Επανεκκίνηση στην οικοδομή: «Πράσινο φως» από το ΣτΕ για τον ΝΟΚ

Ύστερα από μήνες πλήρους στασιμότητας λόγω της ακύρωσης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), ο κλάδος των κατασκευών επιστρέφει σε τροχιά ανάπτυξης. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να εγκρίνει το Προεδρικό Διάταγμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανοίγει τον δρόμο για την έκδοση εκατοντάδων νέων οικοδομικών αδειών, βάζοντας τέλος στην παρατεταμένη αβεβαιότητα που είχε «παγώσει» την αγορά. Το ΣτΕ, η απόφαση του οποίου αναμένεται να καθαρογραφεί έως τον Νοέμβριο, έκρινε συνταγματικό το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου –το εργαλείο μέσω του οποίου οι οικοδομικές άδειες θα εκδίδονται υπό την προϋπόθεση καταβολής ενός ειδικού τέλους. Το ποσό αυτό θα αποδίδεται στους δήμους και θα χρηματοδοτεί δράσεις περιβαλλοντικής αντιστάθμισης, διαμορφώνοντας ένα νέο ισορροπημένο πλαίσιο ανάπτυξης.

Η θετική αυτή εξέλιξη έχει ήδη κινητοποιήσει την αγορά, ιδίως στη Θεσσαλονίκη, όπου οι νέες οικοδομές επικεντρώνονται στα ανατολικά προάστια (Θέρμη, Πυλαία, Καλαμαριά) αλλά και στα δυτικά (Εύοσμος, Σταυρούπολη). Το κέντρο της πόλης, ωστόσο, παραμένει περιορισμένο λόγω έλλειψης διαθέσιμων οικοπέδων. «Η αγορά χρειάζεται σταθερότητα και εμπιστοσύνη. Το νέο πλαίσιο ξεκαθαρίζει το τοπίο, αλλά απαιτείται συνολική νομοθετική επανεκκίνηση», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Ηλίας Περτζινίδης. Παρά το θετικό κλίμα, οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες. Το κόστος των οικοδομικών υλικών έχει αυξηθεί κατά 40%-50% σε σχέση με τα προ της ενεργειακής κρίσης επίπεδα, με αποτέλεσμα το καθαρό κατασκευαστικό κόστος να φτάνει πλέον τα 1.700 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Σε συνδυασμό με την άνοδο της τιμής της γης και την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, το τελικό κόστος ενός νεόδμητου διαμερίσματος αγγίζει τα 3.500 ευρώ/τ.μ., γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα αγοράς για μεγάλο μέρος των πολιτών.

Ο γραμματέας του Συνδέσμου Οικοδομικών Επιχειρήσεων Βορείου Ελλάδος, Θεόδωρος Λιόκας, υπογραμμίζει ότι «ο επενδυτής χρειάζεται σιγουριά· όταν καθυστερούν οι αποφάσεις, τα έργα ακυρώνονται. Το κράτος πρέπει να συντονίζει τα νομοθετήματα με τη δικαιοσύνη, αλλιώς χάνεται η εμπιστοσύνη». Μια σημαντική ανάσα για τον κλάδο αποτελεί η παράταση έως το τέλος του 2026 της αναστολής του ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές, μέτρο που μειώνει αισθητά το κόστος για τον αγοραστή και διατηρεί την αγορά σε κίνηση. Ενδεικτικά, ένα διαμέρισμα αξίας 200.000 ευρώ θα φορολογηθεί μόνο με φόρο μεταβίβασης 3%, μειώνοντας την τελική τιμή κατά περίπου 42.000 ευρώ.

Την ίδια ώρα, προχωρά το σχέδιο κοινωνικής αντιπαροχής, που στοχεύει στην παροχή προσιτής στέγης μέσω αξιοποίησης δημόσιων ακινήτων. Στον νομό Θεσσαλονίκης έχουν ήδη εντοπιστεί περίπου 40 διαθέσιμα ακίνητα, ανάμεσά τους το πρώην στρατόπεδο Ζιάκα και το οικόπεδο της Υφανέτ. Το μοντέλο προβλέπει ότι έως και το 30% των νέων κατοικιών θα διατίθεται με χαμηλό ενοίκιο ή με δυνατότητα αγοράς από νέα ζευγάρια και ευάλωτα νοικοκυριά, συνδυάζοντας κοινωνικό όφελος με αστική αναζωογόνηση. Η οικοδομή, ύστερα από μια δύσκολη περίοδο ακινησίας, δείχνει να επανεκκινεί δυναμικά. Όμως, η βιώσιμη αναγέννησή της θα εξαρτηθεί όχι μόνο από τη σταθερότητα του νέου θεσμικού πλαισίου, αλλά και από την ικανότητα της Πολιτείας να κρατήσει υπό έλεγχο το κόστος ζωής και να διασφαλίσει προσιτή κατοικία για όλους.