Αντισυνταγματική η απόφαση του δήμου Αθηναίων για τους όρους δόμησης

Το Συμβούλιο της Επικρατείας έβαλε τέλος στις κανονιστικές πρωτοβουλίες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης για ζητήματα που αφορούν τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης, κρίνοντας ότι τέτοιες αποφάσεις εκφεύγουν της αρμοδιότητάς τους και αντίκεινται στο Σύνταγμα. Συγκεκριμένα, το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ ακύρωσε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, με την οποία είχε ζητηθεί από τα στελέχη της υπηρεσίας δόμησης να μην εκδίδουν βεβαιώσεις όρων ή προεγκρίσεις δόμησης για κτίρια με ύψη μεγαλύτερα από όσα προβλέπει το βασιλικό διάταγμα της 30.8/9.9.1955 ή οι νεότερες ειδικές πολεοδομικές ρυθμίσεις.

Το ανώτατο δικαστήριο, με την απόφαση 1728/2025, έκρινε ότι οι δήμοι δεν διαθέτουν εξουσιοδότηση για να καθορίζουν κανονιστικά ζητήματα που σχετίζονται με την έκδοση οικοδομικών αδειών ή με τους εφαρμοστέους όρους δόμησης στις περιοχές τους. Όπως υπογράμμισε, το Σύνταγμα απαγορεύει τη μεταβίβαση τέτοιας αρμοδιότητας σε ΟΤΑ, καθώς οι όροι δόμησης ρυθμίζονται αποκλειστικά από την κεντρική διοίκηση. Η επίμαχη απόφαση του Δήμου Αθηναίων θεωρήθηκε ότι συνιστά παράνομη κανονιστική ρύθμιση, αφού επιχειρούσε να δεσμεύσει τη Διεύθυνση Δόμησης να απέχει από την έκδοση οικοδομικών αδειών καθ’ υπέρβαση συγκεκριμένου ύψους, χωρίς σχετική νομοθετική πρόβλεψη.

Συνεπώς, το ΣτΕ επικύρωσε την ακύρωσή της από τον Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, αποσαφηνίζοντας ότι μόνο η Πολιτεία έχει τη δυνατότητα να ορίζει ή να τροποποιεί τους όρους δόμησης και τις προϋποθέσεις έκδοσης οικοδομικών πράξεων. Η απόφαση θεωρείται κομβική για τη νομική τάξη στον πολεοδομικό σχεδιασμό, καθώς επαναβεβαιώνει τον ρόλο των ΟΤΑ ως εκτελεστικών και όχι ρυθμιστικών οργάνων στη διαδικασία έγκρισης οικοδομικών εργασιών.