ΕΛΤΑ: Η «έξοδος» Σκλήκα και το νέο στοίχημα του Μαξίμου

Η οχλαγωγία γύρω από την αναδιάρθρωση των Ελληνικών Ταχυδρομείων κατέληξε στην πιο ηχηρή πολιτική πράξη: την παραίτηση του Γρηγόρη Σκλήκα. Δεν επρόκειτο για μια τυπική κίνηση εταιρικής ευπρέπειας· ήταν το βαλβιδικό άνοιγμα σε μια πίεση που είχε ήδη ξεπεράσει τα όριά της. Το σχέδιο των 204 «λουκέτων» λειτούργησε ως μαγνήτης δυσαρέσκειας στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας, μετατρέποντας μια τεχνοκρατική επιλογή σε πολιτική θύελλα με άμεσο κόστος για την κυβέρνηση. Το Μέγαρο Μαξίμου επιχείρησε πρωί-πρωί να περισώσει το αφήγημα. Η έκτακτη σύσκεψη υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, με τη συμμετοχή υπουργών και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, αποτύπωσε αυτό που ήδη ήταν φανερό: οι επικοινωνιακές αστοχίες της διοίκησης είχαν τραυματίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ενώ η κοινωνική απήχηση του σχεδίου—ιδίως στις περιφέρειες—κατέγραφε διευρυνόμενη φθορά. Η αναβολή των κοινοβουλευτικών επιτροπών ήταν η θεσμική σφραγίδα μιας πολιτικής αναδίπλωσης σε εξέλιξη.

Στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, η δυσαρέσκεια ξέφυγε από τα τυπικά. Βουλευτές της ΝΔ περιέγραψαν απροκάλυπτα έλλειμμα ενημέρωσης και πολιτικής κάλυψης, απαιτώντας «να πατηθεί φρένο» πριν παγιωθεί η εικόνα ότι το κράτος αποσύρεται από νησιά, ορεινούς δήμους και κωμοπόλεις. Η φράση «πάρτε το πίσω» έγινε συνθηματικό συμπύκνωμα ενός πολιτικού ενστίκτου: όταν το ζήτημα είναι κοινωνικά φορτισμένο, η τεχνοκρατία χωρίς πολιτικό περίβλημα μοιάζει αλαζονεία. Το είπε ευθέως και ο πρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης: αποφάσεις με κοινωνική επίπτωση απαιτούν προνοητικότητα, εξήγηση, δεσμεύσεις για τους εργαζομένους—όχι αιφνιδιασμούς. Ο ίδιος ο Σκλήκας, στην επιστολή παραίτησης, υπερασπίστηκε τη λογική του σχεδίου: μια αγορά που έχει χάσει πάνω από το 90% του επιστολικού φορτίου δεν μπορεί να διατηρεί δομές άλλων εποχών, αλλιώς τίθεται σε κίνδυνο ακόμη και η μισθοδοσία. Πρόκειται για το πιο κυνικό, αλλά αληθινό, επιχείρημα της εποχής: η καθολική υπηρεσία ως δημόσιο αγαθό πρέπει να συγκατοικήσει με την αριθμητική της βιωσιμότητας. Το ερώτημα δεν είναι αν χρειάζεται εξορθολογισμός—είναι πώς, πότε και με ποιες αντισταθμίσεις.

Εδώ βρίσκεται και το πολιτικό στοίχημα του Μαξίμου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης διεμήνυσε ότι η παραίτηση δεν ισοδυναμεί με υπαναχώρηση και ότι το σχέδιο θα εφαρμοστεί. Αν αυτό μείνει ως έχει, κινδυνεύει να ερμηνευθεί ως πείσμα απέναντι σε μια κοινωνική πραγματικότητα που απαιτεί «σοκ με μαξιλάρι»: ρήτρες καθολικής υπηρεσίας, σαφή χρηματοδοτική αρχιτεκτονική, χάρτη ευαλωτότητας ανά δήμο, κινητές μονάδες και συμβάσεις με ΟΤΑ, εγγυήσεις για τους εργαζομένους. Χωρίς αυτά, κάθε αναδιάρθρωση θα μοιάζει με λογιστικό ασκήσιo πάνω σε ανθρώπους. Η υπόθεση των ΕΛΤΑ δεν είναι μεμονωμένο επεισόδιο. Η αθροιστική κόπωση από προηγούμενες κρίσεις εισπράξεων, διοικητικών αστοχιών και επικοινωνιακών λάθων τροφοδοτεί την αγωνία μιας Κοινοβουλευτικής Ομάδας που βλέπει τη δημοσκοπική αυτοδυναμία να απομακρύνεται. Και επειδή η πολιτική κρίνεται στη διαχείριση της καθημερινότητας, ο ταχυδρομικός χάρτης της χώρας έγινε, ξαφνικά, καθρέφτης της σχέσης κυβέρνησης–κοινωνίας.

Από εδώ και πέρα, δύο δρόμοι διαγράφονται. Ο πρώτος είναι ο «σκληρός εξορθολογισμός» με ελάχιστες διορθώσεις—μια επιλογή που ίσως ικανοποιεί τους πίνακες, αλλά βαθαίνει το πολιτικό ρήγμα. Ο δεύτερος είναι η ανασύνθεση του σχεδίου με κοινωνικές ρήτρες, σαφές χρονοδιάγραμμα και θεσμικό διάλογο εκ των προτέρων, όχι εκ των υστέρων. Η παραίτηση Σκλήκα έκλεισε έναν κύκλο. Το αν θα ανοίξει ένας πιο ώριμος, όπου ο εξορθολογισμός θα συνυπάρχει με την εγγύτητα του κράτους στον πολίτη, είναι υπόθεση που δεν μπορεί να «ανατεθεί» μόνο στο Υπερταμείο. Είναι, πρωτίστως, πολιτική ευθύνη.