Ποια επαγγέλματα κινδυνεύουν από την τεχνητή νοημοσύνη: Μια «δίκαιη» σύγκριση αποτελεσμάτων

Μια από τις πιο εκτεταμένες μελέτες της OpenAI για τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία δείχνει ότι τα προηγμένα μοντέλα φτάνουν –και συχνά ξεπερνούν– την ανθρώπινη επίδοση σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας. Η έρευνα, που βασίστηκε στη μεθοδολογία τυφλής αξιολόγησης GDPval, επιχειρεί για πρώτη φορά μια «δίκαιη» σύγκριση αποτελεσμάτων μεταξύ επαγγελματιών και συστημάτων AI, χωρίς κανένας αξιολογητής να γνωρίζει ποια απάντηση έχει παραχθεί από άνθρωπο. Στο δείγμα της μελέτης περιλαμβάνονται εννέα μεγάλοι τομείς της αμερικανικής αγοράς. Οι αξιολογητές κλήθηκαν να επιλέξουν απλώς το καλύτερο αποτέλεσμα, μετρώντας έτσι καθαρά την απόδοση χωρίς να επηρεάζονται από προκαταλήψεις. Τα ευρήματα έδειξαν ότι το μοντέλο Claude Opus 4.1 της Anthropic υπερίσχυσε του ανθρώπινου παράγοντα σχεδόν στις μισές δοκιμές (47,6%), ενώ το GPT5-high της OpenAI άγγιξε το 38,8%. Η ανάλυση χαρτογράφησε συνολικά 44 επαγγέλματα που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα υποκατάστασης, δημιουργώντας έντονη συζήτηση για τη σταθερότητα της απασχόλησης την επόμενη δεκαετία. Στην κορυφή βρίσκονται οι υπάλληλοι γκισέ και ενοικιαζόμενων υπηρεσιών, με ποσοστό αντικατάστασης 81%, ενώ λίγο χαμηλότερα συναντώνται οι διευθυντές πωλήσεων με 79%. Εξίσου υψηλά ποσοστά παρουσιάζονται σε επαγγέλματα που συνδέονται με αποθήκες, απογραφές ή logistics, καθώς και σε επαγγελματικούς κλάδους όπως οι συντάκτες, οι προγραμματιστές λογισμικού και οι ιδιωτικοί ερευνητές.

Ένα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης αφορά την παλαιότερη πεποίθηση ότι επαγγέλματα που απαιτούν κρίση, διαίσθηση ή σύνθετη διερεύνηση είναι δύσκολο να αυτοματοποιηθούν. Η OpenAI διαπιστώνει το αντίθετο: ακόμη και οι ιδιωτικοί ντετέκτιβ εμφανίζουν έκθεση 70%, ενώ οι νομικοί και οι χρηματοοικονομικοί αναλυτές εντάσσονται επίσης σε ομάδες υψηλού κινδύνου, παρότι λειτουργούν σε περιβάλλοντα με αυξημένη ανθρώπινη κρίση. Τομείς ολόκληροι δείχνουν να αλλάζουν μορφή. Το λιανικό εμπόριο εμφανίζεται ως ο πλέον εκτεθειμένος, με τα συστήματα AI να αποδίδουν καλύτερα από τους ανθρώπους στο 56% των σχετικών εργασιών. Ακολουθούν το χονδρικό εμπόριο και ο δημόσιος τομέας, όπου ρόλοι όπως οι υπεύθυνοι συμμόρφωσης και οι κοινωνικοί λειτουργοί παρουσιάζουν επίσης υψηλή πιθανότητα αυτοματοποίησης. Αντίθετα, επαγγέλματα της πληροφορίας, όπως παραγωγοί, σκηνοθέτες ή δημοσιογράφοι, εμφανίζουν τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, καθώς τα μοντέλα δυσκολεύονται ακόμη να ξεπεράσουν την ανθρώπινη απόδοση σε δημιουργικές, αφηγηματικές ή πολυπαραγοντικές εργασίες.

Το OpenAI έδωσε και συγκεκριμένα παραδείγματα δοκιμών: έμπειροι νοσηλευτές κλήθηκαν να αξιολογήσουν δερματικές βλάβες, ενώ μηχανικοί να σχεδιάσουν τρισδιάστατα τεχνικά μοντέλα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι αξιολογητές έκριναν ότι οι απαντήσεις των μοντέλων δεν υστερούσαν σε ποιότητα και σε κάποιες ήταν ανώτερες. Η εταιρεία πάντως επισημαίνει ότι η μελέτη αφορά απομονωμένες εργασίες, όχι την πλήρη πολυπλοκότητα ενός επαγγέλματος, που περιλαμβάνει ευρύτερες δεξιότητες, κοινωνική αλληλεπίδραση, διαχείριση και υπευθυνότητα. Παρότι η έκθεση παρουσιάζει έναν εκτενή χάρτη επαγγελματικής ευπάθειας, η OpenAI υπογραμμίζει ότι τα αποτελέσματα δεν πρέπει να ερμηνευθούν ως άμεση προειδοποίηση για μαζική απώλεια θέσεων εργασίας. Αντίθετα, η εταιρεία σημειώνει ότι οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα και μεταμορφώνοντας τη φύση της εργασίας αντί να την εξαφανίσουν. Το στοίχημα, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, είναι αν οι κοινωνίες θα καταφέρουν να προσαρμοστούν έγκαιρα στη μετάβαση, εξοπλίζοντας τους εργαζόμενους με νέες δεξιότητες και δημιουργώντας πλαίσια προστασίας σε τομείς υψηλού κινδύνου.