Νότια Κορέα: Ζήτησε διαζύγιο επειδή η σύζυγός του δεν του δώρισε ήπαρ

Μια υπόθεση που άνοιξε δύσκολη συζήτηση για τα όρια της συζυγικής «υποχρέωσης» και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματος εκτυλίχθηκε στη Νότια Κορέα, όταν ένας άνδρας επιχείρησε να πάρει διαζύγιο από τη σύζυγό του επειδή εκείνη αρνήθηκε να του δωρίσει μέρος του ήπατός της για να του σώσει τη ζωή. Η Δικαιοσύνη, ωστόσο, απέρριψε το αίτημά του, κρίνοντας ότι η δωρεά οργάνων αποτελεί προσωπική επιλογή που δεν μπορεί να μετατραπεί σε νομική βάση για τη λύση ενός γάμου. Το περιστατικό ήρθε στη δημοσιότητα από το τηλεοπτικό δίκτυο SBS. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο άνδρας είχε διαγνωστεί με σπάνια ηπατική νόσο και οι γιατροί του έδιναν προσδόκιμο ζωής περίπου έναν χρόνο. Οι εξετάσεις έδειξαν ότι η σύζυγός του ήταν συμβατή δότρια, ωστόσο εκείνη αρνήθηκε να υποβληθεί στη διαδικασία, κάτι που ο ίδιος εξέλαβε ως απόλυτη άρνηση στήριξης σε μια οριακή στιγμή.

Η γυναίκα, όπως αναφέρθηκε, επικαλέστηκε έντονη φοβία απέναντι στις βελόνες και τα αιχμηρά αντικείμενα, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορούσε ούτε να αντικρίσει σύριγγα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με όσα μεταδόθηκαν, συνέχισε να φροντίζει τον σύζυγό της καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας του, σε μια περίοδο που η οικογένεια βρισκόταν σε παρατεταμένη ψυχολογική πίεση. Η κρίση, όμως, κλιμακώθηκε. Ο άνδρας άρχισε να χαρακτηρίζει τη στάση της «υποκριτική», την προσέβαλε λεκτικά, ενώ μέλη της οικογένειάς του την κατηγόρησαν ανοιχτά ότι «ήθελε να τον δει να πεθαίνει». Τελικά, η εξέλιξη ήρθε από αλλού: βρέθηκε δότης σε κατάσταση εγκεφαλικού θανάτου, ο άνδρας υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση, η επέμβαση ολοκληρώθηκε και ο ίδιος ανάρρωσε.

Μετά την αποκατάσταση της υγείας του, αντί να κλείσει η πληγή, άνοιξε ξανά. Ο άνδρας εξέφρασε αμφιβολίες για το αν η φοβία της συζύγου του ήταν πραγματική. Εκείνη, σε μια παραδοχή που βάρυνε τη μεταξύ τους σχέση, αναγνώρισε ότι είχε πει ψέματα για τη φοβία. Εξήγησε, ωστόσο, ότι το πραγματικό της κίνητρο ήταν ο φόβος επιπλοκών από τη χειρουργική επέμβαση και η αγωνία της για τις μικρές τους κόρες: αν κάτι πήγαινε στραβά, το κόστος θα το πλήρωνε όλη η οικογένεια.

Ο σύζυγος δεν αποδέχθηκε την εξήγηση και κατέθεσε αίτηση διαζυγίου, υποστηρίζοντας ότι η άρνηση της δωρεάς συνιστούσε «εγκατάλειψη» και παραβίαση των συζυγικών υποχρεώσεων. Το δικαστήριο, όμως, έκοψε απότομα αυτή τη γραμμή επιχειρηματολογίας: έκρινε ότι η δωρεά οργάνου εντάσσεται στον πυρήνα του δικαιώματος αυτοδιάθεσης του σώματος, άρα κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί –ούτε έμμεσα, ούτε μέσα από την απειλή ενός διαζυγίου που αποδίδει «ευθύνη»– να υποστεί μια σοβαρή ιατρική πράξη. Οι δικαστές τόνισαν επίσης ότι, ως μητέρα μικρών παιδιών, η γυναίκα είχε εύλογους φόβους για την προσωπική της υγεία. Παρότι το ζευγάρι κατέληξε τελικά σε συναινετικό χωρισμό, σε δεύτερη δικαστική διαδικασία για την απόδοση ευθυνών η Δικαιοσύνη δικαίωσε εκ νέου τη σύζυγο. Το σκεπτικό ήταν σαφές: καθοριστικός παράγοντας για τη ρήξη δεν θεωρήθηκε ούτε η άρνηση ούτε το ψέμα της, αλλά η πίεση, οι λεκτικές επιθέσεις και η συμπεριφορά του συζύγου, που –κατά την κρίση του δικαστηρίου– στόχευαν στον εξαναγκασμό της σε δωρεά οργάνου. Με βάση αυτή την εκτίμηση, ο άνδρας κρίθηκε ότι φέρει την κύρια ευθύνη για το τέλος του γάμου.