θάνατο της 16χρονης έξω από κλαμπ τα ξημερώματα της Κυριακής ξύπνησε με οδυνηρό τρόπο μια αλήθεια που όλοι γνώριζαν, αλλά ελάχιστοι παραδέχονταν: η απαγόρευση πώλησης αλκοόλ σε ανηλίκους στην Ελλάδα υπάρχει μόνο στα χαρτιά. Το κορίτσι κατέρρευσε στο πεζοδρόμιο της οδού Δεκελέων και διακομίστηκε στον «Ευαγγελισμό», όπου οι γιατροί έδωσαν μάχη να τη σώσουν. Η αρχική ιατροδικαστική εκτίμηση μιλά για πνευμονικό οίδημα, ενώ τα αποτελέσματα των ιστολογικών και τοξικολογικών εξετάσεων θα καθορίσουν τα ακριβή αίτια θανάτου.Η υπόθεση άνοιξε ένα τεράστιο ερώτημα: πώς ένα ανήλικο παιδί κατάφερε να μπει σε νυχτερινό κέντρο, να καταναλώσει ποτό και να χαθεί με αυτόν τον τρόπο; Η εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛ.ΑΣ. επιβεβαίωσε ότι η αστυνομία έχει ήδη σχηματίσει περισσότερες από 140 δικογραφίες για παρόμοιες παραβάσεις, ενώ μόνο τους τελευταίους τρεις μήνες έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 24.000 έλεγχοι σε μπαρ και χώρους διασκέδασης. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: πίσω από τη βιτρίνα μιας «αθώας» νυχτερινής διασκέδασης, εξελίσσεται μια κουλτούρα πλήρους ατιμωρησίας, όπου το αλκοόλ σε ανήλικους θεωρείται σχεδόν φυσιολογικό.

Ο νόμος είναι σαφής. Απαγορεύεται ρητά όχι μόνο η πώληση και η διάθεση αλκοόλ σε ανήλικους, αλλά και η είσοδος ή παραμονή τους σε κέντρα διασκέδασης και αμιγή μπαρ. Οι υπεύθυνοι οφείλουν να ζητούν αποδεικτικό ενηλικότητας, να ελέγχουν ταυτότητα και να αποτρέπουν την είσοδο όποιου δεν πληροί τα κριτήρια. Οι πινακίδες «Απαγορεύεται η είσοδος σε ανηλίκους» υπάρχουν σε κάθε είσοδο – όμως ο σεβασμός σε αυτές είναι, τις περισσότερες φορές, υποθετικός. Εργαζόμενοι στη νύχτα παραδέχονται πως οι έλεγχοι είναι εύκολο να παρακαμφθούν. Πολλοί ανήλικοι μπαίνουν με άνεση στα μαγαζιά, δύσκολα ξεχωρίζουν ηλικιακά, ντύνονται και κινούνται σαν ενήλικοι. Στα μαγαζιά όπου η μουσική, οι επιρροές των social media και οι επιρρεπείς τάσεις των εφήβων συνδυάζονται, το αλκοόλ προσφέρεται σαν «εισιτήριο ενηλικίωσης». Κάποιοι μπάρμαν ομολογούν ότι δεν μπορούν να ελέγχουν ηλικίες μέσα στο πλήθος, ενώ η ευθύνη μετατίθεται στην είσοδο – εκεί όπου η επιθυμία για κατανάλωση και κέρδος υπερισχύει της νομιμότητας.

Η αστυνομία επιβάλλει κατά καιρούς πρόστιμα και σφραγίζει καταστήματα, όμως η πρόληψη παραμένει το μεγάλο ζητούμενο. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ανήλικοι έχουν νοσηλευτεί σε κατάσταση μέθης, με τους υπεύθυνους των καταστημάτων να συλλαμβάνονται με τη διαδικασία του αυτοφώρου. Παρά τις δεκάδες δικογραφίες, η πραγματική συμμόρφωση παραμένει περιορισμένη. Η κοινωνική ανοχή, η ελλιπής επιτήρηση και η απουσία σταθερών ελέγχων διαμορφώνουν ένα περιβάλλον όπου η παράβαση μοιάζει αναμενόμενη. Η τραγωδία στο Γκάζι αποκάλυψε και κάτι βαθύτερο: μια κρατική μηχανή που, ακόμη και μπροστά στον θάνατο ενός παιδιού, λειτουργεί με καθυστέρηση και σύγχυση. Η αστυνομία και το υπουργείο Υγείας αλληλοδιαψεύδονταν για το πότε ενημερώθηκε ποιος, αφήνοντας να χαθεί πολύτιμος χρόνος για την έρευνα. Η υπόθεση εξελίχθηκε σε θεσμικό «χαλασμένο τηλέφωνο», αποκαλύπτοντας πως ακόμη και στα πιο κρίσιμα περιστατικά δεν υπάρχει σαφής συντονισμός.

Μέσα σε αυτή την αλληλουχία ευθυνών, το βασικό ζητούμενο μένει πίσω: η ουσιαστική προστασία των παιδιών. Οι νέοι αναζητούν ταυτότητα και εμπειρίες, όχι επικίνδυνες απομιμήσεις ενηλικίωσης. Όταν η διασκέδαση μετατρέπεται σε ρίσκο ζωής, η κοινωνία έχει ήδη αποτύχει να θέσει τα όριά της. Ο νόμος μπορεί να προβλέπει αυστηρές ποινές, αλλά χωρίς εφαρμογή και κοινωνική ευθύνη, παραμένει ένα άδειο πλαίσιο. Το τραγικό περιστατικό της 16χρονης δεν είναι μια τυχαία εξαίρεση – είναι καθρέφτης μιας πραγματικότητας που επαναλαμβάνεται κάθε Σαββατόβραδο. Αν δεν υπάρξει αλλαγή νοοτροπίας, αν δεν εφαρμοστεί στην πράξη το αυτονόητο, τότε η επόμενη απώλεια δεν θα είναι ζήτημα τύχης, αλλά συνέπεια μιας κοινωνίας που εξακολουθεί να κάνει ότι δεν βλέπει.