Παναγία Παρισίων σήμερα: Ανοίγει ξανά μετά απο 5,5 χρόνια

O πλανήτης θα ρίξει μια πρώτη ματιά στη λαμπερή νέα Παναγία των Παρισίων σήμερα Παρασκευή, καθώς ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν πραγματοποιεί μια τηλεοπτική περιοδεία για να σηματοδοτήσει την επικείμενη επαναλειτουργία του καθεδρικού ναού. Πεντέμιση χρόνια μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2019, το γοτθικό κόσμημα του Παρισιού έχει διασωθεί και ανακαινιστεί- προσφέροντας στους επισκέπτες μια συναρπαστική οπτική απόλαυση, όπως υπόσχεται.

Ο πρόεδρος -συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μπριζίτ και τον αρχιεπίσκοπο του Παρισιού Λοράν Ούλριχ – ξεκινά ένα πρόγραμμα τελετών που κορυφώνεται με μια επίσημη «είσοδο» στον καθεδρικό ναό στις 7 Δεκεμβρίου και την πρώτη καθολική λειτουργία την επόμενη μέρα. Αφού του δείξουν τα κυριότερα σημεία της ανακαίνισης του κτηρίου των 700 εκατομμυρίων ευρώ -όπως η τεράστια ξύλινη οροφή που αντικατέστησε το μεσαιωνικό πλαίσιο που καταστράφηκε στη φωτιά – θα ευχαριστήσει περίπου 1.300 τεχνίτες και γυναίκες που θα συγκεντρωθούν στον Ναό. Το ανανεωμένο εσωτερικό της Παναγίας των Παρισίων έχει κρατηθεί αυστηρά μυστικό – με λίγες μόνο εικόνες που κυκλοφόρησαν όλα αυτά τα χρόνια να δείχνουν την πρόοδο των εργασιών ανακαίνισης.

Before (left) and after (right) of the interior of Notre Dame.

Modernists lost this battle, so instead of a glass spire and partially destroyed vaultings everything was reconstructed as it was. Architects, for example, made sure that the former Medieval assymetrics in the… pic.twitter.com/4FACuLXwTB

— Father V (@father_rmv) November 25, 2024

Αλλά οι άνθρωποι που βρέθηκαν στο εσωτερικό πρόσφατα λένε ότι η εμπειρία προκαλεί δέος, ο καθεδρικός ναός υψώνεται από μια νέα διαύγεια και φωτεινότητα που σηματοδοτούν μια έντονη αντίθεση με τη διάχυτη κατήφεια του παρελθόντος. Η λέξη που θα αποτυπώσει καλύτερα τη μέρα είναι η «λαμπρότητα»», είπε μία πηγή από το μέγαρο των Ηλυσίων που ασχολείται στενά με την αποκατάσταση. «Οι άνθρωποι θα ανακαλύψουν τη μεγαλοπρέπεια της κομμένης πέτρας, [η οποία είναι] άψογης λευκότητας όπως δεν έχει δει στον καθεδρικό ναό ίσως για αιώνες».

Η καταστροφική πυρκαγιά

Το βράδυ της 15ης Απριλίου 2019, οι θεατές σε όλο τον κόσμο παρακολούθησαν έκπληκτοι καθώς μεταδίδονταν ζωντανές εικόνες από τις φλόγες να απλώνονται κατά μήκος της οροφής του καθεδρικού ναού και στη συνέχεια -στην κορύφωση της πυρκαγιάς- το κωδωνοστάσιο του 19ου αιώνα να πέφτει στο έδαφος. Ο καθεδρικός ναός -η δομή του οποίου ήταν ήδη αιτία ανησυχίας πριν από την κόλαση φωτιάς – υποβαλλόταν σε εξωτερική ανακαίνιση εκείνη την εποχή. Ανάμεσα στις θεωρίες για την αιτία της πυρκαγιάς είναι ένα τσιγάρο που άφησε ένας εργάτης ή μια ηλεκτρική βλάβη. Περίπου 600 πυροσβέστες έδιναν μάχη με τις φλόγες για 15 ώρες. Κάποια στιγμή, υπήρχε ο φόβος ότι οι οκτώ καμπάνες στον βόρειο πύργο κινδύνευαν να πέσουν, κάτι που θα είχε καταρρίψει τον ίδιο τον πύργο, και πιθανώς μεγάλο μέρος των τειχών του καθεδρικού ναού. Στο τέλος η δομή σώθηκε. Αυτό που καταστράφηκε ήταν το κωδωνοστάσιο, τα ξύλινα δοκάρια της οροφής (γνωστά ως «δάσος») και η πέτρινη καμάρα πάνω από το κέντρο του εγκάρσιου και τμήμα του σηκού. Υπήρξαν επίσης μεγάλες ζημιές από πτώση ξύλων και τοιχοποιίας και από νερό από πυροσβεστικά λάστιχα.

The walls of Notre Dame, set to reopen on December 8, got their initial brightness back after its restoration following the 2019 firepic.twitter.com/YMq491Eehd

— Massimo (@Rainmaker1973) November 26, 2024

Ευτυχώς αυτά που σώθηκαν ήταν πολύ περισσότερα – συμπεριλαμβανομένων όλων των βιτρώ, των περισσότερων αγαλμάτων και έργων τέχνης όπως το ιερό στέμμα των αγκαθιών. Το όργανο – το δεύτερο μεγαλύτερο στη Γαλλία – επηρεάστηκε άσχημα από τη σκόνη και τον καπνό, αλλά επισκευάστηκε. Οι κληρικοί του καθεδρικού ναού γιόρτασαν επίσης ορισμένα «θαύματα» – θαυματουργούς επιζώντες. Δεκαέξι ογκώδη χάλκινα αγάλματα των Αποστόλων και των Ευαγγελιστών, που περιέβαλλαν το κωδωνοστάσιο, κατεβάστηκαν για ανακαίνιση μόλις τέσσερις ημέρες πριν από την πυρκαγιά. Αφού επιθεώρησε την καταστροφή την επόμενη μέρα, ο Μακρόν έδωσε αυτό που σε πολλούς φαινόταν βιαστική υπόσχεση εκείνη την εποχή: να ανοίξει ξανά η Παναγία των Παρισίων για τους επισκέπτες εντός πέντε ετών.

Ένας δημόσιος φορέας για τη διαχείριση του έργου δημιουργήθηκε με νόμο και η έκκληση για χρηματοδότηση έφερε άμεση απάντηση. Συνολικά συγκεντρώθηκαν 846 εκατ. ευρώ, πολλά από μεγάλους χορηγούς αλλά και από εκατοντάδες χιλιάδες μικρούς δωρητές. Η ευθύνη για το έργο δόθηκε στον Jean-Louis Georgelin, ένα στρατηγό που συμμεριζόταν την ανυπομονησία του Μακρόν να αποκαταστήσει την «κληρονομιά». «Έχουν συνηθίσει να ασχολούνται με φρεγάτες. Αυτό είναι ένα αεροπλανοφόρο», είπε. Είχε πίστη για την αναμφισβήτητη επιτυχία του έργου, αλλά πέθανε σε ένα ατύχημα στα Πυρηναία τον Αύγουστο του 2023 και αντικαταστάθηκε από τον Philippe Jost.

Υπολογίζεται ότι 2.000 κτίστες, ξυλουργοί, αναστηλωτές, στεγαστές, εργάτες χυτηρίων, ειδικοί τέχνης, γλύπτες και μηχανικοί εργάστηκαν στο έργο – παρέχοντας τεράστια ώθηση στις γαλλικές τέχνες και χειροτεχνίες. Πολλά επαγγέλματα – όπως η λιθοτεχνία – έχουν δει μεγάλη αύξηση στις μαθητευόμενες ως αποτέλεσμα της δημοσιότητας. Ο Μακρόν προσπάθησε να κάνει την ανακαίνιση της Παναγίας των Παρισίων θέμα και σύμβολο. Έχει εμπλακεί στενά με το έργο και επισκέφτηκε τον καθεδρικό ναό αρκετές φορές. Σε μια στιγμή που η δημοτικότητά του βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα -μετά την ήττα στς βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου- η επαναλειτουργία είναι μια πολύ αναγκαία τόνωση του ηθικού. Κάποιοι είπαν ότι θέλησε να κλέψει τα φώτα της δημοσιότητας οργανώνοντας την τελετή της Παρασκευής – επίσημα για να σηματοδοτήσει το τέλος του έργου – μια εβδομάδα πριν από την επίσημη επαναλειτουργία. Σημαίνει ότι οι πρώτες, πολυαναμενόμενες εικόνες του εσωτερικού θα επικεντρωθούν επίσης αναπόφευκτα σε αυτόν.

Απαντώντας, οι αξιωματούχοι των Ηλυσίων επισημαίνουν ότι ο καθεδρικός ναός -όπως όλα τα γαλλικά θρησκευτικά κτήρια βάσει νόμου του 1905- ανήκει στο κράτος, με την Καθολική Εκκλησία να είναι ο «εξουσιοδοτημένος χρήστης» και ότι χωρίς την ταχεία κινητοποίηση του Μακρόν, το έργο δεν θα είχε ολοκληρωθεί ποτέ τόσο γρήγορα. «Πριν από πέντε χρόνια όλοι πίστευαν ότι η υπόσχεση του προέδρου θα ήταν δύσκολο να τηρηθεί», λένε πηγές των Ηλυσίων. «Σήμερα έχουμε την απόδειξη όχι μόνο ότι ήταν δυνατό – αλλά ότι ήταν κατά βάθος αυτό που όλοι ήθελαν διακαώς. «Αυτό που θα δουν οι άνθρωποι [στη νέα Παναγία των Παρισίων] είναι το μεγαλείο και η δύναμη της συλλογικής βούλησης – à la française».