Απάτες με sms: Σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής οι Αρχές

Σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής βρίσκονται η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, η Τράπεζα της Ελλάδας και το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, καθώς όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα καταγράφεται ραγδαία έξαρση ηλεκτρονικών απατών που στοχεύουν ανυποψίαστους πολίτες. Τις τελευταίες ημέρες, ηλεκτρονικά ταχυδρομεία και κινητά τηλέφωνα «βομβαρδίζονται» με μηνύματα που εμφανίζονται ως επίσημες ενημερώσεις από κρατικούς φορείς, τράπεζες ή εταιρείες ταχυμεταφορών. Κοινός παρονομαστής όλων είναι η υπόσχεση οικονομικής διευκόλυνσης ή η δημιουργία αίσθησης επείγοντος – και τελικός στόχος, η υφαρπαγή χρημάτων ή προσωπικών δεδομένων.

Ένα από τα πιο διαδεδομένα σενάρια αφορά δήθεν επιστροφές φόρου. Τα μηνύματα ενημερώνουν τον παραλήπτη ότι, μετά από «ολοκληρωμένο έλεγχο των φορολογικών του στοιχείων», η επιστροφή φόρου έχει προεγκριθεί και απαιτείται απλώς η επιβεβαίωση κάποιων στοιχείων. Η διατύπωση είναι προσεγμένη και πατά πάνω στην προσδοκία πολλών φορολογουμένων ότι μπορεί πράγματι να δικαιούνται επιστροφή, ιδιαίτερα σε μια περίοδο αυξημένων εορταστικών εξόδων. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για καθαρή απάτη. Όσοι πατήσουν τον σύνδεσμο οδηγούνται είτε σε ψεύτικες ιστοσελίδες που συλλέγουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, είτε εγκαθιστούν εν αγνοία τους κακόβουλο λογισμικό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί αργότερα για πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς.

Ακόμη πιο δελεαστικό εμφανίζεται ένα δεύτερο σενάριο, που χρησιμοποιεί ως δήθεν αποστολέα το υπουργείο Ανάπτυξης και φέρει μάλιστα υπογραφή υπουργού. Το μήνυμα κάνει λόγο για πρόγραμμα στήριξης με τίτλο «Χριστουγεννιάτικη διάσωση οικογένειας» και υπόσχεται δωρεάν τρόφιμα για το εορταστικό τραπέζι: κρέατα, ελαιόλαδο, γλυκά, βασιλόπιτα, ακόμη και παιχνίδια για παιδιά. Η παγίδα αποκαλύπτεται στο τέλος: για να «ολοκληρωθεί» η συμμετοχή, ζητείται η καταβολή 100 ευρώ για μεταφορικά και φύλαξη. Οι επιτήδειοι φτάνουν στο σημείο να παραθέτουν συγκεκριμένο τραπεζικό λογαριασμό. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε άμεσα στο μπλοκάρισμα του επίμαχου λογαριασμού, ενώ διερευνάται αν το όνομα που εμφανίζεται ως δικαιούχος είναι πραγματικό ή χρησιμοποιείται ως βιτρίνα.

Τα «χαμένα» πακέτα

Ιδιαίτερα πειστικά αποδεικνύονται και τα μηνύματα που εμφανίζονται να προέρχονται από εταιρείες courier. Σε μια περίοδο όπου χιλιάδες πολίτες περιμένουν δέματα λόγω διαδικτυακών αγορών, τα SMS ή τα e-mail που αναφέρουν ότι «το πακέτο δεν παραδόθηκε» βρίσκουν εύκολα στόχο. Με ένα κλικ στον σύνδεσμο, ο χρήστης οδηγείται σε πλαστή ιστοσελίδα, όπου καλείται να συμπληρώσει στοιχεία ή να πληρώσει ένα μικρό ποσό – συνήθως 1 ή 2 ευρώ – για να ολοκληρωθεί η παράδοση. Το ποσό μοιάζει αθώο, όμως η πραγματική ζημιά βρίσκεται στην υποκλοπή στοιχείων και στην εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού.

Οι συστάσεις των Αρχών

Παρότι οι οδηγίες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος θεωρούνται γνωστές, τα στοιχεία δείχνουν ότι η απειλή παραμένει σοβαρή: περισσότερες από 3.000 καταγγελίες έχουν ήδη καταγραφεί.

Οι Αρχές συνιστούν:

• προσεκτικό έλεγχο της διεύθυνσης αποστολέα και των τεχνικών στοιχείων (header) των e-mail,

• ιδιαίτερη καχυποψία σε μηνύματα με ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη,

• αποφυγή ανοίγματος συνδέσμων και συνημμένων από άγνωστες πηγές,

• πλήρη άρνηση σε αιτήματα για προσωπικά ή τραπεζικά δεδομένα,

• επιφυλακή σε μηνύματα που χρησιμοποιούν πιεστική γλώσσα και «τελεσίγραφα»,

• διασταύρωση κάθε πληροφορίας απευθείας με τον επίσημο φορέα.

Το μήνυμα των Αρχών είναι σαφές: καμία κρατική υπηρεσία ή τράπεζα δεν ζητά προσωπικά στοιχεία μέσω e-mail ή SMS. Σε μια περίοδο όπου η οικονομική πίεση και η εορταστική βιασύνη αυξάνουν την ευαλωτότητα, η προσοχή παραμένει το ισχυρότερο αντίδοτο απέναντι στις απάτες.