Πυρηνικά όπλα: Οργισμένη απάντηση της Μόσχας στον πρόεδρο της Airbus

Έντονη αναταραχή προκάλεσαν οι δηλώσεις του προέδρου της Airbus, Ρενέ Όμπερμαν, ο οποίος κάλεσε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εξετάσουν την απόκτηση τακτικών πυρηνικών όπλων, επικαλούμενος την κλιμάκωση της ρωσικής απειλής στην περιοχή της Βαλτικής. Μιλώντας στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Βερολίνου, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής αεροναυπηγικής βιομηχανίας περιέγραψε ως «κρίσιμο κενό αποτροπής» την παρουσία των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων Iskander στο Καλίνινγκραντ και στη Λευκορωσία. Ο Όμπερμαν σημείωσε ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των δυτικών υπηρεσιών, η Ρωσία διαθέτει εκατοντάδες τακτικές πυρηνικές κεφαλές σε πυραύλους μικρού και μέσου βεληνεκούς που βρίσκονται «σε απόσταση αναπνοής από ευρωπαϊκό έδαφος». Υποστήριξε μάλιστα ότι χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα έπρεπε να συζητήσουν ένα κοινό σχέδιο πυρηνικής αποτροπής, το οποίο θα εστίαζε κυρίως σε μη στρατηγικά, τακτικού τύπου όπλα. Οι τοποθετήσεις αυτές αιφνιδίασαν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, καθώς ο πρόεδρος της Airbus δεν έχει θεσμικό ρόλο στη διαμόρφωση της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ. Από πλευράς ΝΑΤΟ, αξιωματούχος της Συμμαχίας σχολίασε με προσοχή ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής στη ρωσική πυρηνική διάταξη» το τελευταίο διάστημα, αποφεύγοντας να μπει στην ουσία της πρότασης Όμπερμαν.

Τούλσι Γκάμπαρντ: Η ανθρωπότητα πιο κοντά από ποτέ σε πυρηνική καταστροφή

Μυστικές αποστολές Ιρανών επιστημόνων στη Ρωσία προκαλούν διεθνή ανησυχία

Το Κρεμλίνο αντέδρασε άμεσα και σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους. Ο εκπρόσωπος του Владимιρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, εξέφρασε απορία για την παρέμβαση ενός στελέχους της αεροναυπηγικής βιομηχανίας σε ζητήματα πυρηνικής στρατηγικής, δηλώνοντας: «Για ποιο λόγο ασχολείται ο πρόεδρος της Airbus με τα πυρηνικά;». Ο Πεσκόφ υποστήριξε ότι η Ρωσία ενεργεί απολύτως νόμιμα στο Καλίνινγκραντ, το οποίο αποτελεί ρωσικό έδαφος, και ότι οι τοποθετήσεις ευρωπαίων αξιωματούχων και αναλυτών «ενισχύουν το κλίμα υστερίας και σύγκρουσης». Τόνισε επίσης ότι «ολοένα και περισσότεροι Ευρωπαίοι πολιτικοί χάνουν την ικανότητα ψύχραιμης κρίσης», χαρακτηρίζοντας επικίνδυνη την τάση για στρατιωτική κλιμάκωση. Οι δηλώσεις του προέδρου της Airbus επανέφεραν στο προσκήνιο τις προειδοποιήσεις του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος πρόσφατα ζήτησε να επανεξεταστεί ο ρόλος της γαλλικής πυρηνικής ασπίδας για την προστασία των ευρωπαϊκών κρατών έναντι της Ρωσίας. Η τοποθέτηση Μακρόν είχε ήδη προκαλέσει αντιδράσεις στη Μόσχα, με τον Πεσκόφ να τη χαρακτηρίζει «ακραία συγκρουσιακή» και να κατηγορεί τη Γαλλία ότι επιδιώκει την παράταση της σύρραξης στην Ουκρανία.

Η συζήτηση αυτή εντάσσεται σε ένα περιβάλλον όπου τα πυρηνικά οπλοστάσια βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο της διεθνούς πολιτικής. Παρά τις πολυετείς συμφωνίες περιορισμού, εννέα χώρες κατέχουν σήμερα περισσότερες από 12.000 πυρηνικές κεφαλές, με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία να διαθέτουν τη συντριπτική πλειονότητα. Από αυτές, πάνω από 2.000 κεφαλές θεωρούνται σε ετοιμότητα άμεσης εκτόξευσης. Παράλληλα, ορισμένα κράτη του ΝΑΤΟ –μεταξύ αυτών η Ιταλία, η Γερμανία και η Τουρκία– εξακολουθούν να φιλοξενούν αμερικανικά πυρηνικά όπλα στο πλαίσιο της πολιτικής πυρηνικής διαμοιρασμένης αποτροπής της Συμμαχίας.

Η κλιμάκωση των στρατηγικών εντάσεων, η αναζωπύρωση του πυρηνικού ανταγωνισμού και η αναδιάταξη των ισορροπιών στην Ευρώπη καθιστούν το περιβάλλον ασφαλείας πιο ασταθές από ποτέ μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι τελευταίες δηλώσεις, τόσο από ευρωπαϊκής όσο και από ρωσικής πλευράς, δείχνουν ότι οι δύο πλευρές κινούνται ολοένα και περισσότερο σε μια επικίνδυνη ρητορική κλιμάκωση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συζήτηση για την πυρηνική αποτροπή στην Ευρώπη θα συνεχιστεί, με την ανάγκη ψυχραιμίας και διπλωματικού διαλόγου να γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική.