Άγραφα επίδομα 3.000 ευρώ: Η τοπική αυτοδιοίκηση μπαίνει στη μάχη κατά της υπογεννητικότητας

Μία σημαντική τομή στην κοινωνική πολιτική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ανακοίνωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της ΚΕΔΕ. Για πρώτη φορά, οι Δήμοι αποκτούν τη δυνατότητα να χορηγούν επίδομα γέννησης που μπορεί να φτάσει έως και τα 3.000 ευρώ ανά παιδί, μια παρέμβαση που αποσκοπεί να δώσει ουσιαστική ανάσα στις οικογένειες και να ενισχύσει τη μάχη κατά της υπογεννητικότητας. Ο κ. Λιβάνιος υπογράμμισε ότι το κράτος δίνει πλέον στους ΟΤΑ «εργαλεία για να εφαρμόσουν στοχευμένες πολιτικές, προσαρμοσμένες στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών», τονίζοντας πως το νέο μέτρο αφορά τόσο τους κατοίκους όσο και τους δημότες κάθε Δήμου. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το αμέσως προσεχές διάστημα και φιλοδοξεί να αναβαθμίσει το φάσμα των κοινωνικών παρεμβάσεων που μπορούν να υλοποιούν οι Δήμοι. Το νέο πλαίσιο δίνει στις δημοτικές αρχές τη δυνατότητα να καθορίζουν οι ίδιες το ύψος του επιδόματος, το οποίο μπορεί να φτάσει έως τα 3.000 ευρώ, με βασικό κριτήριο την οικονομική τους δυνατότητα και τις δημογραφικές ανάγκες της περιοχής τους. Στο επίδομα θα εντάσσεται κάθε παιδί που γεννιέται εντός των διοικητικών ορίων ενός Δήμου, ανεξαρτήτως αν οι γονείς είναι εγγεγραμμένοι δημότες ή απλώς μόνιμοι κάτοικοι.

Παράλληλα, το μέτρο συνοδεύεται από ένα ευρύτερο πλέγμα κοινωνικών παρεμβάσεων, που δίνει στους Δήμους την ευχέρεια να στηρίξουν ειδικές κατηγορίες πληθυσμού. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται επίδομα στέγασης για νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς σε ορεινές ή νησιωτικές περιοχές, καθώς και κάλυψη δαπανών καυσίμων ή υπηρεσιών υγείας για δημοτικές δομές κοινωνικής μέριμνας. Σε ορισμένους Δήμους έχει ήδη θεσπιστεί και διανομή κουπονιών για σχολικά είδη, ως υποστηρικτική ενέργεια για οικογένειες με παιδιά που μπαίνουν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ορισμένοι Δήμοι σε όλη τη χώρα έχουν ήδη προχωρήσει σε ανάλογες πρωτοβουλίες πριν ακόμη θεσπιστεί το νέο πλαίσιο, αξιοποιώντας τις δυνατότητες των προϋπολογισμών τους. Από τα Άγραφα και το Νότιο Πήλιο που έχουν καθιερώσει επίδομα 3.000 ευρώ, μέχρι τον Δήμο Ηρακλείου Αττικής που στηρίζει οικονομικά το πρώτο παιδί, το μέτρο έχει αρχίσει να δημιουργεί μια δυναμική διαφοροποίησης ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στη Νάουσα, στα Σέρβια και στην Ακτίου–Βόνιτσας, η οικονομική ενίσχυση συνδυάζεται με ευρύτερα προγράμματα για νέους γονείς και δράσεις τοπικής κοινωνικής φροντίδας.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών, το επίδομα γέννησης θα αρχίσει να εφαρμόζεται σταδιακά μέσα στο 2025 και το 2026, καθώς οι Δήμοι θα θεσπίζουν τις σχετικές αποφάσεις και θα διαμορφώνουν τοπικούς κανονισμούς για τη διαδικασία χορήγησης. Το μέτρο αναμένεται να δημιουργήσει ένα νέο τοπίο στην πολιτική στήριξης των οικογενειών, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να αποκτά για πρώτη φορά τόσο ευρεία ευθύνη στη δημογραφική ανασυγκρότηση. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η εξουσιοδότηση αυτή δεν αποτελεί απλώς μια οικονομική ενίσχυση, αλλά μια προσπάθεια να δημιουργηθούν τοπικά οικοσυστήματα φροντίδας που θα δώσουν στις νέες οικογένειες κίνητρα να παραμείνουν ή να εγκατασταθούν σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πληθυσμιακή συρρίκνωση. Το επόμενο διάστημα θα φανεί ποιες δημοτικές αρχές θα αξιοποιήσουν στο έπακρο τη δυνατότητα αυτή, διαμορφώνοντας ένα πραγματικά ευέλικτο και αποτελεσματικό σύστημα κοινωνικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο.