Αθήνα: Μεγάλο πρόγραμμα συντήρησης υπαίθριων γλυπτών 2025

Ο Δήμος Αθηναίων αναβαθμίζει και εντείνει το πρόγραμμα συντήρησης και αποκατάστασης των υπαίθριων γλυπτών και μνημείων της πόλης. Οι στοχευμένες παρεμβάσεις του Δήμου έχουν ως στόχο να διαφυλάξουν και να αναδείξουν την πλούσια ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας.

Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, δήλωσε σχετικά, τονίζοντας την ανάγκη για συλλογική ευαισθητοποίηση:

«Ο σεβασμός για τον πολιτισμό ξεκινάει από τη συμπεριφορά μας στον δημόσιο χώρο. Δυστυχώς, εντοπίζουμε διαρκώς περιστατικά βανδαλισμού μνημείων σε πολύ κεντρικά σημεία της πόλης. Η αύξησή τους είναι ανησυχητική και υποδεικνύει μία τάση έλλειψης ευθύνης απέναντι στην ιστορία του τόπου μας. Από το σιντριβάνι της πλατείας Συντάγματος μέχρι τις προτομές στις γειτονιές, αποκαθιστούμε έργα που αποτελούν ζωντανά κομμάτια της ταυτότητας της Αθήνας. Έχουμε όλοι χρέος να φροντίζουμε και να σεβόμαστε την πολιτιστική μας κληρονομιά, αν θέλουμε να είμαστε υπερήφανοι για το παρελθόν αλλά και το παρόν μας».

Η Αντιδήμαρχος Αστικής Αναζωογόνησης και Ανθεκτικότητας, Μάρω Ευαγγελίδου, σημείωσε ότι η «Ευρωπαϊκή Ημέρα Συντήρησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στις 19 Οκτωβρίου, αποτελεί μια καλή αφορμή για να αναδείξουμε και να επικοινωνήσουμε το έργο που συντελείται καθημερινά για τη φροντίδα και την ανάδειξη των μνημείων της πόλης. Κάθε επέμβαση αποκατάστασης αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού που συνδέει την πολιτιστική κληρονομιά και τον δημόσιο χώρο με την καθημερινή ζωή της Αθήνας».

Από την πλευρά της, η Προϊσταμένη του Τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων, Ζέττα Αντωνοπούλου, εξήγησε την απαιτητική φύση του έργου:

«Η συντήρηση υπαίθριων γλυπτών αποτελεί μια σύνθετη και απαιτητική διαδικασία, που χρειάζεται επιστημονική τεκμηρίωση, εξειδικευμένες γνώσεις και συνέπεια. Γι’ αυτό πολλές φορές η αποκατάστασή τους είναι συχνά χρονοβόρα. Αρκετά από αυτά παρουσιάζουν σημάδια φθοράς λόγω παλαιότητας και περιβαλλοντικών παραγόντων, ενώ άλλα χρήζουν αποκατάστασης μετά από φαινόμενα βανδαλισμού και αναγραφές συνθημάτων».

Εργασίες Αποκατάστασης: Έργα που Ολοκληρώθηκαν εντός του 2025

Το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς εργάζεται συστηματικά, έχοντας ολοκληρώσει, μεταξύ άλλων, τις εξής σημαντικές παρεμβάσεις:

• Πλήρης αποκατάσταση του σιντριβανιού της πλατείας Συντάγματος βάσει μελέτης του Υπουργείου Πολιτισμού.
• Επαναχύτευση και επανατοποθέτηση της προτομής του Νίκου Καζαντζάκη στην οδό Ευελπίδων.
• Αφαίρεση χρωστικών από το άγαλμα του Σπύρου Λούη.
• Αποκατάσταση των μνημείων του Μπλόκου Δουργουτίου και του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.

Αντιμετώπιση Πρόσφατων Ζημιών:

Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το περιστατικό στη στήλη του Ίωνα Δραγούμη στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, η οποία υπέστη φθορές έπειτα από βανδαλισμό τον Αύγουστο. Οι εργασίες συντήρησης στο σύνολο της επιφάνειας αποσκοπούν στην πλήρη αποκατάσταση των αλλοιώσεων που φέρει το μάρμαρο. Αντίστοιχες περιπτώσεις εκτεταμένων φθορών παρουσιάζει το Μνημείο Πεσόντων Αεροπόρων στην πλατεία Καραϊσκάκη (Μεταξουργείο).

Προσεχείς Προγραμματισμένες Επεμβάσεις

Το προσεχές διάστημα έχουν προγραμματιστεί:

• Αποκατάσταση και καθαρισμός του αγάλματος της Εύας στην πλατεία Νικολοπούλου (Κυπριάδου).
• Αποκατάσταση των βάσεων των προτομών του Αθ. Λευκαδίτη (Λ. Αλεξάνδρας) και του Θ. Σκούρα (Κυψέλη), καθώς και της προτομής του Π. Γύπαρη (Τουρκοβούνια).
• Συντήρηση της μαρμάρινης αναμνηστικής πινακίδας της Μεγάλης του Γένους Σχολής (κοντά στο Χίλτον).

Επιπλέον, προετοιμάζονται πιο σύνθετες και μεγαλύτερης κλίμακας παρεμβάσεις, όπως η αποκατάσταση του μπρούτζινου έργου «Σήματα Δομών» του γλύπτη Κλεάρχου Λουκόπουλου στην πλατεία Βραζιλίας και του μαρμάρινου αγάλματος «Βόρειος Ήπειρος».

Η Αξία της Συντήρησης

Το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων συνεχίζει με συνέπεια το έργο της καταγραφής, τεκμηρίωσης και αποκατάστασης των μνημείων και των γλυπτών, διασφαλίζοντας τη συνέχεια της ιστορίας και τη μετάδοση της πολιτιστικής μνήμης. Είναι ζωτικής σημασίας να τονιστεί ότι η διαδικασία της συντήρησης περιλαμβάνει αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξη όχι μόνο της υλικής υπόστασης, αλλά και της αισθητικής, ιστορικής και συμβολικής αξίας κάθε έργου. Η συνολική διαδικασία συνοδεύεται πάντοτε από αναλυτική τεκμηρίωση της παθολογίας και των επεμβάσεων, συμβάλλοντας στη μακροπρόθεσμη έρευνα και κατανόηση της δημόσιας γλυπτικής κληρονομιάς της πόλης.