Ο διάδοχος του Ζελένσκι: Τον βρήκε ήδη ο Τραμπ;

Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην Ουκρανία, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι επιδιώκει την αντικατάσταση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι από την προεδρία της χώρας. Οι τελευταίες επιθέσεις του Τραμπ κατά του Ουκρανού ηγέτη, όπου τον χαρακτήρισε «μη εκλεγμένο δικτάτορα» και «μέτριο κωμικό», μόνο τυχαίες δεν ήταν. Σύμφωνα με το Economist, ήδη διαφαίνεται η πιθανή διάδοχη κατάσταση, με τον στρατηγό Βαλέρι Ζαλούζνι να αναδεικνύεται ως κεντρικό πρόσωπο στη μετά-Ζελένσκι εποχή. Ο πρώην αρχηγός του ουκρανικού στρατού, ο οποίος απομακρύνθηκε από τον Ζελένσκι τον Μάιο του 2023 και στάλθηκε ως πρεσβευτής στο Λονδίνο, διατηρεί υψηλή δημοτικότητα, έχοντας ηγηθεί της επιτυχημένης άμυνας του Κιέβου στην αρχή της ρωσικής εισβολής.

Η προσέγγιση Τραμπ προς τη Ρωσία και οι προθέσεις του για αναδιαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής προκαλούν ήδη αναταραχή στην ουκρανική ηγεσία. «Ο Τραμπ δεν έκρυψε ποτέ την αντιπάθειά του προς τον Ζελένσκι», αναφέρει βετεράνος διπλωμάτης στο Economist, προσθέτοντας πως η Ουάσινγκτον αναζητά τρόπους να απομακρύνει τον Ουκρανό πρόεδρο. Ο ίδιος ο Ζαλούζνι απέφυγε να απαντήσει αν θα διεκδικήσει την προεδρία, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο. «Προτού συζητήσουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, πρέπει πρώτα να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες», δήλωσε, αφήνοντας να εννοηθεί πως περιμένει τις εξελίξεις.

Η στάση του Τραμπ απέναντι στον Ζελένσκι εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο επαναπροσδιορισμού της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, που έχει στόχο να ισορροπήσει μεταξύ των συμφερόντων της Ουάσινγκτον, της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ίδιος έχει κατηγορήσει τον Ζελένσκι πως χρησιμοποιεί τους Αμερικανούς φορολογούμενους για να συνεχίσει τον πόλεμο, χαρακτηρίζοντάς τον «τον καλύτερο πλασιέ» λόγω της ικανότητάς του να εξασφαλίζει διαρκώς οικονομική βοήθεια από τις ΗΠΑ.

Ο Ουκρανός πρόεδρος βρίσκεται πλέον με περιορισμένα περιθώρια ελιγμών. Η πολιτική του επιβίωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση της διεθνούς κοινότητας, ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιπλέον, η θητεία του έχει τυπικά λήξει εδώ και έναν χρόνο, αν και συνεχίζεται υπό καθεστώς στρατιωτικού νόμου λόγω του πολέμου. Ωστόσο, οι επικριτές του επισημαίνουν πως ο πόλεμος επηρεάζει μόνο μέρος της χώρας, ενώ σε πολλές περιοχές η καθημερινότητα συνεχίζεται με σχετική κανονικότητα. «Αν ήθελε, οι εκλογές θα μπορούσαν να είχαν διεξαχθεί», υποστηρίζουν, αμφισβητώντας κατά πόσο ο στρατιωτικός νόμος αποτελεί πραγματικό εμπόδιο ή πολιτικό εργαλείο.

Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη παραμένει σε αμηχανία, αγνοώντας τα βαθύτερα προβλήματα της Ουκρανίας. Όπως τονίζουν διπλωμάτες, η ηθική του ουκρανικού στρατού είναι κλονισμένη και, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ρωσία, η κατάσταση στο Κίεβο είναι ακόμη χειρότερη. «Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν χαμένοι, χωρίς στρατηγική, τη στιγμή που η κοινή γνώμη στην ήπειρο απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη στήριξη στον πόλεμο», αναφέρει ανώτερος αξιωματούχος. Η εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας δημιουργεί νέα δεδομένα, τα οποία ενδέχεται να οδηγήσουν στην πολιτική αποχώρηση του Ζελένσκι. Με πολλούς Ουκρανούς να τον θεωρούν υπεύθυνο για τη στρατιωτική και οικονομική κρίση της χώρας, το ερώτημα που παραμένει είναι ποιος θα διαχειριστεί την Ουκρανία στην επόμενη φάση της ιστορίας της.