Τα airbus καθηλώνονται: 6.000 αεροπλάνα πρέπει να αναβαθμίσουν λογισμικό

Μια κρίση άνευ προηγουμένου πλήττει τις διεθνείς αερομεταφορές, καθώς χιλιάδες αεροσκάφη της οικογένειας Airbus A320 καθηλώθηκαν ξαφνικά λόγω σοβαρής δυσλειτουργίας λογισμικού στους κρίσιμους υπολογιστές ελέγχου πτήσης. Το πρόβλημα εμφανίστηκε στη χειρότερη δυνατή στιγμή, στο αποκορύφωμα των εορταστικών ταξιδιών, προκαλώντας εκτεταμένες ακυρώσεις, καθυστερήσεις και αλυσιδωτές ανατροπές στα δρομολόγια αεροπορικών εταιρειών σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία. Η Airbus επιβεβαίωσε ότι περισσότερα από 6.500 αεροσκάφη A320 χρειάζονται άμεση αναβάθμιση λογισμικού, έπειτα από κατεπείγουσα οδηγία της EASA που απαιτεί η επιδιόρθωση να ολοκληρωθεί πριν από την επόμενη προγραμματισμένη πτήση. Η οδηγία χαρακτηρίζεται από ειδικούς ως εξαιρετικά αυστηρή, γεγονός που αντανακλά τον άμεσο κίνδυνο για την επιχειρησιακή ασφάλεια. Η αφορμή ήταν ένα περιστατικό της JetBlue στις 30 Οκτωβρίου, όταν Airbus A320 παρουσίασε ξαφνική απώλεια ύψους χωρίς καμία εντολή από το πλήρωμα, αναγκάζοντας το αεροσκάφος να προσγειωθεί εκτάκτως στην Τάμπα.

Η διερεύνηση αποκάλυψε δυσλειτουργία στον υπολογιστή ELAC 2, ο οποίος ελέγχει τις επιφάνειες πτήσης του αεροσκάφους. Σύμφωνα με την EASA, η έντονη ηλιακή ακτινοβολία αλλοίωσε κρίσιμα δεδομένα εισόδου, προκαλώντας λανθασμένη λειτουργία του συστήματος. Το ενδεχόμενο ανεξέλεγκτης κίνησης των επιφανειών ελέγχου θεωρήθηκε τόσο σοβαρό, ώστε οι αρχές ενεργοποίησαν άμεσα διαδικασίες προληπτικής καθήλωσης. Οι επιπτώσεις ήταν άμεσες και διεθνείς. Στη Λατινική Αμερική η Avianca ανακοίνωσε ότι επηρεάζεται το 70% του στόλου της και διέκοψε προσωρινά τις πωλήσεις εισιτηρίων. Στην Ασία η ANA ακύρωσε δεκάδες πτήσεις μέσα σε μία ημέρα, ενώ εταιρείες από την Κίνα έως τον Ειρηνικό κατέγραψαν εκτεταμένες καθυστερήσεις. Στην Ωκεανία οι Jetstar και Air New Zealand κατέβασαν στο έδαφος μέρος των A320 που χρησιμοποιούν, επιβαρύνοντας ήδη κορεσμένα αεροδρόμια. Στην Ευρώπη οι ρυθμιστικές αρχές ξεκαθάρισαν ότι αεροσκάφη χωρίς αναβάθμιση δεν θα επιτρέπεται να πετούν, ενώ εταιρείες όπως η British Airways αξιοποιούν το μεγάλο εύρος του στόλου τους για να απορροφήσουν τις διαταραχές.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι μετακινήσεις για την Ημέρα των Ευχαριστιών βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, 1.600 αεροσκάφη A320 χρειάζονται αναβάθμιση. Η American Airlines ανέφερε ότι έχει ήδη προχωρήσει στη διαδικασία για την πλειονότητα των αεροσκαφών της, ωστόσο το επιχειρησιακό βάρος στα αεροδρόμια παραμένει σημαντικό. Παρότι τα περισσότερα αεροσκάφη μπορούν να λάβουν την ενημέρωση λογισμικού μέσα σε λίγες ώρες, περίπου χίλια παλαιότερα A320 χρειάζονται πραγματική αντικατάσταση υλικού. Αυτό σημαίνει πολυήμερη καθήλωση και παρατεταμένη αναστάτωση στα δρομολόγια. Δεν είναι τυχαίο ότι η κρίση αυτή αναδεικνύει ξανά το αυξανόμενο βάρος του λογισμικού στη σύγχρονη αεροπορία, όπου η παραμικρή αστοχία σε ψηφιακό σύστημα μπορεί να προκαλέσει διεθνή αλυσιδωτή αντίδραση.

Σε αυτό το περιβάλλον ακραίας πίεσης, η Aegean εμφανίζεται θωρακισμένη. Η εταιρεία έχει ήδη ξεκινήσει την απαραίτητη αναβάθμιση στα δικά της αεροσκάφη Airbus A320, ακολουθώντας τις οδηγίες του κατασκευαστή, και σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις αναμένεται να αντιμετωπίσει μηδενικές ή ελάχιστες επιπτώσεις στο πτητικό της πρόγραμμα. Ακόμη και αν υπάρξουν μικρές καθυστερήσεις, θα περιοριστούν σε λίγες ώρες, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε όσα αεροσκάφη απαιτείται. Για τη μεγάλη πλειονότητα των αεροσκαφών διεθνώς, η επιδιόρθωση θα διαρκέσει περίπου τρεις ώρες, ενώ η EASA ορίζει ότι από τις 29 Νοεμβρίου τα αεροπλάνα μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες μόνο εφόσον έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση. Πτήσεις χωρίς επιβάτες θα επιτρέπονται αποκλειστικά για μεταφορά προς σταθμούς συντήρησης. Οι δύο στους τρεις χειριστές αναμένεται να επανέλθουν άμεσα στην προηγούμενη έκδοση λογισμικού, περιορίζοντας τον χρόνο εκτός υπηρεσίας. Το συμβάν της JetBlue, που οδήγησε στην πτώση ύψους και σε μεταφορά επιβατών στο νοσοκομείο, ήταν το καμπανάκι που αποκάλυψε την ευρύτερη ευπάθεια. Με 11.300 αεροσκάφη A320 να επιχειρούν παγκοσμίως, εκ των οποίων 6.440 αποτελούν το βασικό μοντέλο, η καθήλωση ακόμη και μέρους του στόλου έχει τεράστιο επιχειρησιακό αποτύπωμα.