Σπάνε τα κοντέρ με 234.000 αιτήσεις τα προγράμματα εξοικονόμησης

Μάρ 22, 2025 - 09:30

0 27

Σπάνε τα κοντέρ με 234.000 αιτήσεις τα προγράμματα εξοικονόμησης

Κάθε προηγούμενο ξεπερνά ο ρυθμός με τον οποίο τρέχουν τα δύο πιο «λαϊκά» προγράμματα εξοικονόμησης, αναδεικνύοντας την τεράστια ζήτηση για αναβαθμίσεις πεπαλαιωμένων κατοικιών και αλλαγή εξοπλισμού θέρμανσης, την ανάγκη εξεύρεσης νέων πόρων και τις αιτίες για τις οποίες η ηγεσία του ΥΠΕΝ έδωσε παράταση ενός περίπου μηνός (https://energypress.gr/news/ypen-paratasi-ypobolis-aitiseon-se-epta-programmata-energeiakis-anabathmisis).

Αθροίζοντας τις μέχρι τώρα αιτήσεις για αγορά θερμοσίφωνα και αντλίας, καθώς και για το «Εξοικονομώ 2025», προκύπτει το θηριώδες νούμερο των 234.000 αιτήσεων, που αυξάνεται με ρυθμό… 3.000 την ημέρα, όντας πολλαπλάσιο όσων μπορούν να καλύψουν οι υφιστάμενοι προϋπολογισμοί. Αμφότερα τα προγράμματα έχουν ένα αρχικό μπάτζετ της τάξης των 700 εκατ ευρώ.

Απ’ αυτά τα αιτήματα, η μερίδα του λέοντος αφορά το «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα» (147.000) και τα υπόλοιπα το «Εξοικονομώ» (87.000), με δεκάδες χιλιάδες να μην έχουν προλάβει να τα οριστικοποιήσουν και να τα εντάξουν στο σύστημα, όπως έχουν ενημερώσει οι μηχανικοί τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου, γεγονός που επέβαλε και την απόφαση να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία.

Από τη μια τα μηνύματα της αγοράς και ο κίνδυνος να μην προλάβουν να υποβληθούν αιτήσεις για τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία και από την άλλη το χαμηλό ενδιαφέρον που υπήρξε για άλλα προγράμματα (ΔΕΥΑ, ορεινά καταλύμματα, «Αθηνά», «Φοίβος»), ήταν οι λόγοι που επέβαλαν την ανάγκη μιας οριζόντιας παράτασης ενός περίπου μηνός.

Τόσο για το «Εξοικονομώ 2025», με τη καταληκτική ημερομηνία να μετατίθεται για τις 13 Απριλίου, όσο και για αυτό που αφορά θερμοσίφωνες και αντλίες, που παίρνει παράταση ως τις 30 Απριλίου, μαζί με τα υπόλοιπα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης (ΟΤΑ, τουρισμός, για δημοτικά – νηπιαγωγεία, κλπ), συνολικού προυπολογισμού 1 δισ ευρώ, τα οποία είχαν προκηρυχθεί στις αρχές του έτους.

Τα ίδια ταχεία αντανακλαστικά υποδηλώνει και η προσπάθεια να αναζητηθούν νέα κεφάλαια από το ΕΣΠΑ και άλλα ευρωπαϊκά ταμεία, χωρίς να είναι ακόμη σαφές τι περιθώρια υπάρχουν για να βρεθούν νέοι πόροι και κατά πόσο η Κομισιόν θα εγκρίνει ανακατανομή κονδυλίων από προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι ωστόσο βέβαιο ότι όπου είναι εφικτό να αξιοποιηθούν ευρωπαικά κεφάλαια, αυτό θα γίνει, όπως διαμηνύουν πηγές κοντά στο νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Στ. Παπασταύρου.

Εξοικονομώ: 87.000 αιτήσεις, 24.000 οι οριστικές

Στη περίπτωση για παράδειγμα του «Εξοικονομώ 2025», δύο ημέρες πριν τη λήξη της αρχικής προθεσμίας (έληγε σήμερα 20 Μαρτίου), είχαν οριστικοποιηθεί 24.262 αιτήσεις, εκ των οποίων το 60% αφορά αυτές ακριβώς τις ειδικές κατηγορίες στις οποίες στοχεύει το πρόγραμμα. Τους πληγέντες των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία και τους σεισμόπληκτους στο Αρκαλοχώρι Κρήτης (8.372 αιτήσεις), τις οικογένειες με μέλος ή μέλη ΑμεΑ (3.385) και τα ευάλωτα νοικοκυριά (3.002).

Στο σύστημα ωστόσο βρίσκονταν ακόμη πάνω από 62.000, που για κάποιο λόγο δεν έχουν μέχρι σήμερα ολοκληρωθεί, δηλαδή κατατεθεί οριστικά.

Κρίνοντας από την εμπειρία των παλαιότερων «Εξοικονομώ», περίπου τα 2/3 όσων ξεκινούν να κάνουν αίτηση, τελικά την ολοκληρώνουν. Αυτό σημαίνει ότι δυνητικά θα μπορούσαν να προστεθούν στις ήδη οριστικοποιημένες αιτήσεις, επιπλέον 40.000.

Αλλά με βάση τον αρχικό προυπολογισμό των 396 εκατ. ευρώ και με δεδομένο ότι η μέση επιδότηση υπολογίζεται στα 20.000 ευρώ, υπολογίζεται ότι μπορούν να καλυφθούν γύρω στις 20.000 αιτήσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που επιχειρείται να εξασφαλιστούν επιπλέον ευρωπαϊκοί πόροι για επέκταση του προγράμματος στο βαθμό φυσικά των δημοσιονομικών περιθωρίων.

Ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι που να μπορούν να καλύψουν το σύνολο του ενδιαφέροντος προφανώς και δεν υπάρχουν, όπως είχε κάνει σαφές και ο πρώην υπουργός ΠΕΝ, Θόδωρος Σκυλακάκης.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο προκάτοχος του κ. Παπασταύρου, είχε καταστήσει σαφές ότι τυχόν επέκταση των προγραμμάτων θα αφορά στοχευμένες περιοχές (π.χ. Θεσσαλία) και κατηγορίες νοικοκυριών με αυξημένες ανάγκες, όπως τα ευάλωτα, όπου ήδη στη περίπτωση του «Εξοικονομώ 2025», οι αιτήσεις καλύπτουν πλέον το 60% επί του συνόλου.

Αντλίες, θερμοσίφωνες: 147.000 υποβληθείσες αιτήσεις

Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα το ενδιαφέρον σπάει όλα τα κοντέρ, καθώς δύο πάντα μέρες πριν την ανακοίνωση της παράτασης, είχαν κατατεθεί συνολικά 147.041 αιτήσεις. Από αυτές οι 90.788 αφορούν την αντικατάσταση παλαιού ηλιακού θερμοσίφωνα με καινούργιου και οι 56.253 αγορά αντλίας θερμότητας.

Είναι μια αναλογία 60/40, όταν οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούσαν για ένα 90/10. Στη πράξη αυτό σημαίνει ότι υποβλήθηκαν πολύ περισσότερα αιτήματα επιδότησης των πολύ ακριβότερων αντλιών έναντι εκείνων για τους φθηνότερους ηλιακούς. Κρίνοντας από το διαθέσιμο προϋπολογισμό των 223 εκατ ευρώ, εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθούν περίπου 70.000 αιτήματα, δηλαδή γύρω στα μισά. Και εδώ καταβάλλεται προσπάθεια να αντληθούν πόροι από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα ή νέα ευρωπαϊκά ταμεία.

Κοινός παρονομαστής για αμφότερα τα προγράμματα είναι το τεράστιο ενδιαφέρον, μεγάλος αντίπαλος του οποίου είναι τα πεπερασμένα δημοσιονομικά περιθώρια. Στη πράξη αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν εξασφαλιστούν περαιτέρω κονδύλια, το «παράθυρο» σταδιακά κλείνει και οι όποιοι τυχόν νέοι γύροι προγραμμάτων θα έχουν αντικειμενικά όλο και πιο απαιτητικές και αυστηρές προϋποθέσεις συμμετοχής και ενδεχομένως χαμηλότερα ποσά επιδοτήσεων, από τα σημερινά. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι σε όλα μαζί τα μέχρι σήμερα «Εξοικονομώ» έχουν ενταχθεί περίπου 130.000 νοικοκυριά, με μια συνολική επιδότηση άνω των 2 δισ. ευρώ.

Πως «περπατούν τα υπόλοιπα προγράμματα

Συνοψίζοντας την εικόνα στα υπόλοιπα πέντε προγράμματα που πήραν παράταση, στη περίπτωση αυτού που αφορά εγκατάσταση μπαταριών στις επιχειρήσεις, («Συστήματα Αποθήκευσης στις επιχειρήσεις») είτε πάνω σε σχεδιαζόμενα είτε σε υφιστάμενα φωτοβολταϊκά, προϋπολογισμού 153,7 εκατ. ευρώ, στο σύστημα βρίσκονται 551 αποθηκευμένες αιτήσεις, εκ των οποίων μόνο 105 έχουν οριστικοποιηθεί. Η παράταση είναι μέχρι τις 31 Μαΐου.

Στο πρόγραμμα «προώθησης της ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης», ύψους 40 εκατ. ευρώ έχουν αποθηκευθεί 10 αιτήσεις εκ των οποίων καμία δεν έχει υποβληθεί. Εδώ η νέα προθεσμία εκπνέει στις 30 Απριλίου.

Σχετικά με το τουριστικό πρόγραμμα για τη «Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων», ύψους 10 εκατ. ευρώ, οι αποθηκευμένες αιτήσεις είναι 160 και οι υποβληθείσες 14. Επίσης η παράταση εκπνέει στις 30 Απριλίου.

Τέλος, το «Αθηνά», ύψους 37,2 εκατ. ευρώ που αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των εν λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων (με δικαιούχους τους ΟΤΑ Α’ Βαθμού και τα ΝΠΔΔ αυτών που έχουν τη σχετική αρμοδιότητα), έχουμε 105 αποθηκευμένες αιτήσεις, και 99 οριστικές. Ενώ στο παρόμοιο πρόγραμμα «Φοίβος», (12,4 εκατ.) για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των εν λειτουργία δημοτικών βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, οι αποθηκευμένες αιτήσεις είναι 50 και οι υποβληθείσες 23. Και σε αυτά η καταληκτική προθεσμία εκπνέει στις 30 Απριλίου.

Τα 7 προγράμματα σε νούμερα (με στοιχεία 17/3/2025)

1.«Εξοικονομώ 2025»

* Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: 24.262

o Πληγέντες – Σεισμόπληκτοι: 8.372

o Ευάλωτα Νοικοκυριά: 3.002

o ΑΜΕΑ: 3.385

*Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 86.885

2. «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα»

* Αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων για Θερμοσίφωνο: 90.788

* Αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων για Αντλίας Θερμότητας: 56.253

* Σύνολο: 147.041

3. «Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις»