Ο έρωτας περνά… από το ενοίκιο

Για τη Βανέσα Νταν, 25 ετών, γυμνάστρια από το Μέιν, η μοναχική ζωή υπήρξε αποκάλυψη. Το διαμέρισμά της ήταν ένας ροζ, θηλυκός μικρόκοσμος, γεμάτος φυτά, κεριά και μικρές πολυτέλειες που δεν χρειαζόταν να εξηγεί σε κανέναν. «Δεν μπορούσα να φανταστώ να μοιράζομαι τον χώρο μου με κάποιον άνδρα», θυμάται. «Η ιδέα μού φαινόταν τρομακτική». Έξι μήνες αργότερα, ο φόβος αυτός υποχώρησε — ή μάλλον μεταμορφώθηκε. Ο νέος της σύντροφος, μεταπτυχιακός φοιτητής από τη Σκωτία, έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες και εγκαταστάθηκε στο ίδιο σπίτι. Ήταν ερωτευμένοι, ναι. Αλλά πίσω από τον ρομαντισμό κρυβόταν και μια πιο πεζή πραγματικότητα: το κόστος ζωής είχε εκτοξευθεί.

«Είχα φτάσει στα όρια μου οικονομικά», λέει η Νταν. «Η ζωή για ένα άτομο μόνο είναι αβάσταχτη. Όταν έχεις σύντροφο, τα πάντα μοιράζονται στη μέση — και αυτό σημαίνει ασφάλεια, αποταμίευση, λίγη αναπνοή». Η ιστορία της δεν είναι μεμονωμένη. Πρόσφατη έρευνα της πλατφόρμας Apartments.com αποκάλυψε ότι το 25% των ζευγαριών στις ΗΠΑ μετακομίζουν μαζί μέσα στους πρώτους έξι μήνες της σχέσης τους· το 33% το κάνει ρητά για να μειώσει τα έξοδα του ενοικίου. Παρόμοια, μελέτη του Ινστιτούτου Kinsey σε συνεργασία με το DatingNews.com κατέγραψε ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις Αμερικανούς singles θα επιτάχυνε τη συγκατοίκηση για οικονομικούς λόγους. Στη γενιά Ζ, το ποσοστό αγγίζει το 38% — μια γενιά που συχνά δεν έχει καν την ευκαιρία να ζήσει μόνη της προτού αναγκαστεί να μοιραστεί στέγη για να επιβιώσει.

Ο δρ Τζάστιν Λέμιλερ, ερευνητής του Kinsey, το θέτει απλά: «Ο πληθωρισμός δεν αλλάζει μόνο την κατανάλωση και την εργασία· αλλάζει και τον τρόπο που αγαπάμε. Η συγκατοίκηση γίνεται, για πολλούς, μια πράξη οικονομικής αυτοπροστασίας». Όμως η οικονομική λογική δεν συμβαδίζει πάντα με την συναισθηματική. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 55% των ανθρώπων που σκέφτονται να χωρίσουν τελικά μένουν περισσότερο με τον σύντροφό τους επειδή δεν μπορούν να αντέξουν τη μετακόμιση. Ο φόβος του κόστους λειτουργεί σαν αόρατος δεσμός.

Η σεξολόγος Νατάσια Μίλερ, με έδρα τη Νέα Υόρκη, ονομάζει αυτό το φαινόμενο «οικονομική συνεξάρτηση». «Έχω δει δεκάδες ζευγάρια να συμβιώνουν για χρόνια, χωρίς πια συναίσθημα, απλώς επειδή δεν μπορούν να χωρίσουν τους λογαριασμούς», εξηγεί. «Η δυνατότητα να φύγεις από μια σχέση πρέπει να εξαρτάται από την ψυχή σου, όχι από το πορτοφόλι σου». Κι ενώ οι οικονομικές πιέσεις ωθούν πολλούς να μοιραστούν σπίτι, ένα αντίρροπο ρεύμα —κυρίως γυναικείο— εξυμνεί τη μοναξιά ως μορφή αυτονομίας. Στο TikTok και το Reddit, γυναίκες ανεβάζουν βίντεο των “girl apartments” τους, όπου κυριαρχούν τα φυτά, οι ζωγραφισμένοι τοίχοι και η αίσθηση προσωπικού καταφυγίου. Η φράση της Γούπι Γκόλντμπεργκ «Δεν θέλω κανέναν στο σπίτι μου» έχει γίνει σχεδόν σύνθημα μιας νέας, ήσυχης ανεξαρτησίας.

Η Έμιλι Σάντσεζ, 30 ετών, από το Σαν Ντιέγκο, γνωρίζει και τις δύο όψεις. Στα 25 της μετακόμισε με τον τότε σύντροφό της για να εξοικονομήσουν χρήματα. «Στην αρχή ένιωθα σαν να παίζουμε “το σπίτι”», λέει. «Αλλά σιγά-σιγά άρχισα να χάνω τον εαυτό μου». Όταν τελικά αποφάσισε να χωρίσει, χρειάστηκε να ξοδέψει τις αποταμιεύσεις της για να ξανασταθεί στα πόδια της. Το νέο της διαμέρισμα, με ψηλά ταβάνια και ήλιο, έγινε το πρώτο σπίτι που ήταν απόλυτα δικό της.

Η Σάντσεζ, που εργάζεται πλέον στη δημιουργία αξεσουάρ για φυτά, διαμόρφωσε το χώρο της σαν μικρό θερμοκήπιο. Οι φωτογραφίες της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έγιναν αντικείμενο θαυμασμού — και, συχνά, εξομολόγησης. «Μου έγραφαν γυναίκες που ήθελαν να φύγουν από μια σχέση αλλά δεν μπορούσαν να πληρώσουν το ενοίκιο μόνες τους», λέει. «Τις ενθαρρύνω πάντα: αν μπορείς να σταθείς μόνη, κάν’ το. Είναι εμπειρία που σε αλλάζει».

Η αναζήτηση αυτής της αυτονομίας δεν είναι καινούργια. Το 1936, η συντάκτρια της Vogue Μάρτζορι Χίλις είχε γράψει το βιβλίο Live Alone and Like It, μια τολμηρή ωδή στην ελεύθερη γυναίκα της εποχής. Με χιούμορ και σιγουριά, καλούσε τις αναγνώστριες να απολαύσουν τη ζωή τους μόνες, να καλλιεργούν ενδιαφέροντα, να φορούν μεταξωτές πιτζάμες ακόμη κι αν κανείς δεν τις βλέπει. «Η γυναίκα που φέρεται στον εαυτό της σαν αριστοκράτισσα», έγραφε, «δείχνει αριστοκρατική και στα μάτια των άλλων».

Η Χίλις απέρριπτε τη λογική ότι η μοναχική ζωή είναι ένδειξη αποτυχίας. Αντιθέτως, τη θεωρούσε επιλογή δύναμης — μια ευκαιρία για εσωτερική πληρότητα. Κάτι τέτοιο αναγνωρίζει και η Νταν, παρά τη σημερινή της συγκατοίκηση. «Το να ζήσω μόνη με βοήθησε να νιώσω άνετα με τον εαυτό μου», λέει. «Έμαθα να μην κάνω εκπτώσεις. Όταν αποφάσισα να συγκατοικήσω, ήξερα ότι θα το έκανα μόνο με κάποιον που ήμουν σίγουρη πως θα ήθελα να περάσω μαζί του τη ζωή μου».

Παραδέχεται πως η απόφαση είχε και οικονομικά κίνητρα, αλλά όχι μόνο. «Ναι, σκεφτήκαμε τα χρήματα», λέει με ειλικρίνεια. «Όμως πάνω απ’ όλα ήθελα να τον έχω κοντά μου κάθε μέρα». Και ίσως εκεί να κρύβεται η αλήθεια της σύγχρονης αγάπης: ανάμεσα σε ενοίκια, λογαριασμούς και επιτόκια, το “μαζί” έχει μετατραπεί σε είδος πολυτελείας — που κάποιοι επιλέγουν για αγάπη, και άλλοι απλώς για να αντέξουν.