Ξένα Πανεπιστήμια Ελλάδα: Ακαδημαϊκή επένδυση με οικονομικό αποτύπωμα δισεκατομμυρίων

Μια νέα, δυναμική σελίδα για την ελληνική οικονομία και την τριτοβάθμια εκπαίδευση ανοίγει η εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, σύμφωνα με την εκτενή μελέτη επιπτώσεων που εκπόνησε η Deloitte για λογαριασμό του Ινστιτούτου Δημοσιονομικών και Οικονομικών Μελετών (ΙΔΟΜ). Η ανάλυση αποκαλύπτει όχι μόνο την τεράστια οικονομική δυναμική που απελευθερώνει η μεταρρύθμιση, αλλά και τη στρατηγική της σημασία για την επιστροφή ανθρώπινου κεφαλαίου, την ανάσχεση του brain drain και την ενίσχυση του ακαδημαϊκού ανταγωνισμού.

Με βάση τον Ν. 5094/2024, θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων (ΝΠΠΕ), τα οποία θα λειτουργούν υπό αυστηρό εποπτικό και ακαδημαϊκό έλεγχο. Μέχρι το τέλος Μαρτίου είχαν ήδη κατατεθεί 13 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 12 αφορούν την ακαδημαϊκή χρονιά 2025-2026. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία, η Κύπρος και η Αυστραλία έχουν μετατρέψει την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης, προσελκύοντας χιλιάδες διεθνείς φοιτητές. Στην Ελλάδα, πάνω από 40.000 φοιτητές επιλέγουν να σπουδάσουν στο εξωτερικό κάθε χρόνο, με σημαντικό οικονομικό κόστος για τις οικογένειες και την εθνική οικονομία.

Η μελέτη της Deloitte εκτιμά ότι σε πενταετή ορίζοντα θα λειτουργούν 18 παραρτήματα πανεπιστημίων, τα οποία θα προσελκύσουν 58.800 φοιτητές συνολικά – εκ των οποίων περίπου 16.400 θα είναι αλλοδαποί. Η συνεισφορά τους στο ΑΕΠ θα αγγίξει το 0,7% (€2,1 δισ.) σε ετήσια βάση, ενώ σε δεκαετή περίοδο μπορεί να φθάσει το 1,5% (€5,1 δισ.). Συνολικά, το οικονομικό όφελος προβλέπεται να ξεπεράσει τα €10,2 δισ. σε παραγόμενο προϊόν, με €1,9 δισ. κρατικά έσοδα και 73.500 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης (FTEs), άμεσα και έμμεσα.

Η λειτουργία των ΝΠΠΕ προσφέρει πολυδιάστατα οφέλη:

• Αποτροπή εκροής συναλλάγματος: Εάν μειωθεί ο αριθμός των Ελλήνων που σπουδάζουν στο εξωτερικό, το κράτος μπορεί να αποτρέψει απώλειες έως και €1,2 δισ. ετησίως.

• Προσέλκυση διεθνών φοιτητών: Οι αλλοδαποί φοιτητές μπορούν να φέρουν στην ελληνική οικονομία €286 εκατ. τον 5ο χρόνο λειτουργίας.

• Αναχαίτιση brain drain και επαναπατρισμός επιστημόνων: Δημιουργείται ευνοϊκό έδαφος για την επιστροφή ακαδημαϊκών και την ενίσχυση του εξειδικευμένου προσωπικού.

• Ενίσχυση του ακαδημαϊκού ανταγωνισμού και καινοτομίας: Η παρουσία υψηλών προδιαγραφών ιδρυμάτων μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός αναβάθμισης της ποιότητας και στα δημόσια πανεπιστήμια.

Ο πρόεδρος του ΙΔΟΜ, Τάσος Αβραντίνης, έκανε λόγο για «ιστορική μεταρρύθμιση που δημιουργεί έναν καινούργιο, δυναμικό κλάδο στην οικονομία». Όπως σημείωσε, η Ελλάδα εντάσσεται πλέον στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ακαδημαϊκό Χάρτη με όρους ισότητας και ανταγωνισμού. Ο Σωτήρης Μπατζιάς, Partner της Deloitte, επεσήμανε ότι χώρες που υιοθέτησαν έγκαιρα μοντέλα μη κρατικής εκπαίδευσης απέκτησαν ισχυρούς πυλώνες καινοτομίας. Η Ελλάδα, όπως δήλωσε, έχει την ευκαιρία να μετατρέψει τον τομέα της εκπαίδευσης σε δομικό κομμάτι του αναπτυξιακού της μοντέλου.