Κίμπερλι Γκίλφοϊλ: Η «ενεργειακή σταυροφόρος» της Ουάσιγκτον στην Αθήνα

Με φόντο την Ακρόπολη και σε κλίμα έντονου πολιτικού συμβολισμού, η νέα πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, έστειλε το πρώτο σαφές μήνυμα της θητείας της: η Ουάσιγκτον δεν βλέπει πια την Αθήνα απλώς ως έναν ακόμη σύμμαχο, αλλά ως κρίσιμο ενεργειακό κόμβο και γεωπολιτικό αντίβαρο στα ρωσικά και κινεζικά συμφέροντα στην περιοχή. Η ίδια δεν το κρύβει. Παραδέχεται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ την επέλεξε ειδικά για την Αθήνα επειδή η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο ενός νέου σχεδίου ενεργειακής και στρατηγικής αναδιάταξης. Η χώρα, όπως η ίδια περιγράφει, καλείται να μετατραπεί σε «πύλη» αμερικανικής ισχύος στην Ευρώπη – πρώτα μέσω του φυσικού αερίου, αργότερα μέσω υποδομών, εμπορίου και ασφάλειας. Στο επίκεντρο, φυσικά, οι πρόσφατες συμφωνίες για το LNG και ο περίφημος «Κάθετος Διάδρομος». Η Γκίλφοϊλ εμφανίζεται εμφανώς ικανοποιημένη για τον καταιγισμό υπογραφών των τελευταίων ημερών: μνημόνια συνεργασίας, εμπορικές συμφωνίες, νέες διασυνδέσεις προς τα βόρεια σύνορα, αλλά και η δέσμευση ότι οι ΗΠΑ θα είναι ο βασικός προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου που θα φεύγει από τα ελληνικά λιμάνια προς Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Όλα αυτά δεν περιγράφονται απλώς ως «ευκαιρία», αλλά ως στρατηγικό εργαλείο: ενεργειακή ανεξαρτησία ίσον εθνική ασφάλεια – και για την Ελλάδα, και για τις ΗΠΑ.

Παράλληλα, η Αμερικανίδα πρέσβης τοποθετεί ευθέως την ελληνική ενεργειακή αναβάθμιση στο κάδρο της αντιπαράθεσης με Μόσχα και Πεκίνο. Ο στόχος, όπως τον σκιαγραφεί, είναι να μειωθεί δραστικά η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και να ανακοπεί η κινεζική διείσδυση σε κρίσιμες υποδομές. Δεν διστάζει μάλιστα να χαρακτηρίσει «ατυχή» την κινεζική παρουσία στον Πειραιά, υπενθυμίζοντας ότι η ιδιωτικοποίηση έγινε σε εποχές βαθιάς ύφεσης, όταν «δεν υπήρχαν άλλοι πρόθυμοι επενδυτές». Τώρα, όμως, αφήνει να εννοηθεί ότι η Ουάσιγκτον θέλει να ενισχύσει άλλα λιμάνια και υποδομές, ώστε να αντισταθμιστεί η κινεζική επιρροή – και δεν αποκλείει ένα μελλοντικό «ξεκλείδωμα» του Πειραιά, εφόσον προκύψουν νέες ισορροπίες.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Γκίλφοϊλ παρουσιάζει την Ελλάδα ως «πολλαπλασιαστή ισχύος» για τις ΗΠΑ: μέλος της Ε.Ε., του ΝΑΤΟ, με κομβική γεωγραφική θέση, ισχυρή ναυτιλία και ενεργειακές υποδομές που τώρα εκτοξεύονται. Ταυτόχρονα, δεν κρύβει τον θαυμασμό της για τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την κυβερνητική ομάδα, περιγράφοντάς τους ως ανθρώπους εργατικούς, αποφασισμένους και απολύτως συνεργάσιμους. Η χημεία είναι προφανής – και πολιτικά χρήσιμη και για τις δύο πλευρές: για την Αθήνα, ως επιβεβαίωση ότι η χώρα έχει αναβαθμισμένο ρόλο στα μάτια της Ουάσιγκτον· για τον Λευκό Οίκο, ως απόδειξη ότι έχει έναν σταθερό, προσανατολισμένο στη Δύση εταίρο στην πιο ασταθή γειτονιά της Ευρώπης. Ιδιαίτερο βάρος δίνει η πρέσβης και στη συμμετοχή της Ελλάδας σε ευρύτερα σχήματα συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναφέρεται στην πρόσφατη διάσκεψη 3+1 με Κύπρο, Ισραήλ και ΗΠΑ, όπου ο άξονας ενέργεια – ασφάλεια – περιφερειακή σταθερότητα αναδείχθηκε σε κοινό παρονομαστή. Στο ίδιο πνεύμα, υπογραμμίζει τη σημασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της θρησκευτικής ελευθερίας, υιοθετώντας μια ρητορική που συνομιλεί τόσο με την ελληνική ευαισθησία όσο και με την ελληνοαμερικανική ομογένεια.

Στο καυτό μέτωπο της Τουρκίας, η Γκίλφοϊλ στέλνει ένα μήνυμα που ανταποκρίνεται στις ελληνικές ανησυχίες: ξεκαθαρίζει ότι, με βάση την ισχύουσα αμερικανική νομοθεσία, δεν μπορεί να προχωρήσει πώληση F-35 στην Άγκυρα. Δεν κάνει προβλέψεις για το μέλλον, αλλά επιμένει ότι «αυτή τη στιγμή» η συζήτηση είναι κλειστή. Παράλληλα, ερωτηθείσα για τις τουρκικές αμφισβητήσεις γύρω από την Κρήτη και τις έρευνες υδρογονανθράκων, δίνει διαβεβαιώσεις για τη στενή στρατηγική σχέση ΗΠΑ – Ελλάδας, υπογραμμίζοντας ότι ο ρόλος της είναι να ενισχύσει περαιτέρω αυτή τη σχέση, όχι να την αφήσει στην τύχη της. Η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα, υπό την καθοδήγησή της, εμφανίζεται αποφασισμένη να αξιοποιήσει στο έπακρο και το στοιχείο της «ήπιας ισχύος»: την ομογένεια, τους πολιτιστικούς δεσμούς, την κοινή θρησκευτική και αξιακή παράδοση, την ιστορική μνήμη της Ελληνικής Επανάστασης και των εορτασμών που η ίδια έχει ζήσει δίπλα στον Τραμπ. Τα σχεδόν τρία εκατομμύρια Ελληνοαμερικανοί στις ΗΠΑ αντιμετωπίζονται ως φυσικό γέφυρο, με την ίδια να δηλώνει ότι θέλει να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής αυτής της επιρροής, αξιοποιώντας και την προσωπική της δημοσιότητα.

Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρώτη της μεγάλη τηλεοπτική παρουσία στην Ελλάδα, η Γκίλφοϊλ δεν περιορίζεται σε διπλωματικές κοινοτοπίες. Επιμένει να παρουσιάζει τον Τραμπ ως «πρόεδρο της ειρήνης» σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να πιέσει ταυτόχρονα Κίεβο και Μόσχα σε μια συμφωνία και να συνεχίσει πρωτοβουλίες που ξεκίνησε στο παρελθόν σε σχέση με τη Γάζα. Από τη δική της οπτική, οι πόλεμοι δεν είναι μόνο τραγωδία για τα εμπλεκόμενα έθνη, αλλά και παράγοντας γενικευμένης αστάθειας που υπονομεύει την παγκόσμια ασφάλεια – άρα και την αμερικανική στρατηγική. Στο μεταναστευτικό, κινείται στην κλασική γραμμή του «νόμιμου και παράνομου»: παρουσιάζει τη νόμιμη μετανάστευση ως πηγή πλούτου και δυναμισμού για κοινωνίες όπως η ελληνική και η αμερικανική, την παράνομη όμως ως απειλή για το κράτος δικαίου και την κοινωνική συνοχή. Επικαλείται το προσωπικό της οικογενειακό βίωμα – πατέρα μετανάστη που ακολούθησε όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες και υπηρέτησε στις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ – για να δώσει ηθική βαρύτητα σε αυτή τη διάκριση.

Η αυτοβιογραφική της αφήγηση δεν είναι τυχαία. Η Γκίλφοϊλ αξιοποιεί το προσωπικό της story, από τη σκληρή δικαστική αίθουσα έως τα τηλεοπτικά στούντιο και τώρα τη διπλωματία, για να οικοδομήσει μια εικόνα «μαχητικής» πρέσβης που δεν φοβάται να συγκρουστεί, να ανοίξει δρόμους, να τρέξει με ρυθμούς πολύ πάνω από το συνηθισμένο διπλωματικό τέμπο. Εμφανίζεται ως άνθρωπος που έχει μάθει να λειτουργεί σε καταστάσεις έντασης, να παίρνει γρήγορες αποφάσεις, να αξιοποιεί την προβολή στα μέσα ενημέρωσης ως εργαλείο ισχύος – όχι ως κενή προβολή. Δεν κρύβει ούτε το πολιτικό της στίγμα, ούτε τη στενή σχέση με τον Τραμπ, ούτε την πρόθεσή της να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στα social media για να ενισχύσει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Διαμηνύει, ωστόσο, ότι δεν ήρθε για να εμπλακεί στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι της Ελλάδας, αλλά για να προωθήσει την ατζέντα της Ουάσιγκτον σε ενέργεια, εμπόριο, άμυνα και ναυτιλία.

Μέσα σε λίγες μόνο ημέρες στην Αθήνα, όπως η ίδια λέει, η νέα πρέσβης έχει ήδη συντονίσει υπουργικές επισκέψεις, ιστορικές συμμετοχές Αμερικανών αξιωματούχων σε συνέδρια και τελετές, νέα πακέτα συμφωνιών και ένα ιδιαίτερα πυκνό πρόγραμμα επαφών με την ελληνική πολιτική ηγεσία. Το μήνυμα είναι σαφές: η θητεία της δεν θα είναι τυπική. Θα είναι μια θητεία με έντονο αποτύπωμα, όπου η Ελλάδα θα δοκιμαστεί ως πραγματικός πυλώνας ενεργειακής, στρατηγικής και πολιτικής σταθερότητας. Το αν η χώρα θα κατορθώσει να αξιοποιήσει στο μέγιστο αυτή τη συγκυρία –χωρίς να εγκλωβιστεί σε μονομερείς εξαρτήσεις, αλλά πατώντας γερά στον ρόλο της ως ευρωπαϊκού, νατοϊκού και περιφερειακού παίκτη– θα κριθεί στα επόμενα βήματα. Προς το παρόν, πάντως, ένα είναι βέβαιο: η Ουάσιγκτον επενδύει στην Αθήνα πολύ πιο επιθετικά από ό,τι στο παρελθόν. Και η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ είναι το πρόσωπο που έχει αναλάβει να φέρει αυτή την επένδυση μέχρι τέλους.