Ιθάκη Τσίπρα: Νομική προσφυγή του Gutenberg κατά του Documento για τα αποσπάσματα του βιβλίου

Σε μια πρωτοφανή για τα ελληνικά εκδοτικά δεδομένα κίνηση, ο εκδοτικός οίκος Gutenberg κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα εναντίον της εφημερίδας Documento, μετά τη δημοσίευση αποσπασμάτων από το νέο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, με τίτλο «Ιθάκη». Σύμφωνα με τον εκδοτικό οίκο, τα συγκεκριμένα αποσπάσματα «προφανώς έχουν παρανόμως αποκτηθεί μέσω υποκλοπής ηλεκτρονικών αρχείων», γεγονός που οδήγησε για πρώτη φορά στην ιστορία του Gutenberg σε νομική προσφυγή κατά μέσου ενημέρωσης. Ο εκδοτικός οίκος, σε εκτενή ανακοίνωσή του, υπενθυμίζει ότι η απόφαση για το πότε και πώς θα δημοσιευτεί ένα έργο ανήκει αποκλειστικά στον δημιουργό και τον εκδότη, όπως προβλέπει ο νόμος για την πνευματική ιδιοκτησία. Τονίζει δε ότι επιφυλάσσεται να ασκήσει κάθε ένδικο μέσο «σε περίπτωση νέων δημοσιεύσεων ή αναδημοσιεύσεων που παραβιάζουν τις σχετικές διατάξεις». Σε επικοινωνία με το protothema.gr, στελέχη του εκδοτικού οίκου υπογράμμισαν ότι μόνο ο συγγραφέας και ο Gutenberg είχαν πρόσβαση στο κείμενο του βιβλίου, καθιστώντας τις δημοσιεύσεις «προϊόν υποκλοπής».

Από την πλευρά της, η εφημερίδα Documento επιβεβαίωσε την κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων, υποστηρίζοντας ότι η ενέργεια αποσκοπεί στο «να μην κριθεί το βιβλίο». Σε σχετική ανακοίνωση, το μέσο αναφέρει: «Ο εκδοτικός οίκος που εκδίδει το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα οδηγεί αύριο το Documento ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου, ζητώντας να κατεβάσουμε δημοσίευμα που κάνει κριτική στα όσα γράφει ο πρώην πρωθυπουργός, παραθέτοντας σχετικό απόσπασμα. Το δημοσίευμα αφορά το κεφάλαιο για τις τηλεοπτικές άδειες και την “αυτοκριτική” του Τσίπρα για τη στάση του απέναντι στους καναλάρχες». Το ζήτημα έχει ήδη προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις. Ο Παύλος Πολάκης, σε ανάρτησή του στο Facebook, σχολίασε με αιχμηρό τρόπο: «Αν ισχύουν αυτά που γράφει ο Βαξεβάνης, τότε… ΟΥΑΙ…», αφήνοντας να εννοηθεί ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.

Αλέξης Τσίπρας για την «Ιθάκη»: «Δεν είμαι συνταξιούχος, ήξερα ότι θα φάω ξύλο» 

Για πρώτη φορά ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε ανοιχτά για τη συγγραφή του βιβλίου του «Ιθάκη», σε συνέντευξή του στον Σπήλιο Λαμπρόπουλο και το podcast BookVoice, περιγράφοντας τη διαδικασία ως «λύτρωση και αυτογνωσία», αλλά και μια πράξη θάρρους απέναντι στην πρόσφατη ιστορική μνήμη. Ο πρώην πρωθυπουργός υποστήριξε ότι η «Ιθάκη» δεν είναι απλώς ένα βιβλίο, αλλά «ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας του τόπου». «Η δεκαετία 2009-2018 ήταν μια δραματική περίοδος για την κοινωνία, η περίοδος της χρεοκοπίας. Έλαχε σε εμάς να αναλάβουμε την ευθύνη που δεν μας αναλογούσε, να ξελασπώσουμε το μέλλον μιας χώρας που άλλοι το είχαν λασπώσει», δήλωσε χαρακτηριστικά. Αποκάλυψε ότι δουλεύει το βιβλίο εδώ και δύο χρόνια, ενώ η οριστική απόφαση να το γράψει ήρθε μετά την αποχώρησή του από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, το 2023. «Όταν αποφάσισα να παραιτηθώ, ήξερα ότι ήρθε η στιγμή να μιλήσω. Όλοι είχαν μιλήσει για εκείνη την περίοδο, εκτός από τον βασικό πρωταγωνιστή. Το είδα ως χρέος απέναντι στον εαυτό μου και στην ιστορία», ανέφερε, επισημαίνοντας πως το έργο του συνδυάζει τεκμηρίωση και συναισθηματική ειλικρίνεια.

Ο Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι δεν αντιμετωπίζει τον εαυτό του ως «συνταξιούχο» της πολιτικής. «Η σκοπιμότητά μου δεν είναι να αξιοποιήσω πολιτικά το βιβλίο τώρα. Κανείς πρώην πρωθυπουργός δεν γράφει σε ενεστώτα χρόνο. Όλοι γράφουν όταν έχουν αποσυρθεί. Εγώ γράφω έχοντας αποφασίσει ότι δεν είμαι συνταξιούχος και ότι θα φάω ξύλο. Γιατί όλοι όσοι αναφέρω είναι εν ζωή και δεν τα κρύβω πίσω από κολακείες», τόνισε, προσθέτοντας ότι το βιβλίο του είναι «μια πράξη τόλμης και ειλικρίνειας».

 Αναφερόμενος στη διαδικασία γραφής, ο πρώην πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι επανέγραψε το κείμενο πολλές φορές, «ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο δίκαιο απέναντι στα πρόσωπα και τα γεγονότα». Όπως είπε, «κάθε λέξη έχει περάσει από φίλτρο ευθύνης – να μην είναι άδικη, να είναι κοντά στην αλήθεια». Για τον ίδιο, η συγγραφή λειτούργησε ως ψυχοθεραπευτική διαδικασία. «Ήταν μια κάθαρση, μια εσωτερική λύτρωση. Δεν είναι branding, είναι reload. Ξαναγέμισα τις μπαταρίες μου μέσα από τη συγγραφή και την αναμέτρηση με την αλήθεια των γεγονότων», είπε χαρακτηριστικά. Ο τίτλος «Ιθάκη», εξήγησε, έχει φιλοσοφικό και πολιτικό υπόβαθρο. «Η Ιθάκη δεν είναι προορισμός, είναι ταξίδι. Όλοι έχουμε τις δικές μας Οδύσσειες και τις δικές μας Ιθάκες. Είναι μια αλληγορία για τη συλλογική και προσωπική περιπέτεια, για την ελπίδα και τη διεκδίκηση», κατέληξε.