Νόμπελ Ειρήνης 2025: Στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο το βραβείο

Η νορβηγική επιτροπή Νόμπελ απένειμε το φετινό Βραβείο Ειρήνης στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, τη γυναίκα που έχει γίνει το πρόσωπο της αντίστασης απέναντι στον αυταρχισμό της Βενεζουέλας. Όπως ανακοινώθηκε στο Όσλο, η απόφαση ελήφθη «για την αδιάκοπη και θαρραλέα δράση της στην προάσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων του λαού της Βενεζουέλας και για τον αγώνα της να επιτύχει μια δίκαιη και ειρηνική μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία». Η 57χρονη πολιτικός, ηγέτιδα του κινήματος Vente Venezuela, έχει περάσει την τελευταία δεκαετία αντιμέτωπη με διώξεις, απειλές και αποκλεισμούς. Τους τελευταίους μήνες αναγκάστηκε να ζει σε καθεστώς παρανομίας, αφού οι αρχές του καθεστώτος Μαδούρο την απέκλεισαν από τις προεδρικές εκλογές του 2024. Ωστόσο, επέλεξε να μείνει στη χώρα, αρνούμενη να εγκαταλείψει τον αγώνα της. Η επιλογή της αυτή ενέπνευσε εκατομμύρια συμπολίτες της, που την είδαν ως τη φωνή μιας κοινωνίας που διψά για ελευθερία.

Στην αιτιολογική της έκθεση, η Επιτροπή Νόμπελ σημειώνει με έμφαση: «Όταν οι αυταρχικοί καταλαμβάνουν την εξουσία, είναι ζωτικής σημασίας να αναγνωρίζουμε τους θαρραλέους υπερασπιστές της ελευθερίας που ξεσηκώνονται και αντιστέκονται. Η δημοκρατία εξαρτάται από ανθρώπους που αρνούνται να παραμείνουν σιωπηλοί, που τολμούν να σταθούν απέναντι στην τυραννία και μας θυμίζουν ότι η ελευθερία δεν είναι δεδομένη — πρέπει πάντα να υπερασπίζεται με λόγια, με θάρρος και με αποφασιστικότητα».

Not Trump, Not a Man…

But a woman María Corina Machado!#NobelPrize pic.twitter.com/fn9xqs7x39

— HerrEngelbert (@ooitkomthij) October 10, 2025

Μηχανικός και οικονομολόγος, η Ματσάδο ξεκίνησε την πορεία της μακριά από την πολιτική. Το 1992 ίδρυσε το Ίδρυμα Atenea, με αποστολή τη φροντίδα παιδιών του δρόμου στο Καράκας. Δέκα χρόνια αργότερα, πρωτοστάτησε στη δημιουργία της οργάνωσης Súmate, η οποία προωθεί την εκλογική διαφάνεια και έχει αναλάβει τον έλεγχο και την εκπαίδευση παρατηρητών στις εκλογικές διαδικασίες της χώρας. Το 2010 εξελέγη βουλευτής στο Εθνικό Κοινοβούλιο με αριθμό ψήφων-ρεκόρ, όμως το καθεστώς τη διέγραψε το 2014, ύστερα από σειρά δημόσιων παρεμβάσεων κατά της κυβέρνησης Μαδούρο. Έκτοτε ηγείται του Vente Venezuela, ενώ το 2017 συνίδρυσε τη συμμαχία Soy Venezuela, μια πλατφόρμα που επιδιώκει να ενώσει τις κατακερματισμένες δημοκρατικές δυνάμεις της χώρας.

Η υποψηφιότητά της για την προεδρία το 2024 σήμανε ένα νέο κεφάλαιο για την αντιπολίτευση της Βενεζουέλας. Αν και αποκλείστηκε διοικητικά από τη συμμετοχή, κατάφερε να ενώσει γύρω της ένα πολιτικό φάσμα που για χρόνια βυθιζόταν στις εσωτερικές του αντιπαραθέσεις. Στήριξε δημόσια τον Εντμούντο Γκονσάλες Ουρρούτια, ο οποίος αποτέλεσε το πρόσωπο της ενωμένης αντιπολίτευσης. Παρά τις εκτεταμένες παρατυπίες και τη βία της προεκλογικής περιόδου, η αντιπολίτευση παρουσίασε τεκμηριωμένα στοιχεία που αποδείκνυαν ότι είχε κερδίσει την πλειοψηφία των ψήφων. Το καθεστώς, ωστόσο, ανακήρυξε τη δική του «νίκη», ενισχύοντας περαιτέρω τον έλεγχό του σε θεσμούς και μέσα ενημέρωσης.

Για τη νορβηγική επιτροπή, η Μαρία Κορίνα Ματσάδο ενσαρκώνει «ένα από τα πιο φωτεινά παραδείγματα πολιτικού θάρρους στη Λατινική Αμερική». Με τη φωνή της, κατάφερε να εμπνεύσει μια κοινωνία που έχει μάθει να ζει υπό πίεση και φόβο, και να δώσει πρόσωπο σε έναν αγώνα που συνεχίζεται επί δύο δεκαετίες. Η ίδια, σε δήλωσή της μετά την ανακοίνωση της βράβευσης, υπογράμμισε: «Αυτό που βρίσκεται στην καρδιά της δημοκρατίας είναι η κοινή μας βούληση να υπερασπιστούμε τις αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, ακόμη κι όταν διαφωνούμε. Σε μια εποχή που η δημοκρατία απειλείται, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να υπερασπιστούμε αυτό το κοινό έδαφος».

Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης 2025 στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο δεν αφορά μόνο τη Βενεζουέλα. Αφορά κάθε κοινωνία που βλέπει τη δημοκρατία να υποχωρεί κάτω από το βάρος του αυταρχισμού και της αδιαφάνειας. Όπως σημειώνει η Επιτροπή Νόμπελ, η δημοκρατία —το δικαίωμα να εκφράζεσαι, να ψηφίζεις και να εκπροσωπείσαι— είναι η προϋπόθεση της ειρήνης τόσο εντός των κρατών όσο και μεταξύ τους.