Η Πολιτική Συνοχής στο νέο ΠΔΠ: Ηχηρή παρέμβαση Rautio – Χαρδαλιά για το μέλλον της Ευρώπης

Η Πολιτική Συνοχής, ο βασικότερος μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των ανισοτήτων και τη στήριξη της ανάπτυξης, βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης ενόψει της διαπραγμάτευσης για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ). Σε αυτή τη συγκυρία, η Πρόεδρος της πολιτικής ομάδας του ΕΛΚ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, Sari Rautio, και ο Α’ Αντιπρόεδρος και Περιφερειάρχης Αττικής, Νίκος Χαρδαλιάς, συνυπογράφουν ένα άρθρο γνώμης που επιχειρεί να θέσει τα θεμέλια για μια πιο δίκαιη και ισορροπημένη ευρωπαϊκή πολιτική ανάπτυξης. Το άρθρο τους, δημοσιευμένο με αφορμή την ευρωπαϊκή διαβούλευση για το ΠΔΠ και την κρίσιμη Ολομέλεια της Επιτροπής των Περιφερειών στις Βρυξέλλες, αποτελεί σαφή προειδοποίηση – η Πολιτική Συνοχής πρέπει να παραμείνει ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

«Η Ευρώπη της καθημερινότητας»

Η Rautio και ο Χαρδαλιάς υπογραμμίζουν ότι η Πολιτική Συνοχής δεν είναι μια στεγνή γραφειοκρατική διαδικασία χρηματοδότησης. Αντίθετα, είναι ο πιο χειροπιαστός τρόπος με τον οποίο η Ευρώπη γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας των πολιτών. Όπως τονίζουν: «Οι ευρωπαϊκοί πόροι δεν είναι γραμμές σε έναν προϋπολογισμό, αλλά επενδύσεις γενεών στην ποιότητα ζωής». Από έργα περιβάλλοντος και αναπλάσεις πόλεων έως ψηφιακές υποδομές και τεχνολογική καινοτομία, η Πολιτική Συνοχής αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των τοπικών επενδύσεων στην Ευρώπη.

Παραδείγματα από την Αττική: Όταν η συνοχή γίνεται πράξη

Το άρθρο παρουσιάζει δύο χαρακτηριστικά έργα που υλοποιούνται στην Αττική με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση — και καθιστούν σαφές το αποτύπωμα της Πολιτικής Συνοχής στην πράξη:

• Το Μητροπολιτικό Πάρκο «ΑΕΝΑΟΝ» στον Φαληρικό Όρμο
  Έργο 370 εκατ. ευρώ που θα μεταμορφώσει 74 εκτάρια παράκτιας γης σε έναν σύγχρονο χώρο πρασίνου, δραστηριοτήτων και πολιτισμού έως το 2028. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες περιβαλλοντικές και αστικές παρεμβάσεις των τελευταίων δεκαετιών.
•  Η αναβάθμιση του «υπερ-υπολογιστή» της Αττικής
  Μια επένδυση που ενισχύει την ψηφιακή καινοτομία, υποστηρίζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αναβαθμίζει τον ρόλο της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό τεχνολογικό οικοσύστημα.

Με αυτά τα έργα, οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις αποδεικνύουν ότι μπορούν να αλλάξουν πραγματικά την καθημερινότητα των πολιτών.

Τοπική διακυβέρνηση και αποκέντρωση: Προϋποθέσεις επιτυχίας

Η επιτυχία της Πολιτικής Συνοχής, τονίζουν οι δύο επικεφαλής, περνάει μέσα από την ουσιαστική συμμετοχή των Περιφερειών.

Γι’ αυτό και ζητούν:

• ισχυρότερη αποκεντρωμένη διακυβέρνηση,
• ενεργό ρόλο των Περιφερειών στις επιτροπές παρακολούθησης,
• καλύτερα εργαλεία περιφερειακού ελέγχου στα Εθνικά Σχέδια Μεταρρυθμίσεων.

Όπως σημειώνουν: «Όταν οι περιφέρειες έχουν ουσιαστικό ρόλο στον σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων, η απορρόφηση αυξάνεται και οι επενδύσεις ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών».

Οι αρχές της συνοχής και οι προκλήσεις του νέου ΠΔΠ

Οι Rautio και Χαρδαλιάς υπενθυμίζουν τις θεμελιώδεις αρχές της Πολιτικής Συνοχής — κοινή διαχείριση, πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, εταιρική σχέση, εδαφική στόχευση — και επισημαίνουν ότι το νέο ΠΔΠ πρέπει να:

•  διατηρήσει σταθερό, αυτόνομο προϋπολογισμό για τη συνοχή,
• μειώσει τον διοικητικό φόρτο για τις τοπικές αρχές,
• εξασφαλίσει δίκαιη μεταχείριση όλων των περιφερειών,
• ενισχύσει τη συμπληρωματικότητα μεταξύ συνοχής και ανταγωνιστικότητας.

Παρότι η αναθεωρημένη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει βελτιώσεις — όπως η υποχρεωτική τεκμηρίωση του αντίκτυπου στη συνοχή και η ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης — δεν εξασφαλίζει ακόμη αυτόνομο, δεσμευμένο προϋπολογισμό για όλες τις κατηγορίες περιφερειών.

Το επόμενο βήμα: Η καθοριστική παρέμβαση του EPP CoR

Τον Δεκέμβριο, η πολιτική ομάδα του ΕΛΚ στην Επιτροπή των Περιφερειών θα παρουσιάσει τη γνωμοδότησή της στην επιτροπή COTER. Η τοποθέτηση αυτή αναμένεται να επιβεβαιώσει ότι η Πολιτική Συνοχής πρέπει να παραμείνει η βασική, μακροπρόθεσμη επένδυση της Ευρώπης: στην ανάπτυξη, την καινοτομία και τη δημοκρατική σταθερότητα. Στο κοινό τους μήνυμα, οι Rautio και Χαρδαλιάς καταλήγουν: «Η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρή Πολιτική Συνοχής για να πετύχει τους κεντρικούς στόχους της: ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, ενδυνάμωση της άμυνας και μια δίκαιη μετάβαση για όλους».