Η Μέρκελ κατηγορεί Πολωνία και Βαλτικές χώρες για τη ρήξη Ε.Ε.–Ρωσίας

Η Άνγκελα Μέρκελ, σε μια σπάνια και αιχμηρή δημόσια τοποθέτηση, επανήλθε στο ζήτημα των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ρωσίας, υποστηρίζοντας πως η αποτυχία της Ε.Ε. να διατηρήσει ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας με τον Βλαντίμιρ Πούτιν οφείλεται, εν μέρει, στην αντίσταση χωρών της Ανατολικής Ευρώπης – και κυρίως της Πολωνίας και των κρατών της Βαλτικής. Μιλώντας στο ουγγρικό περιοδικό Partizán, η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας συνέδεσε τη ρήξη εκείνης της περιόδου με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που ακολούθησε, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «μετά έφυγα από το αξίωμα, και έπειτα ξεκίνησε η επιθετικότητα του Πούτιν». Η Μέρκελ αποκάλυψε πως τον Ιούνιο του 2021, λίγους μήνες πριν την εισβολή, είχε προτείνει μια πρωτοβουλία για απευθείας συνομιλίες μεταξύ της Ε.Ε. και του Κρεμλίνου, με τη συμμετοχή της ίδιας, του Εμανουέλ Μακρόν και του Πούτιν, θεωρώντας ότι η Συμφωνία του Μινσκ είχε πλέον χάσει την ισχύ της. Όπως είπε, «ένιωσα ότι ο Πούτιν δεν έπαιρνε πλέον στα σοβαρά τη Συμφωνία του Μινσκ και γι’ αυτό ήθελα ένα νέο σχήμα διαλόγου σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Ωστόσο, η πρωτοβουλία δεν προχώρησε ποτέ, καθώς, σύμφωνα με την ίδια, «οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία ήταν κάθετα αντίθετες, φοβούμενες ότι η Ευρώπη δεν θα είχε ενιαία στάση απέναντι στη Ρωσία».

Η πρώην καγκελάριος υπερασπίστηκε τη Συμφωνία του Μινσκ, η οποία υπογράφηκε το 2015 μετά από δική της διαμεσολάβηση, τονίζοντας ότι «έφερε μια σχετική ηρεμία για έξι χρόνια και έδωσε στην Ουκρανία τον χρόνο να οργανώσει τον στρατό της και να εξελιχθεί σε διαφορετική χώρα». Παράλληλα, απέδωσε μέρος της αποσταθεροποίησης και στην πανδημία του κορωνοϊού, λέγοντας πως «η έλλειψη φυσικών συναντήσεων, λόγω των υγειονομικών περιορισμών και της εμμονής του Πούτιν με την απομόνωση, οδήγησε τη Ρωσία σε πολιτική ριζοσπαστικοποίηση». Η Μέρκελ περιέγραψε τον Ρώσο πρόεδρο ως «άνθρωπο που έδινε πάντα σημασία στις προσωπικές σχέσεις», υπονοώντας ότι η απουσία άμεσου διαλόγου επί δύο χρόνια συνέβαλε στην αποτυχία της διπλωματίας. «Οι τηλεδιασκέψεις δεν ήταν αρκετές. Όταν δεν μπορείς να συναντηθείς, να διαβάσεις τις αντιδράσεις του άλλου, να χτίσεις εμπιστοσύνη, τότε δεν βρίσκεις νέους συμβιβασμούς», είπε χαρακτηριστικά.

Η γερμανική εφημερίδα BILD, σχολιάζοντας τη συνέντευξή της, σημείωσε πως «αυτό που δεν λέει η Μέρκελ είναι ότι στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Μινσκ, η Ρωσία προκάλεσε περισσότερους από 5.000 νεκρούς και τραυματίες Ουκρανούς στρατιώτες μεταξύ 2015 και 2021». Κατά την εφημερίδα, «η επιθετικότητα του Πούτιν δεν ξεκίνησε μετά το τέλος της θητείας της, αλλά συνέχισε αδιάκοπα σε χαμηλή ένταση όλα εκείνα τα χρόνια». Παράλληλα, το Politico υπενθυμίζει ότι την ίδια περίοδο, το 2021, ο τότε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και νυν πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, είχε χαρακτηρίσει την έγκριση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 ως «το μεγαλύτερο στρατηγικό λάθος» της Μέρκελ, κατηγορώντας την ότι υπονόμευσε την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης και ενίσχυσε τη Ρωσία.

Η συνέντευξη της πρώην καγκελαρίου έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη επαναξιολογεί τη στάση της απέναντι στη Μόσχα, ενώ τα σχόλιά της αναζωπυρώνουν τη συζήτηση για το αν η πολιτική κατευνασμού της Γερμανίας προς τη Ρωσία κατά την προηγούμενη δεκαετία διευκόλυνε τελικά την πορεία προς τον πόλεμο. Η Μέρκελ, ωστόσο, δείχνει να παραμένει σταθερή στη δική της οπτική: πως η διπλωματία απέτυχε όχι επειδή υπήρξε υπερβολική ανοχή προς τον Πούτιν, αλλά επειδή η Ευρώπη έχασε την ικανότητα να μιλά με μία φωνή.