Κλειστά σπίτια: Διπλό κέρδος για όσους τα ανοίξουν από το 2026

Από το 2026 ενεργοποιείται ένα πακέτο κινήτρων που στοχεύει να επαναφέρει στην αγορά χιλιάδες κλειστά ή ανενεργά διαμερίσματα. Ο σχεδιασμός στηρίζεται σε δύο άξονες: στην κρατική επιδότηση του προγράμματος «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» και στην τριετή πλήρη απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια που θα εισπράττονται από νεομισθωμένα ακίνητα. Με απλά λόγια, ο ιδιοκτήτης που θα ανακαινίσει και θα εκμισθώσει μακροχρόνια την κατοικία του κερδίζει τόσο την επιχορήγηση των εργασιών όσο και μηδενικό φόρο στα μισθώματα για τρία χρόνια. Το πλαίσιο καλύπτει κατοικίες έως 120 τ.μ., με ανώτατο όριο που αυξάνεται για πολύτεκνες οικογένειες, και προβλέπει ευελιξία για ενοικίαση σε ειδικές κατηγορίες δημοσίων λειτουργών—εκπαιδευτικούς, υγειονομικούς και ένστολους—όπου γίνονται δεκτά ακόμη και εξαμηνιαία συμβόλαια χωρίς απώλεια του φορολογικού πλεονεκτήματος. Η ισχύουσα τριετής απαλλαγή επεκτείνεται ώστε, αν ο ενοικιαστής αποχωρήσει πρόωρα, ο ιδιοκτήτης να διατηρεί το όφελος εφόσον βρεθεί νέος μισθωτής μέσα σε τρεις μήνες. Στόχος είναι να περιοριστεί ο κίνδυνος για τους ιδιοκτήτες και να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών σε περιοχές με έντονη στεγαστική πίεση.

Το «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» δεν περιορίζεται στις ενεργειακές παρεμβάσεις τύπου «Εξοικονομώ». Συνδυάζει ενεργειακή αναβάθμιση και πλήρη ανακαίνιση, με ρήτρα διάθεσης του ακινήτου σε μακροχρόνια μίσθωση. Η πρώτη φάση απορρόφησε σχεδόν το σύνολο του αρχικού προϋπολογισμού, επιτρέποντας σε χιλιάδες κενά διαμερίσματα να επιστρέψουν στην αγορά με δεσμευτική τριετία. Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται πρόσθετη χρηματοδότηση μέσω ανακατανομής πόρων του ΕΣΠΑ 2021-2027, με στόχο να διατηρηθεί ο ρυθμός ένταξης όσο υπάρχει ενδιαφέρον και διαθέσιμη «δεξαμενή» ακινήτων. Παράλληλα, το πρόγραμμα «Σπίτι Μου ΙΙ» συνεχίζει να λειτουργεί συμπληρωματικά στην πλευρά της ζήτησης, προσφέροντας άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια σε νέους έως 45 ετών, με τις εγκρίσεις να συγκεντρώνονται κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η επιτάχυνση των τραπεζικών διαδικασιών έχει συμπιέσει τον χρόνο εκταμίευσης, βελτιώνοντας τη ροή των αγορών πρώτης κατοικίας.

Παρά την εκρηκτική άνοδο των ενοικίων τα τελευταία χρόνια, μελέτες εκτιμούν ότι πάνω από 700.000 κατοικίες παραμένουν κενές ή αναξιοποίητες, εκ των οποίων περίπου οι μισές στα δύο μεγαλύτερα μητροπολιτικά συγκροτήματα. Η παλαιότητα του κτιριακού αποθέματος, τα κόστη ανακαίνισης, οι πολεοδομικές εκκρεμότητες και ο φόβος επισφαλειών κρατούν πολλά διαμερίσματα «στο σκοτάδι». Η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει ότι σημαντικό ποσοστό είναι άνω των 40 ετών και απαιτεί εκτεταμένες εργασίες για να καταστούν ξανά κατοικήσιμα. Τα νέα κίνητρα επιχειρούν να σπάσουν αυτό τον φαύλο κύκλο. Με επιδότηση εργασιών και μηδενικό φόρο στα μισθώματα για τρία χρόνια, ο ιδιοκτήτης έχει απτό οικονομικό λόγο να επανεντάξει την ιδιοκτησία του στη μακροχρόνια μίσθωση, αντί να την κρατά κλειστή ή να τη διαθέτει περιστασιακά. Εφόσον οι πόροι ενισχυθούν και οι διαδικασίες παραμείνουν γρήγορες και προβλέψιμες, το 2026 μπορεί να εξελιχθεί σε έτος «επιστροφής» χιλιάδων διαμερισμάτων στην αγορά, με ορατό αποτύπωμα στις τιμές και τη διαθεσιμότητα στέγης.