Τέμπη: Η πυρόσφαιρα, οι σκιές και η επιλεκτική αλήθεια

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις γύρω από την υπόθεση της τραγωδίας στα Τέμπη, καθώς κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν πως το αφήγημα περί συγκάλυψης έχει πλέον καταρρεύσει υπό το βάρος των τελευταίων αποκαλύψεων. Στο επίκεντρο της πολιτικής και επιστημονικής αντιπαράθεσης βρίσκεται το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, το οποίο καταρτίστηκε με αφορμή τη θεωρία περί «πυρόσφαιρας» – μια θεωρία που πλέον δέχεται καταιγισμό αμφισβητήσεων. Η αξιοπιστία του πορίσματος έχει τεθεί σε σοβαρή αμφισβήτηση, μετά τις επίσημες διαψεύσεις από τα πανεπιστήμια της Γάνδης και της Πίζας που αρνήθηκαν κάθε συμμετοχή ή συνεισφορά στο περιεχόμενο της έκθεσης. Οι εξελίξεις αυτές πυροδοτούν ερωτήματα για τον ρόλο της τριμελούς επιτροπής, αλλά και τη μεθοδολογία με την οποία εξήχθησαν συμπεράσματα που κυριάρχησαν επί μήνες στον δημόσιο διάλογο. Την ίδια ώρα, ο αναπληρωτής διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων επιμένει να προβάλλει την πιθανότητα ύπαρξης παράνομου υλικού, δίχως ωστόσο να στηρίζεται σε ανεξάρτητες μελέτες ή επιβεβαιωμένα επιστημονικά δεδομένα. Παρά τις αμφιβολίες που εκφράζονται πλέον ανοιχτά, αρνήθηκε να προτείνει νέα τεχνική αξιολόγηση από πανεπιστημιακούς φορείς, εγείροντας εύλογες υποψίες ως προς τα κίνητρα πίσω από την επιμονή του.

Ο Κώστας Λακαφώσης στο προσκήνιο 

Στο στόχαστρο βρίσκεται πλέον ο τεχνικός σύμβουλος Κώστας Λακαφώσης, με κυβερνητικές πηγές να ζητούν αποσαφηνίσεις για το κατά πόσο η επιτροπή αποδέχτηκε ή υιοθέτησε τις δικές του εκτιμήσεις ή εκείνες των συνεργατών του. Όπως αναφέρουν, η επιστημονική επάρκεια αυτών των συμβούλων αμφισβητείται ανοιχτά από συγγενείς θυμάτων, που μιλούν για αυθαίρετες ερμηνείες και σκοτεινούς ρόλους. Ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτά η μαρτυρία του καθηγητή Μπαρτ Μερσί στον ΑΝΤ1, ο οποίος με γραπτή του δήλωση ξεκαθάρισε ότι ουδέποτε είχε συνεργασία με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ και πως η μόνη επαφή του με την Ελλάδα ήταν μέσω του κ. Λακαφώση. Αποκάλυψε, δε, ότι η έκθεσή του δεν περιλήφθηκε καν στο τελικό πόρισμα του Οργανισμού. Η καταγγελία αυτή ενισχύει τα ερωτήματα για το πώς κατασκευάστηκε η θεωρία περί πυρόσφαιρας και ποιοι την υπέθαλψαν μεθοδικά.

Υπό αυτό το φως, κυβερνητικές πηγές εκτιμούν πως η παρέμβαση της Δικαιοσύνης είναι όχι μόνο αναγκαία, αλλά επιβεβλημένη. Ο Άρειος Πάγος καλείται να διερευνήσει σε βάθος αν έχουν τελεστεί αξιόποινες πράξεις ή αν παραβιάστηκε η επιστημονική δεοντολογία, καθώς πλέον μιλάμε για μια υπόθεση με ηθικές, νομικές και πολιτικές προεκτάσεις. Από το Μέγαρο Μαξίμου σημειώνεται, επίσης, ότι το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν κατέληξε ποτέ σε οριστικό συμπέρασμα για τα αίτια της πυρόσφαιρας. Αντιθέτως, βασίστηκε σε «πιθανολογήσεις», σε προσομοιώσεις που πρότειναν συγκεκριμένοι τεχνικοί σύμβουλοι και σε μεθοδολογία που αποδεικνύεται πλέον διάτρητη. «Η επιστημονική εγκυρότητα αυτών των εκτιμήσεων τίθεται σε απόλυτο έλεγχο», τονίζουν χαρακτηριστικά.

Ο Παπαδημητρίου υπό πίεση 

Ο απόηχος της υπόθεσης αγγίζει και τον πρόεδρο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, κ. Παπαδημητρίου, με την κριτική να εντείνεται για τη διαχείριση της έκθεσης. Ο Στέλιος Πέτσας δήλωσε ανοιχτά πως «δεν αρκεί η αφαίρεση της αναφοράς» και πως «όσοι ευθύνονται πρέπει να παραιτηθούν», φωτογραφίζοντας είτε τον ίδιο τον πρόεδρο είτε πρόσωπα που άσκησαν πίεση για την ενσωμάτωση αμφισβητούμενων εκτιμήσεων. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν προτίθεται – τουλάχιστον επί του παρόντος – να οδηγήσει τον κ. Παπαδημητρίου σε αποχώρηση. Δεν θέλει να κατηγορηθεί για παρέμβαση σε ανεξάρτητη αρχή, αν και αναγνωρίζει ότι οι χειρισμοί του δεν συνέβαλαν στη διαλεύκανση της υπόθεσης.

Εσωκομματικές αιχμές 

Η υπόθεση των Τεμπών εξακολουθεί να προκαλεί και εσωτερικές εντάσεις στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Ο πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής, Δημήτρης Μαρκόπουλος, επανήλθε με ανάρτηση αφήνοντας αιχμές για κυβερνητικά στελέχη που – όπως λέει – δεν στήριξαν τον αγώνα για την αναζήτηση της αλήθειας. Αν και δεν τον κατονομάζει, το βέλος δείχνει προς τον υπουργό Επικρατείας Άκη Σκέρτσο. «Πριν από έναν χρόνο, καμιά δεκαπενταριά βουλευτές μείναμε μόνοι να πολεμάμε απέναντι σε θεωρίες συνωμοσίας. Κάποιοι από τους δικούς μας κρύφτηκαν ή δήλωναν πως θα βγουν στους δρόμους κατά της κυβέρνησης», έγραψε χαρακτηριστικά, επαναφέροντας το ζήτημα των “κυβερνητικών illuminati”, που είχε θέσει σε προηγούμενη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επιχείρησε να ρίξει τους τόνους, παραδεχόμενος ότι η φράση του στον Alpha περί «όχι καλύτερης στιγμής της Βουλής» δεν ήταν εύστοχη.

Η τραγωδία στα Τέμπη δεν μπορεί και δεν πρέπει να μετατραπεί σε πεδίο πολιτικής εκμετάλλευσης, επικοινωνιακής χειραγώγησης ή προσωπικής προβολής. Όποιος επιχειρεί να χτίσει αφήγημα πάνω σε μισές αλήθειες, σε αμφίβολες μελέτες και σε «βολικές» εκτιμήσεις, δεν αναζητά δικαιοσύνη – αναζητά εξιλαστήρια θύματα ή πολιτικά οφέλη. Η Δικαιοσύνη οφείλει να μιλήσει με στοιχεία, όχι με υποθέσεις. Και η κοινωνία οφείλει να σταθεί απέναντι σε όσους εργαλειοποιούν την οδύνη. Δεν είναι δυνατόν να αποδεχόμαστε ως «αλήθεια» μόνο ό,τι ταιριάζει στο εκάστοτε αφήγημα. Η επιλεκτική ευαισθησία και η κατασκευή ενόχων με βάση τις εντυπώσεις δεν υπηρετούν ούτε τη μνήμη των θυμάτων, ούτε τη δημοκρατία. Η αλήθεια δεν έχει χορηγούς. Δεν προσαρμόζεται σε στόχους. Και – πάνω απ’ όλα – δεν ανήκει σε κανέναν. Ανήκει στους νεκρούς και σ’ εκείνους που ζητούν πραγματική δικαίωση, όχι σενάρια κατευθυνόμενης συγκίνησης.