Νέο φορολογικό πλαίσιο από το 2026: Ελαφρύνσεις για ιδιοκτήτες, ενοικιαστές και επαγγελματίες

Ένα νέο κεφάλαιο για την ελληνική φορολογική πολιτική ανοίγει από το 2026, με την κυβέρνηση να προωθεί μια σειρά παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση των βαρών για χιλιάδες νοικοκυριά και επαγγελματίες, αλλά και στη διαμόρφωση ενός πιο ισορροπημένου πλαισίου στην αγορά ακινήτων. Το Υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει να ανακατανείμει πιο δίκαια το βάρος της φορολογίας, ενισχύοντας τη σταθερή κατοικία, περιορίζοντας την υπερσυγκέντρωση στη βραχυχρόνια μίσθωση και δίνοντας ώθηση στην περιφέρεια. Στο επίκεντρο βρίσκεται η τριετής απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για όσους ιδιοκτήτες επιλέξουν να εντάξουν τα ακίνητά τους σε μακροχρόνια μίσθωση. Η ρύθμιση αφορά και κατοικίες που προηγουμένως διατίθεντο μέσω Airbnb, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι δεν θα μισθωθούν ούτε μία ημέρα με βραχυχρόνιο τρόπο έως το τέλος του 2026. Το μέτρο καλύπτει κατοικίες μέχρι 120 τετραγωνικά μέτρα, με πρόβλεψη αύξησης του ορίου για οικογένειες με περισσότερα από δύο παιδιά. Σε περίπτωση παράβασης, η φορολογική απαλλαγή χάνεται αναδρομικά, με την ΑΑΔΕ να ανακτά τους φόρους που θα είχαν επιβληθεί. Παράλληλα, δίνεται περιθώριο έως τις 5 Δεκεμβρίου 2024 για την υποβολή δηλώσεων που αφορούν τα μισθώματα των ετών 2022 και 2023.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η επέκταση της απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ για μόνιμες κατοικίες σε μικρούς οικισμούς έως 1.500 κατοίκους, καθώς και για όλα τα ακίνητα που βρίσκονται στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου. Το μέτρο τίθεται σε ισχύ από το 2027 και αφορά ακίνητα με αντικειμενική αξία έως 400.000 ευρώ. Η διαδικασία θα γίνεται αυτόματα μέσω του Ε9, χωρίς καμία αίτηση από τον φορολογούμενο. Ταυτόχρονα, όσοι προχωρούν σε ανακαίνιση ή επισκευές κατοικίας με ηλεκτρονική τιμολόγηση θα δικαιούνται έκπτωση 30% στον φόρο εισοδήματος έως το τέλος του 2026, δημιουργώντας κίνητρο για ενεργειακή αναβάθμιση, καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και ενίσχυση των τοπικών επαγγελμάτων. Σημαντική είναι και η παράταση της αναστολής του ΦΠΑ στις αγοραπωλησίες νεόδμητων κατοικιών έως το 2026. Η διατήρηση του μέτρου επιτρέπει στους αγοραστές να αποφύγουν επιβάρυνση 24% στην τελική τιμή, κάτι που μπορεί να μεταφραστεί ακόμη και σε 48.000 ευρώ για κατοικία αξίας 200.000 ευρώ. Το αίτημα προέρχεται τόσο από κατασκευαστές όσο και από αγοραστές, καθώς διευκολύνει την απορρόφηση των απούλητων κατοικιών και ενισχύει την οικοδομική δραστηριότητα.

Από το 2026 ενεργοποιείται και μία νέα αρχιτεκτονική στα τεκμήρια και τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης. Προβλέπεται μείωση περίπου 30% στα τεκμήρια κατοικιών, ΙΧ και σκαφών, καθώς και κατάργηση της ελάχιστης δαπάνης για τα ανήλικα παιδιά. Παράλληλα εξετάζονται επιπλέον κίνητρα για ειδικές περιοχές, όπως νησιά του Βορείου Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα και ο Έβρος, συμπεριλαμβανομένης μείωσης ΦΠΑ και ευνοϊκών ρυθμίσεων για ελεύθερους επαγγελματίες και νέες μητέρες. Το συνολικό πλαίσιο των παρεμβάσεων συγκροτεί μια στρατηγική που επιδιώκει να ενισχύσει την πρόσβαση στη σταθερή κατοικία, να αποσυμπιέσει την αγορά από τις πιέσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων, να στηρίξει τη ζωή και την εργασία στην περιφέρεια, και να κατευθύνει πόρους σε ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις που αλλάζουν την ποιότητα των ελληνικών σπιτιών. Πρόκειται για μια σειρά μέτρων με άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και με προοπτική μακροπρόθεσμης αλλαγής του προτύπου ανάπτυξης γύρω από την κατοικία.