Απολύσεις λόγω ai: Οι εταιρείες περιορίζουν δαπάνες και στρέφονται στην τεχνητή νοημοσύνη

Ένα νέο κύμα περικοπών θέσεων εργασίας σαρώνει τον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς μεγάλοι πολυεθνικοί όμιλοι, από την Amazon και τη Nestlé μέχρι την UPS, επιλέγουν να μειώσουν δραστικά τα λειτουργικά τους κόστη εν μέσω επιβράδυνσης της οικονομίας και αυξανόμενης αβεβαιότητας για τη ζήτηση. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη βρίσκεται σε υποχώρηση, οι δαπάνες συμπιέζονται και η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αρχίζει να αντικαθιστά θέσεις διοικητικού και γραφειακού προσωπικού με ραγδαίο ρυθμό. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters, οι αμερικανικές εταιρείες έχουν ανακοινώσει πάνω από 25.000 απολύσεις μόνο τον Οκτώβριο, χωρίς να υπολογίζονται οι 48.000 της UPS που έχουν ήδη προγραμματιστεί για τις αρχές του 2025. Στην Ευρώπη, οι περικοπές ξεπερνούν συνολικά τις 20.000 θέσεις, με τη Nestlé να φέρει το μεγαλύτερο βάρος, καθώς προχώρησε την περασμένη εβδομάδα σε μείωση 16.000 θέσεων εργασίας. Όπως επισημαίνουν αναλυτές, η καθυστέρηση δημοσιοποίησης επίσημων στοιχείων στις ΗΠΑ λόγω του παρατεταμένου government shutdown ωθεί τους επενδυτές να παρακολουθούν μεμονωμένες περιπτώσεις απολύσεων, ως ενδείξεις της γενικότερης οικονομικής τάσης.

Η Amazon ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην κατάργηση έως και 14.000 θέσεων εργασίας από το εταιρικό της προσωπικό, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως ο αριθμός αυτός μπορεί να φτάσει τις 30.000. Στον ίδιο δρόμο κινούνται η Target, η Procter & Gamble και η Carter’s, που μειώνει το 15% των διοικητικών της θέσεων επικαλούμενη το αυξημένο κόστος από τους δασμούς που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ. Η πλειονότητα των απολύσεων αφορά διοικητικές και γραφειακές θέσεις – το τμήμα του εργατικού δυναμικού που θεωρείται πιο ευάλωτο στην αυτοματοποίηση μέσω τεχνητής νοημοσύνης, σε αντίθεση με τις θέσεις παραγωγής και εξυπηρέτησης.

Η ραγδαία διείσδυση της AI στις επιχειρησιακές διαδικασίες έχει αρχίσει να μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι μεγάλες εταιρείες. Σύμφωνα με έρευνα της KPMG, η μέση προγραμματισμένη δαπάνη για τεχνητή νοημοσύνη έχει αυξηθεί κατά 14%, φτάνοντας τα 130 εκατ. δολάρια ετησίως ανά επιχείρηση. Παράλληλα, το 78% των στελεχών δηλώνει ότι βρίσκεται υπό πίεση να αποδείξει πως η επένδυση στην AI μειώνει τα κόστη και αυξάνει την αποδοτικότητα. Ο διευθύνων σύμβουλος της 50 Park Investments, Άνταμ Σάρχαν, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Οι απολύσεις σε εταιρείες όπως η Amazon δείχνουν ότι η οικονομία επιβραδύνεται. Δεν υπάρχουν μαζικές περικοπές όταν η οικονομία είναι ισχυρή».

Παρά τον αυξημένο αριθμό ανακοινώσεων, οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η αγορά εργασίας βρίσκεται σε φάση χαμηλών προσλήψεων και χαμηλών απολύσεων. Πολλές επιχειρήσεις μειώνουν σταδιακά το προσωπικό τους χωρίς επίσημες δηλώσεις απολύσεων, ενώ η συνολική απασχόληση εξακολουθεί να αυξάνεται οριακά. Σύμφωνα με στοιχεία της ADP, τον Οκτώβριο δημιουργήθηκαν μόλις 14.250 νέες θέσεις εργασίας, αριθμός που υποδηλώνει στασιμότητα. Η οικονομολόγος Άλισον Σριβαστάβα εκτιμά ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει ακόμη οδηγήσει σε μαζικές απώλειες θέσεων, αλλά λειτουργεί ως παράγοντας αναμονής για τις επιχειρήσεις: «Βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου οι εταιρείες κρατούν την αναπνοή τους, προσπαθώντας να καταλάβουν τι έρχεται». Οι περικοπές προσωπικού φαίνεται να σηματοδοτούν μια νέα φάση αναδιάρθρωσης για τις παγκόσμιες επιχειρήσεις: λιγότερη εξάρτηση από ανθρώπινο δυναμικό και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Η αυτοματοποίηση υπόσχεται εξοικονόμηση πόρων και ταχύτερες διαδικασίες — αλλά ταυτόχρονα εγείρει ερωτήματα για το μέλλον της απασχόλησης, την ανισότητα και τον ρόλο του ανθρώπου στην οικονομία της επόμενης δεκαετίας.