Σώτη Τριανταφύλλου για Πανεπιστήμια: Πλέον υπάρχουν μόνο οι πολύ καλοί και η μάζα που δεν ξέρει τίποτα για τίποτα

Για τη σημερινή εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων, αλλά και για ευρύτερα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, μίλησε η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου, επισημαίνοντας ότι το ακαδημαϊκό τοπίο έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Όπως ανέφερε, πλέον δεν υφίσταται ένας «μέσος όρος» φοιτητών, αλλά μια έντονη πόλωση ανάμεσα σε ελάχιστους ιδιαίτερα ικανούς και σε μια μεγάλη μάζα που στερείται βασικών γνώσεων. Αφορμή για τη συζήτηση αποτέλεσε η προσωπική της εμπειρία, καθώς –όπως αποκάλυψε– σπουδάζει για τρίτη φορά, εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο, σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με την ίδια, η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει διευκολυνθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε συχνά απουσιάζει η ουσιαστική ακαδημαϊκή πίεση. Οι εξετάσεις, όπως υποστήριξε, είναι σε πολλές περιπτώσεις χαμηλών απαιτήσεων, με αποτέλεσμα να εισέρχονται φοιτητές χωρίς τα απαραίτητα εφόδια για να ανταποκριθούν σε πανεπιστημιακές σπουδές.

Στο πλαίσιο αυτό, εξέφρασε την άποψη ότι το σύστημα εισαγωγής θα έπρεπε σταδιακά να αλλάξει, ώστε η πρόσβαση στο πανεπιστήμιο να συνδέεται περισσότερο με τη συνολική επίδοση στο σχολείο και λιγότερο με εξετάσεις που συχνά λειτουργούν τυπικά. Όπως σημείωσε, η απουσία απαιτήσεων δεν βοηθά ούτε τους φοιτητές ούτε την ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα. Με αφορμή το πρόσφατο βιβλίο της για την ιστορία του φασισμού, η συγγραφέας αναφέρθηκε και στη συχνή χρήση του όρου στον δημόσιο λόγο. Τόνισε ότι πρόκειται για ένα ιστορικά προσδιορισμένο φαινόμενο, το οποίο δεν μπορεί να αποσπάται από τις συνθήκες της εποχής του. Παράλληλα, επισήμανε ότι δεν είναι τυχαίο πως ο όρος επανέρχεται συχνά, καθώς πολλές σύγχρονες πολιτικές πρακτικές εμφανίζουν στοιχεία αυταρχισμού, βίας και απαξίωσης των δημοκρατικών θεσμών.

Αναφερόμενη στις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και ειδικότερα στη Γαλλία, υπογράμμισε ότι η άνοδος λαϊκιστικών και αυταρχικών δυνάμεων συνδέεται με πραγματικά προβλήματα, όπως η δυσκολία ένταξης μεγάλου αριθμού μεταναστών και οι εσωτερικές εντάσεις στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι η δημαγωγία, αν και βασικό χαρακτηριστικό του φασισμού, δεν ταυτίζεται αυτόματα με αυτόν. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στην πολιτική ορθότητα, εκφράζοντας την άποψη ότι ορισμένες παραχωρήσεις που γίνονται στο όνομά της οδηγούν σε αντιφάσεις με τις αρχές του Διαφωτισμού και του κοσμικού κράτους. Ως παράδειγμα ανέφερε τη Γαλλία, όπου –παρά το θεσμικό πλαίσιο– παρατηρούνται, όπως είπε, πρακτικές που αλλοιώνουν την ευρωπαϊκή πολιτισμική ταυτότητα. Τέλος, σχολιάζοντας τις εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, στάθηκε στον ρόλο της λεγόμενης «χαρισματικής ηγεσίας», την οποία χαρακτήρισε επικίνδυνη, καθώς μπορεί να χειραγωγεί τις μάζες. Υποστήριξε ότι το πολιτικό ύφος των τελευταίων ετών έχει επηρεάσει αρνητικά τους θεσμούς, με τη σιωπή ή τη συναίνεση μέρους του πολιτικού συστήματος να επιτείνει το πρόβλημα.