Θεσσαλονίκη: Χιλιάδες Τούρκοι επισκέπτες στο Τουρκικό Προξενείο
Χιλιάδες Τούρκοι εκδρομείς βρίσκονται σήμερα στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή την 86η επέτειο, από το θάνατο του Κεμάλ Μουσταφά. Αυτήν την ώρα πραγματοποιείται τελετή μνήμης στο σπίτι όπου γεννήθηκε ο ιστορικός ηγέτης της χώρας τους και στεγάζεται το προξενείο της Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη.Για το λόγο αυτό, κλειστή είναι για τους οδηγούς η οδός Αποστόλου Παύλου, ενώ τα τουριστικά λεωφορεία με τα οποία έχουν φτάσει οι Τούρκοι εκδρομείς στην πόλη, είναι σταθμευμένα και στα δύο ρεύματα της οδού Αγίου Δημητρίου, μέχρι το ύψος του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών του ΑΠΘ.Αλήθειες και ψέματα για το σπίτι του Κεμάλ στη ΘεσσαλονίκηΠρόβλημα βεβαίως υπάρχει από την έκθεση τεκμηρίωσης της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία προτείνει τον χαρακτηρισμό της οικίας-μουσείου, ως “μνημείου”, επικαλούμενη, μεταξύ άλλων, την ιστορική σημασία της.Κατ’ αρχάς είναι απαράδεκτος ο χαρακτηρισμός από Έλληνες, του Μουσταφά Κεμάλ ως “Ατατούρκ”, που σημαίνει “ο Τούρκος πατέρας μας”. Πρόκειται για το ίδιο λάθος που κάνουν κάποιοι αποκαλώντας τον Χίτλερ “Φύρερ” και τον Μουσολίνι “Ντούτσε”, που σημαίνουν “αρχηγός”. Εκτός και αν έχουν αρχηγό τον Χίτλερ, όπως άλλοι θεωρούν πατέρα (ατατούρκ) τον Μουσταφά Κεμάλ.Φωνάζουν οι λόγιοι Πόντιοι επ’ αυτού εδώ και χρόνια, αλλά σε ώτα μη ακουόντων. Για την ιστορία, κατά τους βιογράφους του, ούτε Κεμάλ λεγόταν, Μουσταφά Ριζά ήταν το όνομά του και το άλλαξε, αλλ’ αυτό είναι λεπτομέρεια.Οι ίδιοι οι βιογράφοι του, που ποτέ μέχρι σήμερα οι Τούρκοι δεν αμφισβήτησαν την εγκυρότητά τους, φέρουν ως τόπο της γέννησής του τον οικισμό Χρυσαυγή της επαρχίας Λαγκαδά. Στο οικόπεδο που βρίσκεται το τουρκικό Προξενείο, ήταν ένα σπιτάκι της θείας του, που είναι αυτό που βρίσκεται πίσω από το Προξενείο, όχι το ίδιο το κτήριο του Προξενείου.Το κτήριο που φέρεται λανθασμένα ως σπίτι του Κεμάλ, ήταν ιδιοκτησία ενός Αρβανίτη που το αγόρασε από κάποιον Γεωργαλά. Καμιά σχέση με το σπιτάκι της θείας του Κεμάλ. Ακόμη κι αν ήταν αλήθεια ότι γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι αυτή η κατοικία.Χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, λοιπόν, λόγω της “ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και ιστορικής σημασίας του”. Ως προς την αρχιτεκτονική σημασία, δεν είμαι ειδικός, αισθητικά μου αρέσει το κτίσμα του Προξενείου, και δέχομαι φυσικά το επιχείρημα ότι «αποτελεί σήμερα ένα από τα μοναδικά και ελάχιστα διασωζόμενα δείγματα παραδοσιακής οικίας του τέλους του 19ου αιώνα στις νοτιοανατολικές παρυφές της Άνω Πόλης». Εφ’ όσον είναι έτσι, να διασωθεί το κτίσμα.Το δεύτερο σκέλος όμως της γνωμοδότησης, φοβούμαι ότι έχει πολιτικό κριτήριο. Ότι δηλαδή έχει ιστορική σημασία διότι “συνδέεται με μια ιστορική προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας”. Τι θα πει προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας. Ο Καντάφι ήταν τέτοια προσωπικότητα; Ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν; Ο Μπιν Λάντεν; Ο Άσαντ της Συρίας; Τι θα πει λοιπόν προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας; Ο όρος “προσωπικότητα” σημαίνει την ψυχολογική, ηθική και πνευματική οντότητα, την ατομικότητα δηλαδή. Κι αυτή μπορεί να έχει θετικές ή αρνητικές εκφάνσεις.Έχοντας ίσως αδυναμία η Εφορεία να τεκμηριώσει τη γνωμοδότησή της, φέρει ως επιχείρημα δημοσίευμα εποχής και ειδικότερα από άρθρο στον τοπικό Τύπο (εφημ. “Μακεδονία”, Σεπτέμβριος 1936). Και λέγει η Εφορεία ότι «Στο εν λόγω άρθρο αναφέρεται ρητώς ότι το κτίριο επί της οδού Αποστόλου Παύλου 75 αποτελεί την “οικίαν εις ην εγεννήθη ο Πρόεδρος της τουρκικής Δημοκρατίας Κεμάλ Ατατούρκ”». Από πότε ένα δημοσίευμα εφημερίδας είναι αρκετό για να αποτελέσει πηγή επιστημονικής τεκμηρίωσης; Ποια βιβλία μελέτησαν και βρήκαν ότι έτσι έχουν τα πράγματα;Και με δική μας αναγνώριση, στέλνονται και τα μουσουλμανόπαιδα της Θράκης κατ’ έτος, να επισκεφθούν το σπίτι του “Πατέρα τους”. Και ο Ερντογάν επιχαίρει, για την ταύτιση της Θεσσαλονίκης με ιστορικές στιγμές του τουρκισμού. Αν δεν προλάβει να διαλύσει την Τουρκία με τον μεγαλοϊδεατισμό του, θα πληρώσουμε την τουρκολαγνεία πολλών εξ ημών.
Για το λόγο αυτό, κλειστή είναι για τους οδηγούς η οδός Αποστόλου Παύλου, ενώ τα τουριστικά λεωφορεία με τα οποία έχουν φτάσει οι Τούρκοι εκδρομείς στην πόλη, είναι σταθμευμένα και στα δύο ρεύματα της οδού Αγίου Δημητρίου, μέχρι το ύψος του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών του ΑΠΘ.
Πρόβλημα βεβαίως υπάρχει από την έκθεση τεκμηρίωσης της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία προτείνει τον χαρακτηρισμό της οικίας-μουσείου, ως “μνημείου”, επικαλούμενη, μεταξύ άλλων, την ιστορική σημασία της.
Κατ’ αρχάς είναι απαράδεκτος ο χαρακτηρισμός από Έλληνες, του Μουσταφά Κεμάλ ως “Ατατούρκ”, που σημαίνει “ο Τούρκος πατέρας μας”. Πρόκειται για το ίδιο λάθος που κάνουν κάποιοι αποκαλώντας τον Χίτλερ “Φύρερ” και τον Μουσολίνι “Ντούτσε”, που σημαίνουν “αρχηγός”. Εκτός και αν έχουν αρχηγό τον Χίτλερ, όπως άλλοι θεωρούν πατέρα (ατατούρκ) τον Μουσταφά Κεμάλ.
Φωνάζουν οι λόγιοι Πόντιοι επ’ αυτού εδώ και χρόνια, αλλά σε ώτα μη ακουόντων. Για την ιστορία, κατά τους βιογράφους του, ούτε Κεμάλ λεγόταν, Μουσταφά Ριζά ήταν το όνομά του και το άλλαξε, αλλ’ αυτό είναι λεπτομέρεια.
Οι ίδιοι οι βιογράφοι του, που ποτέ μέχρι σήμερα οι Τούρκοι δεν αμφισβήτησαν την εγκυρότητά τους, φέρουν ως τόπο της γέννησής του τον οικισμό Χρυσαυγή της επαρχίας Λαγκαδά. Στο οικόπεδο που βρίσκεται το τουρκικό Προξενείο, ήταν ένα σπιτάκι της θείας του, που είναι αυτό που βρίσκεται πίσω από το Προξενείο, όχι το ίδιο το κτήριο του Προξενείου.
Το κτήριο που φέρεται λανθασμένα ως σπίτι του Κεμάλ, ήταν ιδιοκτησία ενός Αρβανίτη που το αγόρασε από κάποιον Γεωργαλά. Καμιά σχέση με το σπιτάκι της θείας του Κεμάλ. Ακόμη κι αν ήταν αλήθεια ότι γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι αυτή η κατοικία.
Χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, λοιπόν, λόγω της “ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και ιστορικής σημασίας του”. Ως προς την αρχιτεκτονική σημασία, δεν είμαι ειδικός, αισθητικά μου αρέσει το κτίσμα του Προξενείου, και δέχομαι φυσικά το επιχείρημα ότι «αποτελεί σήμερα ένα από τα μοναδικά και ελάχιστα διασωζόμενα δείγματα παραδοσιακής οικίας του τέλους του 19ου αιώνα στις νοτιοανατολικές παρυφές της Άνω Πόλης». Εφ’ όσον είναι έτσι, να διασωθεί το κτίσμα.
Το δεύτερο σκέλος όμως της γνωμοδότησης, φοβούμαι ότι έχει πολιτικό κριτήριο. Ότι δηλαδή έχει ιστορική σημασία διότι “συνδέεται με μια ιστορική προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας”. Τι θα πει προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας. Ο Καντάφι ήταν τέτοια προσωπικότητα; Ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν; Ο Μπιν Λάντεν; Ο Άσαντ της Συρίας; Τι θα πει λοιπόν προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας; Ο όρος “προσωπικότητα” σημαίνει την ψυχολογική, ηθική και πνευματική οντότητα, την ατομικότητα δηλαδή. Κι αυτή μπορεί να έχει θετικές ή αρνητικές εκφάνσεις.
Έχοντας ίσως αδυναμία η Εφορεία να τεκμηριώσει τη γνωμοδότησή της, φέρει ως επιχείρημα δημοσίευμα εποχής και ειδικότερα από άρθρο στον τοπικό Τύπο (εφημ. “Μακεδονία”, Σεπτέμβριος 1936). Και λέγει η Εφορεία ότι «Στο εν λόγω άρθρο αναφέρεται ρητώς ότι το κτίριο επί της οδού Αποστόλου Παύλου 75 αποτελεί την “οικίαν εις ην εγεννήθη ο Πρόεδρος της τουρκικής Δημοκρατίας Κεμάλ Ατατούρκ”». Από πότε ένα δημοσίευμα εφημερίδας είναι αρκετό για να αποτελέσει πηγή επιστημονικής τεκμηρίωσης; Ποια βιβλία μελέτησαν και βρήκαν ότι έτσι έχουν τα πράγματα;
Και με δική μας αναγνώριση, στέλνονται και τα μουσουλμανόπαιδα της Θράκης κατ’ έτος, να επισκεφθούν το σπίτι του “Πατέρα τους”. Και ο Ερντογάν επιχαίρει, για την ταύτιση της Θεσσαλονίκης με ιστορικές στιγμές του τουρκισμού. Αν δεν προλάβει να διαλύσει την Τουρκία με τον μεγαλοϊδεατισμό του, θα πληρώσουμε την τουρκολαγνεία πολλών εξ ημών.
