Λευκός Πύργος: Ένα νέο κεφάλαιο στην ευρωπαϊκή κινηματογραφική μνήμη

Ο Λευκός Πύργος, σύμβολο της Θεσσαλονίκης και σημείο αναφοράς για γενιές κατοίκων και επισκεπτών, απέκτησε μια ξεχωριστή θέση στην ευρωπαϊκή πολιτιστική σφαίρα. Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου τον ενέταξε στους «Θησαυρούς της Ευρωπαϊκής Κινηματογραφικής Κληρονομιάς», μια επιλεγμένη λίστα μνημείων που έχουν συνδεθεί βαθιά με την τέχνη του κινηματογράφου και τη συλλογική μνήμη της ηπείρου. Πρόκειται για την πρώτη φορά που ελληνικό μνημείο λαμβάνει αυτήν τη διάκριση, τοποθετώντας τη Θεσσαλονίκη δίπλα σε τοπόσημα όπως η Φοντάνα ντι Τρέβι στη Ρώμη, οι Σκάλες Ποτέμκιν στην Οδησσό και το νησί Fårö του Μπέργκμαν στη Σουηδία. Η ανακοίνωση έγινε στο πλαίσιο του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε μια τελετή που συνδύασε τη συγκίνηση με τη συνειδητοποίηση του ιστορικού βάρους της στιγμής. Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, Mike Downey, τόνισε ότι ο Λευκός Πύργος δεν αποτελεί απλώς ένα αρχιτεκτονικό μνημείο, αλλά έναν τόπο φορτισμένο με κινηματογραφικούς υπαινιγμούς. Ανέφερε ότι τέτοια σημεία λειτουργούν ως «σημεία αναφοράς της συλλογικής ευρωπαϊκής μνήμης», όπου ιστορία και τέχνη συναντιούνται.

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, μέσα από τις δεκαετίες, έχει αξιοποιήσει τον Λευκό Πύργο ως οπτικό και πολιτιστικό άξονα της παρουσίας του στην πόλη. Η γενική διευθύντρια του θεσμού, Ελίζ Ζαλαντό, υπενθύμισε πως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, μέσα από τις ταινίες του, μετέτρεψε τον Λευκό Πύργο σε τόπο όπου η μνήμη, η ποίηση και η ταυτότητα της πόλης αποκτούν εικόνα και νόημα. Στην τελετή, συγκινημένη, η Φοίβη Οικονομοπούλου μίλησε εκ μέρους της οικογένειας Αγγελόπουλου, υπογραμμίζοντας ότι ο σκηνοθέτης «αναζήτησε στα τοπία της πόλης το αποτύπωμα της ανθρώπινης μοίρας» και πως ο Λευκός Πύργος έγινε μέσα από το έργο του «κιβωτός της ελληνικής ψυχής, ένας τόπος όπου το παρελθόν, η εξορία και η ελπίδα συνομιλούν».