Κική Μορφωνιού: Πέθανε η κορυφαία μεσόφωνος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Την τελευταία της πνοή άφησε το πρωί της Πέμπτης 18 Δεκεμβρίου η Κική Μορφωνιού, μία από τις σπουδαιότερες μεσοφώνους που ανέδειξε η Εθνική Λυρική Σκηνή, κλείνοντας έναν κύκλο ζωής και προσφοράς που ταυτίστηκε με την ιστορία της ελληνικής όπερας. Ήταν 89 ετών. Η Κική Μορφωνιού υπήρξε εμβληματική μορφή του λυρικού θεάτρου, με μια καλλιτεχνική διαδρομή τριών δεκαετιών στην Εθνική Λυρική Σκηνή, όπου ερμήνευσε σχεδόν το σύνολο του ρεπερτορίου της μεσοφώνου. Η παρουσία της άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα σε περισσότερες από σαράντα όπερες και δεκάδες παραγωγές, σε μια εποχή κατά την οποία το ελληνικό λυρικό θέατρο αναζητούσε ταυτότητα, κύρος και διεθνή προσανατολισμό. Γεννημένη στην Αθήνα το 1936, σπούδασε πιάνο με τη Φώφη Βαφειάδου και τραγούδι με την Ειρήνη Σκέπερς στο Εθνικό Ωδείο, από το οποίο αποφοίτησε το 1956 με πρώτο βραβείο και αριστείο εξαιρετικής επίδοσης. Η καλλιτεχνική της πορεία συνεχίστηκε στο Μιλάνο, όπου, με κρατική υποτροφία, πραγματοποίησε τριετείς σπουδές δίπλα στους αρχιμουσικούς Αντόνιο Τονίνι και Αντόνιο Ναρντούκι, αποκτώντας βαθιά γνώση του ιταλικού λυρικού ιδιώματος.

Το 1958 εντάχθηκε στην Εθνική Λυρική Σκηνή ως χορωδός, όμως πολύ σύντομα υπέγραψε συμβόλαιο μονωδού και καθιερώθηκε ως βασικό στέλεχος του οργανισμού. Από το 1958 έως το 1987 ερμήνευσε κεντρικούς ρόλους μεσοφώνου σε 93 παραγωγές και αναβιώσεις, σε έργα όπως ο «Φάουστ», η «Κάρμεν», ο «Κουρέας της Σεβίλλης», ο «Τροβαδούρος», η «Τζοκόντα» και πλήθος άλλων, διακρινόμενη για το δραματικό βάθος, την τεχνική αρτιότητα και το ήθος της επί σκηνής. Ιδιαίτερη θέση στη μνήμη του ελληνικού κοινού κατέχουν οι ιστορικές εμφανίσεις της στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, δίπλα στη Μαρία Κάλλας. Το 1960 ερμήνευσε την Ανταλτζίζα στη «Νόρμα» και το 1961 τη Νέρις στη «Μήδεια», συμμετέχοντας σε παραστάσεις που έγραψαν ιστορία και συνέδεσαν το όνομά της με μια από τις κορυφαίες στιγμές του λυρικού θεάτρου στην Ελλάδα.

Η Κική Μορφωνιού συμμετείχε επίσης στις πρώτες παρουσιάσεις από την Εθνική Λυρική Σκηνή σημαντικών έργων, όπως οι «Διάλογοι Καρμηλιτισσών», ο «Ναμπούκκο», η «Κασσιανή», η «Μήδεια», ο «Φάλσταφ», η «Στέψη της Ποππαίας», ο «Ιούλιος Καίσαρας στην Αίγυπτο» και έργα σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών. Εμφανίστηκε σε μεγάλα φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, συνεργάστηκε με κορυφαίες ορχήστρες και συμμετείχε σε ηχογραφήσεις έργων Ελλήνων συνθετών, συμβάλλοντας στη διάδοση της ελληνικής μουσικής δημιουργίας. Από το 1974 δίδαξε στο Ωδείο Αθηνών, μεταλαμπαδεύοντας τη γνώση και την εμπειρία της σε νεότερες γενιές τραγουδιστών, ενώ τη δεκαετία του ’90 διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, υπηρετώντας τον οργανισμό και από θεσμική θέση.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή την τίμησε το 2023, στην έναρξη των επετειακών εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας. Στην πρεμιέρα της «Μήδειας» του Κερουμπίνι, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, της απονεμήθηκε τιμητική πλακέτα για τη συνολική προσφορά της, τις αξεπέραστες ερμηνείες της και το ήθος της. Η τελευταία της δημόσια εμφάνιση ήταν στο ντοκιμαντέρ της ΕΛΣ για τη Μαρία Κάλλας, όπου μίλησε με σεμνότητα και μνήμη για τη συνεργασία τους στην Επίδαυρο. Σε δήλωσή της, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη χαρακτήρισε την Κική Μορφωνιού «σημείο αναφοράς στον πολιτιστικό μας βίο», τονίζοντας ότι άφησε «ανεξίτηλο, διαρκές και επιδραστικό αποτύπωμα» στη λυρική τέχνη, τόσο ως ερμηνεύτρια όσο και ως δασκάλα.