Τεχνητή Νοημοσύνη στα σχολεία: Μαθητές στη Silicon Valley γράφουν τους κανόνες

Σε μια εποχή που η Τεχνητή Νοημοσύνη διεισδύει σε κάθε πλευρά της εκπαίδευσης —από τη διόρθωση εργασιών μέχρι τη διαχείριση της τάξης—, οι μαθητές του Mountain View High School στη Silicon Valley αποφάσισαν να αναλάβουν οι ίδιοι πρωτοβουλία. Ενώ σε πολλές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών τα σχολεία παλεύουν ακόμη να διαμορφώσουν σαφείς κανονισμούς για τη χρήση εργαλείων όπως το ChatGPT, εδώ οι μαθητές πρωτοστατούν στη διαμόρφωση της πολιτικής. Ο 17χρονος Dhruv Vijay, μαζί με μια μικρή ομάδα συμμαθητών του, συνεργάζεται με το σχολικό διαμέρισμα του Los Altos για τη σύνταξη μιας δήλωσης πολιτικής για την AI — ενός πλαισίου που θα καθορίσει πώς και πότε επιτρέπεται η χρήση της τεχνολογίας στην τάξη. «Οι μαθητές του γυμνασίου πολλές φορές δεν ακούνε εύκολα τους ενήλικες», λέει ο Vijay. «Ίσως όμως ακούσουν εμάς». Η ομάδα, γνωστή ως “tech interns”, αποτελείται από μαθητές που εργάζονται εθελοντικά, παρέχοντας τεχνική υποστήριξη και συμμετέχοντας σε αποφάσεις τεχνολογικής πολιτικής. Αντί το σχολείο να ζητήσει τη βοήθεια εξωτερικών συμβούλων ή ακόμη και να χρησιμοποιήσει το ίδιο το ChatGPT για να συντάξει τη νέα πολιτική, επέλεξε να εμπλέξει τους ίδιους τους μαθητές. «Ήταν απολύτως απαραίτητο να συμμετέχουν οι νέοι άνθρωποι στις αποφάσεις που θα καθορίσουν τη δική τους εκπαιδευτική εμπειρία», τονίζει η συντονίστρια του προγράμματος, Grace Choi.

Για τη διαμόρφωση της πολιτικής, οι μαθητές οργάνωσαν εργαστήρια διαλόγου με γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά δημοτικού. Σε ένα από αυτά, δημιούργησαν ένα παιχνίδι καρτών με υποθετικά σενάρια για τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αφορούσε ένα φανταστικό σχολείο που χρησιμοποιεί λογισμικό AI για να ελέγχει τους φορητούς υπολογιστές των μαθητών. Η 11χρονη Sara Panigrahi αντέδρασε με ωριμότητα: «Αν η τεχνητή νοημοσύνη κάνει λάθος και ειδοποιήσει τον διευθυντή, μπορεί να τιμωρηθεί ένας μαθητής άδικα. Δεν μπορούμε να έχουμε τυφλή εμπιστοσύνη στους αλγορίθμους». Η τοποθέτησή της βρήκε σύμφωνους τους περισσότερους παρόντες, αναδεικνύοντας τη δεοντολογική διάσταση της συζήτησης γύρω από την AI. Οι μαθητές έθεσαν επίσης ζητήματα όπως η προστασία προσωπικών δεδομένων και η ανισότητα πρόσβασης στην τεχνολογία — καθώς ορισμένοι δάσκαλοι επιτρέπουν τη χρήση AI, ενώ άλλοι την απαγορεύουν εντελώς.

Η Grace Choi εξηγεί πως η συμμετοχή των μαθητών έδωσε φωνή στους νεότερους και ενίσχυσε το αίσθημα εμπιστοσύνης. «Όταν τα παιδιά βλέπουν συνομηλίκους τους να συμμετέχουν, καταλαβαίνουν ότι η γνώμη τους μετράει πραγματικά», λέει. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη εκπαιδευτική στροφή στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με την οργάνωση AI for Education, 27 πολιτείες —μεταξύ αυτών και η Καλιφόρνια— έχουν ήδη εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρήση AI στα σχολεία, αφήνοντας ωστόσο την τελική εφαρμογή στα τοπικά διαμερίσματα.

Η μετάβαση, ωστόσο, δεν είναι χωρίς δυσκολίες. Πολλοί εκπαιδευτικοί παραμένουν επιφυλακτικοί, φοβούμενοι ότι η χρήση της AI υπονομεύει τη δημιουργικότητα και τη χειρονακτική διαδικασία της μάθησης. Άλλοι, πιο προοδευτικοί, την ενσωματώνουν ήδη στη διδασκαλία, διοργανώνοντας “AI Literacy Days” και σχεδιάζοντας εξατομικευμένα μαθήματα μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Η διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Los Altos, Nikita Shah, θυμάται τα πρώτα χρόνια μετά την εμφάνιση του ChatGPT το 2022 ως «μια περίοδο πανικού». «Ήταν σαν να προσπαθείς να κλείσεις τρύπες σε ένα σκάφος που κινείται», λέει χαρακτηριστικά. «Τώρα υπάρχει περισσότερος έλεγχος, αλλά οι προκλήσεις δεν έχουν τελειώσει». Σε άλλες πολιτείες, όπως το Κάνσας, μαθητές έχουν φτάσει μέχρι και στα δικαστήρια. Το καλοκαίρι, μια ομάδα εφήβων κατέθεσε αγωγή για παραβίαση προσωπικών δεδομένων, κατηγορώντας το σχολείο τους ότι χρησιμοποιεί σύστημα AI που καταγράφει τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες.

Στο μεταξύ, στη Silicon Valley, οι “tech interns” του Mountain View δημιούργησαν δικό τους chatbot που βοηθά σχολεία να συντάσσουν πρόχειρες πολιτικές χρήσης AI — μια πρωτοβουλία που αποδεικνύει ότι οι μαθητές δεν φοβούνται την τεχνολογία, αλλά θέλουν να τη χειριστούν υπεύθυνα. «Είναι λίγο τρομακτικό να βλέπεις την AI να μπαίνει στην τάξη», παραδέχεται ο Dhruv Vijay. «Αλλά μας ανάγκασε να μιλήσουμε περισσότερο, να σκεφτούμε και να μάθουμε ο ένας από τον άλλον. Αυτό είναι και το πραγματικό μάθημα».