Ακρίβεια στην Τουρκία: Μαζικές αγορές στην Ελλάδα από χιλιάδες Τούρκους

Κατά μήκος της συνοριακής γραμμής, ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό φαινόμενο λαμβάνει διαστάσεις καθημερινής συνήθειας. Ο Τζιχάν Τσιτάκ, 48 ετών, διευθυντής σε εταιρεία τροφίμων και ποτών στην Κωνσταντινούπολη, έχει πλέον εντάξει στο πρόγραμμά του ένα τακτικό ταξίδι τεσσάρων ωρών προς την Αλεξανδρούπολη. Με το διαβατήριο στο χέρι και μια λίστα αγορών, διασχίζει τα σύνορα όχι για αναψυχή, αλλά για να ψωνίσει τα βασικά. Εκεί, στα μεγάλα σούπερ μάρκετ της ελληνικής πόλης, γεμίζει το καλάθι του με τυριά, κρασιά, ελαιόλαδο και άλλα τρόφιμα, πληρώνοντας –όπως λέει– μέχρι και το ένα τρίτο σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές στην Τουρκία. «Ελαιόλαδο που εδώ το αγοράζεις 10 ευρώ το λίτρο, στην Τουρκία κοστίζει τα διπλά», εξηγεί στο Bloomberg, τονίζοντας ότι δεν αναζητεί απλώς φθηνότερα προϊόντα, αλλά καλύτερη ποιότητα σε τιμές που θεωρεί λογικές. Το φαινόμενο δεν είναι μεμονωμένο. Η διασυνοριακή κατανάλωση αποτελεί πλέον μια σταθερή πρακτική για χιλιάδες Τούρκους, ιδίως στην Ανατολική Θράκη και στα παράλια της Προποντίδας. Τα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας δείχνουν ότι το 2025, το 6% όσων ταξίδεψαν στην Ελλάδα το έκαναν αποκλειστικά για αγορές – το υψηλότερο ποσοστό από το 2012. Στην Αλεξανδρούπολη, το ίχνος αυτής της μετακίνησης είναι ορατό παντού: στους διαδρόμους των καταστημάτων, στα εστιατόρια όπου ακούγονται τουρκικοί διάλογοι, στα κοινωνικά δίκτυα όπου κυκλοφορούν συγκριτικές λίστες τιμών για κιμά, γαλακτοκομικά, αλλαντικά, ακόμη και σοκολάτες.

Πίσω από αυτή τη ροή βρίσκεται η στροφή στην οικονομική πολιτική της Άγκυρας. Από το 2023, με την επιστροφή του Μεχμέτ Σιμσέκ στο υπουργείο Οικονομικών και την εγκατάλειψη των ανορθόδοξων επιλογών της προηγούμενης περιόδου, η λίρα σταθεροποιήθηκε σε πραγματικές τιμές και ο πληθωρισμός υποχώρησε. Όμως οι τιμές στα τρόφιμα παραμένουν υψηλές και η καθημερινότητα για μεγάλο μέρος της κοινωνίας εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από διαρκή υπολογισμό και αναζήτηση οικονομικότερων λύσεων. Οι πιο εύπορες ομάδες μπορούν να απορροφήσουν τις αυξήσεις μέσω επενδύσεων και αποδόσεων, όμως τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα εξακολουθούν να πιέζονται.

Η νέα τάση έχει πλέον αποκτήσει ακόμη και οργανωμένη μορφή. Τουριστικά γραφεία σε Κωνσταντινούπολη, Προύσα και Τσανάκαλε προσφέρουν μονοήμερες εκδρομές «για ψώνια στην Ελλάδα», με εισιτήρια που ξεκινούν από τα 50 ευρώ. Οι συμμετέχοντες γεμίζουν σακούλες με ζυμαρικά, γαλακτοκομικά, κρέας και λαχανικά και ολοκληρώνουν την ημερήσια εξόρμηση με ένα γεύμα θαλασσινών στις ταβέρνες της παραλιακής ζώνης. Το μόνο μειονέκτημα, προς το παρόν, είναι η αναμονή στον έλεγχο διαβατηρίων κατά την επιστροφή, που μπορεί να φτάσει τις τρεις ώρες. Για την Αλεξανδρούπολη, η εξέλιξη αυτή έχει αποκτήσει σχεδόν συμβολική διάσταση. Μια πόλη που παραδοσιακά αποτελούσε πέρασμα, σύνορο, σημείο μετάβασης, γίνεται τώρα για πολλούς Τούρκους καταναλωτές τόπος ανακούφισης. Μια «ανάσα» απέναντι στην ακρίβεια και στην πίεση της καθημερινότητας. Ένας προορισμός όχι τουριστικός, αλλά αναγκαίος.