Διαγραφές φοιτητών: 35.000 ζήτησαν παράταση σπουδών – Διαγράφονται 280.000 «αιώνιοι»

Σημαντικές αλλαγές στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης φέρνει το 2026, καθώς με τη λήξη του 2025 τίθεται σε πλήρη εφαρμογή η δεύτερη φάση του νόμου για τη διαγραφή ανενεργών φοιτητών από τα δημόσια πανεπιστήμια. Πρόκειται για μια θεσμική παρέμβαση που, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, στοχεύει στον εξορθολογισμό της ακαδημαϊκής πραγματικότητας και στη δημιουργία ενός πιο λειτουργικού και αξιόπιστου πανεπιστημιακού περιβάλλοντος. Όπως αποκάλυψε η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, περίπου 35.000 φοιτητές αξιοποίησαν τη «δεύτερη ευκαιρία» που τους δόθηκε με το νέο θεσμικό πλαίσιο, ενώ στο τέλος του 2025 αναμένεται να διαγραφούν περίπου 280.000 ανενεργοί φοιτητές, οι οποίοι έχουν υπερβεί την ανώτατη διάρκεια φοίτησης χωρίς να ενεργοποιήσουν τις προβλεπόμενες δυνατότητες παράτασης. Η ίδια ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για τιμωρητική πολιτική, αλλά για μια αναγκαία μεταρρύθμιση που απαντά σε μια χρόνια στρέβλωση. Όπως σημείωσε, το καθεστώς των ανενεργών φοιτητών «αδικούσε τα πανεπιστήμια, που δεν μπορούσαν να σχεδιάσουν με ακρίβεια, τους ενεργούς φοιτητές που προσπαθούσαν συστηματικά, αλλά και τους ίδιους τους νέους, οι οποίοι έμεναν για χρόνια εγκλωβισμένοι χωρίς ουσιαστική σχέση με τις σπουδές τους».

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι το νέο πλαίσιο δεν είναι άκαμπτο. Προβλέπει ρητές εξαιρέσεις και ευελιξία για εργαζόμενους φοιτητές, για όσους αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, καθώς και για άτομα με αυξημένες οικογενειακές ή κοινωνικές υποχρεώσεις. Ιδιαίτερη μέριμνα υπάρχει για άτομα με αναπηρία άνω του 50%, τα οποία εξαιρούνται από τη διαγραφή, καθώς και για περιπτώσεις σοβαρών λόγων υγείας, όπου δίνεται δυνατότητα υπέρβασης της ανώτατης διάρκειας φοίτησης. Η 31η Δεκεμβρίου 2025 αποτελεί το ορόσημο, καθώς εκείνη την ημερομηνία θα διαγραφούν αυτόματα όσοι φοιτητές έχουν ξεπεράσει το ανώτατο χρονικό όριο σπουδών και δεν έχουν ενταχθεί σε καθεστώς παράτασης. Το ισχύον πλαίσιο έδινε τη δυνατότητα σε όσους είχαν ολοκληρώσει τουλάχιστον το 70% των μαθημάτων ή πιστωτικών μονάδων και είχαν συμμετάσχει σε εξετάσεις τουλάχιστον δύο φορές τα τελευταία δύο χρόνια, να ζητήσουν ολοκλήρωση των σπουδών τους εντός δύο επιπλέον εξαμήνων, κατόπιν αίτησης. Όσοι δεν έκαναν χρήση αυτής της πρόβλεψης, οδηγούνται πλέον σε διαγραφή.

Η ρύθμιση δεν επηρεάζει τους ενεργούς φοιτητές, ούτε όσους βρίσκονται εντός του προβλεπόμενου χρόνου σπουδών (4+2 ή 5+3 έτη). Επιπλέον, παραμένει σε ισχύ η δυνατότητα μερικής φοίτησης για γονείς παιδιών έως 8 ετών, για εργαζόμενους άνω των 20 ωρών εβδομαδιαίως, καθώς και για αθλητές με εντατικό πρόγραμμα. Τα μεγέθη αποτυπώνουν τη δομική φύση του προβλήματος. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-24 οι ενεργοί φοιτητές στα ΑΕΙ ανέρχονταν σε 352.099, ενώ οι συνολικά εγγεγραμμένοι ξεπερνούσαν τις 703.000. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν οι μισοί φοιτητές ήταν μη ενεργοί, μια αναλογία που καθιστούσε αναπόφευκτη την παρέμβαση. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας επιμένει ότι ο στόχος δεν είναι ο αποκλεισμός, αλλά η ενίσχυση της αξίας των πτυχίων και η σύνδεσή τους με πραγματική προσπάθεια και ακαδημαϊκή συνέπεια. Όπως τονίζεται, σε κανένα σύγχρονο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο η φοιτητική ιδιότητα δεν ισχύει εφ’ όρου ζωής.