Αλλαγές στο δίπλωμα οδήγησης: Έρχονται νέοι κανόνες για τη μείωση των τροχαίων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε το νέο πλαίσιο για τις άδειες οδήγησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στοχεύοντας στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και στη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, που κάθε χρόνο κοστίζουν τη ζωή σε περίπου 20.000 ανθρώπους στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Οι αλλαγές εντάσσονται στη στρατηγική «Όραμα Μηδέν» της ΕΕ, η οποία φιλοδοξεί να μηδενίσει τους θανάτους από τροχαία έως το 2050. Μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις αφορά την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας. Η αφαίρεση, αναστολή ή περιορισμός μιας άδειας οδήγησης σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ θα κοινοποιείται αυτόματα στη χώρα που την εξέδωσε, ώστε να αποτρέπεται το φαινόμενο των οδηγών που παραμένουν ατιμώρητοι αλλάζοντας χώρα. Οι εθνικές αρχές θα υποχρεούνται να ενημερώνουν άμεσα η μία την άλλη για σοβαρές παραβάσεις, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, η εμπλοκή σε θανατηφόρο τροχαίο ή η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας κατά περισσότερο από 50 χιλιόμετρα την ώρα. Ο εισηγητής της έκθεσης, Ματέο Ρίτσι, τόνισε ότι σχεδόν το 40% των οδηγών των οποίων η άδεια έχει ανακληθεί σε άλλη χώρα της ΕΕ δεν τιμωρούνται ποτέ, γεγονός που υπονομεύει την οδική ασφάλεια και ενθαρρύνει την ατιμωρησία.

Παράλληλα, η νέα οδηγία εγκαινιάζει την εποχή της ψηφιακής άδειας οδήγησης. Η άδεια θα είναι πλέον διαθέσιμη και σε ηλεκτρονική μορφή για κινητά τηλέφωνα, ενώ οι πολίτες θα μπορούν να επιλέγουν αν επιθυμούν να διατηρήσουν και την έντυπη εκδοχή της. Σύμφωνα με την εισηγήτρια Γιούτα Πάουλους, η ψηφιακή άδεια θα έχει καθιερωθεί πλήρως έως το 2030, εξασφαλίζοντας στους πολίτες ευελιξία και ενιαία πρόσβαση σε όλες τις χώρες της Ένωσης. Οι αναθεωρημένοι κανόνες φέρνουν και νέα πρότυπα εκπαίδευσης για τους υποψήφιους οδηγούς, με ιδιαίτερη έμφαση στην ασφάλεια των πεζών, των ποδηλατών και των παιδιών, αλλά και στην καλλιέργεια οδηγικής συμπεριφοράς με σεβασμό προς όλους τους ευάλωτους χρήστες του δρόμου. Εισάγεται επίσης δοκιμαστική περίοδος δύο ετών για τους νέους οδηγούς, στη διάρκεια της οποίας θα εφαρμόζονται αυστηρότερες κυρώσεις για επικίνδυνες παραβάσεις όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή παιδικού καθίσματος. Οι νέοι θα μπορούν να αποκτούν άδεια κατηγορίας Β από τα 17 τους χρόνια, αλλά θα οδηγούν μόνο υπό την επίβλεψη έμπειρου οδηγού μέχρι την ενηλικίωσή τους.

Η διάρκεια ισχύος των νέων αδειών ορίζεται στα δεκαπέντε χρόνια για τα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες, ενώ για τα φορτηγά και τα λεωφορεία περιορίζεται στα πέντε. Τα κράτη-μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να μειώνουν την ισχύ για οδηγούς άνω των 65 ετών, απαιτώντας πιο συχνούς ιατρικούς ελέγχους ή επαναληπτικά μαθήματα. Στις χώρες όπου η άδεια λειτουργεί και ως δελτίο ταυτότητας, η ισχύς της μπορεί να μειώνεται στα δέκα χρόνια. Για την αντιμετώπιση της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών, η οδηγία προβλέπει ότι οι νέοι θα μπορούν να αποκτούν άδεια φορτηγού από τα 18 έτη και άδεια λεωφορείου από τα 21, εφόσον διαθέτουν πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας. Χωρίς αυτό το πιστοποιητικό, τα ηλικιακά όρια αυξάνονται στα 21 και 24 έτη αντίστοιχα. Η οδηγία θα τεθεί σε ισχύ είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα κράτη-μέλη θα έχουν τρία χρόνια για να ενσωματώσουν τις διατάξεις στο εθνικό τους δίκαιο και έναν επιπλέον χρόνο για να προετοιμάσουν την πλήρη εφαρμογή του νέου συστήματος.