Κλιματισμός σε Μετρό και Ηλεκτρικό: Ξεκινά ο δύσκολος δρόμος για τους παλιούς συρμούς

Σε φάση ουσιαστικής εκκίνησης περνά το σχέδιο για την εγκατάσταση κλιματισμού στους παλαιούς συρμούς του Μετρό και του Ηλεκτρικού, ένα έργο που εδώ και χρόνια αποτελεί βασικό αίτημα των επιβατών και σημείο έντονης κριτικής κάθε καλοκαίρι. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και η ΣΤΑΣΥ προχώρησαν τις προηγούμενες ημέρες στη δημοσίευση επίσημης πρόσκλησης για προκαταρκτική διαβούλευση, με αντικείμενο την εκπόνηση ολοκληρωμένης οικονομοτεχνικής μελέτης για την τοποθέτηση κλιματισμού σε 16 συρμούς των Γραμμών 1, 2 και 3. Η μελέτη αυτή θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς αφορά τους συρμούς πρώτης γενιάς – εκείνους που σήμερα δεν διαθέτουν κανένα σύστημα ψύξης, παρά μόνο φυσικό αερισμό και μικρά ανοιγόμενα παράθυρα. Πρόκειται για τον πιο προβληματικό στόλο, ειδικά σε περιόδους καύσωνα, όταν οι συνθήκες μετακίνησης γίνονται οριακές.

Κύκλοι του υπουργείου Μεταφορών κάνουν λόγο για ένα «καθοριστικό βήμα», επισημαίνοντας ότι για πρώτη φορά το έργο περνά από το επίπεδο των εξαγγελιών στη φάση των μελετών, με ρυθμούς που χαρακτηρίζονται ασυνήθιστα γρήγοροι για τα δεδομένα της ελληνικής γραφειοκρατίας. Παρότι βρισκόμαστε στην αρχή του χειμώνα, στο επιτελείο του υπουργείου αναγνωρίζουν ότι το ζήτημα της ψύξης στους συρμούς θα επανέλθει με ένταση σε λίγους μήνες και γι’ αυτό επιλέχθηκε συνειδητά να κινηθούν οι διαδικασίες από το φθινόπωρο, ώστε να μη χαθεί άλλος χρόνος. Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, ο στόχος είναι σαφής: σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές, αναβάθμιση του τροχαίου υλικού και ουσιαστική βελτίωση της καθημερινής εμπειρίας των επιβατών. «Το ρολόι μετρά αντίστροφα όχι για επικοινωνιακές ανακοινώσεις, αλλά για μελέτες, εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις», σημειώνεται χαρακτηριστικά, με έμφαση στο ότι η προσπάθεια αυτή αποσκοπεί σε μετρήσιμο αποτέλεσμα και όχι σε πρόσκαιρη διαχείριση εντυπώσεων. Άλλωστε, ο ίδιος ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, έχει αναγνωρίσει δημόσια τις ευθύνες του παρελθόντος, λέγοντας πως «τον λόγο πρέπει να ζητήσει κανείς από αυτούς που παρήγγειλαν μετρό χωρίς ψύξη». Σήμερα, ωστόσο, το βάρος πέφτει αποκλειστικά στο παρόν και στις διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Γιατί το έργο είναι τεχνικά απαιτητικό

Η εγκατάσταση κλιματισμού στους παλαιούς συρμούς δεν αποτελεί μια απλή προσθήκη εξοπλισμού. Σύμφωνα με τα τεχνικά στοιχεία της ΣΤΑΣΥ, πρόκειται για μια σύνθετη ανακατασκευή που απαιτεί εκτεταμένες παρεμβάσεις. Κάθε συρμός χρειάζεται ουσιαστικά επανασχεδιασμό κρίσιμων τμημάτων του, ώστε να μπορέσει να υποστηρίξει το νέο σύστημα ψύξης. Οι απαιτούμενες εργασίες περιλαμβάνουν αναλυτικές μελέτες θερμικού φορτίου, μετατροπές στις οροφές, τοποθέτηση νέων στατικών μετατροπέων για την κάλυψη των αυξημένων ενεργειακών αναγκών, νέο φωτισμό LED, αλλά και σειρά δοκιμών ασφαλείας, θερμικής απόδοσης και ηλεκτρολογικής λειτουργίας. Παράλληλα, απαιτούνται εκτεταμένες εργασίες κοπής, ενίσχυσης και ανακατασκευής, καθώς το σύστημα κλιματισμού θα τοποθετηθεί στην οροφή και θα συνοδεύεται από νέο δίκτυο αεραγωγών.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της μελέτης, μία μονάδα κλιματισμού ανά βαγόνι μπορεί να διασφαλίσει εσωτερικές θερμοκρασίες από 26 έως 29 βαθμούς Κελσίου, ακόμη και όταν η εξωτερική θερμοκρασία αγγίζει τους 35 βαθμούς. Οι επιδόσεις αυτές ευθυγραμμίζονται με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές για τα αστικά σιδηροδρομικά δίκτυα. Οι εργασίες προβλέπεται να πραγματοποιηθούν στο αμαξοστάσιο του Ελαιώνα, σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους που θα διατεθούν αποκλειστικά για τον ανάδοχο. «Πρόκειται για μια μεγάλη τεχνική επιχείρηση, αλλά πλέον μπαίνει στη γραμμή εκκίνησης», σημειώνουν αρμόδιες πηγές.

Η Γραμμή 1 στο επίκεντρο

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη Γραμμή 1 (ΗΣΑΠ), η οποία αντιμετωπίζει το εντονότερο πρόβλημα. Οι 18 συρμοί που διαθέτουν κλιματισμό παρουσιάζουν σοβαρά ζητήματα υπολειτουργίας, με αποτέλεσμα η ψύξη να μην είναι επαρκής. Παράλληλα, 14 από αυτούς έχουν ήδη ενταχθεί σε πρόγραμμα αναβάθμισης από την CAF, με τη ΣΤΑΣΥ να καταγγέλλει σημαντικές καθυστερήσεις στην τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων της εταιρείας. Στις Γραμμές 2 και 3, το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στους συρμούς πρώτης γενιάς που δεν διαθέτουν καθόλου κλιματισμό. Από τους νεότερους 52 συρμούς, μόνο οι 30 παρέχουν σήμερα αξιόπιστη ψύξη.